Υπέρ άκυρου – λευκού
Ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας δεν ξέρει τι να ψηφίσει, γιατί να ψηφίσει, δεν εμπνέεται διόλου από το εκλογικό σκηνικό που έχει στηθεί, αισθάνεται περισσότερο αποξενωμένο και απόμακρο από αυτό που του προσφέρουν τα κόμματα, όλα τα κόμματα.
Αναλυτές και δημοσκόποι συναντούν τον «Κανένα», εκτιμούν πως ένας παράγοντας που θα κρίνει τις εκλογές θα είναι το ποσοστό της αποχής, του άκυρου και του λευκού. Είναι φυσικό ολόκληρο το πολιτικό φάσμα των συμμετεχόντων στις εκλογές νομιμοποίησης του 3ου μνημονίου να θεωρούν πως αυτή η τάση για άκυρη – λευκή ψήφο ή για αποχή, είναι απολίτικη, συνορεύει με τον αναχωρητισμό και ότι συγγενεύει με μια εγγενή τάση του συστήματος να αποδιώχνει τους πολίτες από την εκλογική διαδικασία.
Μήπως όμως αυτή η επιλογή στις συγκεκριμένες εκλογές αποτελεί μια πολιτική επιλογή που αξίζει της προσοχής και πιθανά της ενίσχυσής μας;
Ποιες επιλογές προσφέρονται
Το κύριο χαρακτηριστικό της στιγμής που ζούμε είναι η διάψευση της μαζικής αυταπάτης που καλλιεργήθηκε στην κοινωνία και την πολιτική σφαίρα, ότι είναι δυνατό με τον τρόπο που το επιχείρησε ο ΣΥΡΙΖΑ, να υπάρξει μια λύση και μια διέξοδος στο πρόβλημα του μνημονίου και της τρόικας. Αυτή η μεγάλη διάψευση, τώρα που αποκαλύφθηκαν οι αυταπάτες τόσο του κόσμου όσο και της πολιτικής σκέψης, οδηγεί στο κλείσιμο ενός κύκλου όπου ο καθένας βρίσκεται αντιμέτωπος με τον αποπροσανατολισμό και τη σύγχυση που κουβαλά κάθε μεγάλη ματαίωση και διάψευση.
Έτσι μπροστά στο σκεπτόμενο, προβληματιζόμενο τμήμα των πολιτών της χώρας που αγωνιούν, αυτούς που επιθυμούσαν μια προοδευτική αλλαγή και ένα τέρμα στον κατήφορο και τη διάλυση, προσφέρονται πρακτικά από τις υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις, δύο επιλογές/λύσεις:
Η μία είναι να πάψει να είναι ριζοσπάστης, να πάψει να θεωρεί ότι είναι εφικτό να ανατραπεί η κατάσταση προς μια θετική κατεύθυνση. Δηλαδή να αναγνωρίσει πως πρέπει εν τέλει να γίνει ρεαλιστής, να αποδεχθεί τη μνημονιακή πραγματικότητα, να υποταχθεί στους όρους της και να αναζητήσει εκεί τις δυνατότητές του. Αυτό προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ σε γενικές γραμμές.
Η άλλη είναι να αγνοήσει τη συντριβή που συνέβη και όλη την εξέλιξη, να μη βγάλει κανένα συμπέρασμα, θεωρώντας πως άλλοι πιο συνεπείς μπορούν να εγγυηθούν και να καταφέρουν να κάνουν αυτά που διακήρυττε πριν από λίγο καιρό ο ΣΥΡΙΖΑ (κατάργηση μνημονίων, έξοδο από την κρίση, μετάβαση σε καλύτερη κοινωνία κλπ.). Αυτό προτείνουν, σε γενικές γραμμές πάλι, η ΛΑΕ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το ΚΚΕ.
Ανάμεσα σε αυτές τις δύο επιλογές – λύσεις, που συνιστούν μια μεγάλη ιδεολογική αναπηρία, υπάρχει μέσα στην κοινωνία μια γκάμα προβληματισμών, απόψεων, λύσεων, μια «θάλασσα», ένα αρχιπέλαγος σκέψης και αγωνιών που δεν καλύπτεται και δεν μπορεί να βρει διέξοδο. Είναι πολλοί όσοι νιώθουν πως εκβιάζονται να ενταχθούν σε μια από αυτές τις δύο επιλογές που προαναφέραμε.
Δεν αναφερόμαστε ακριβώς σε έναν ενιαίο πολιτικό χώρο, διαμορφωμένο ή υπό διαμόρφωση, που θέλει απλά να βρει τη θέση του στην υπάρχουσα δημοσιογραφική γεωγραφία των πολιτικών δυνάμεων. Δεν πρόκειται για έναν πολιτικό χώρο ανάμεσα στη σοσιαλδημοκρατική / μνημονιακή Αριστερά και στην ντούρα / δογματική Αριστερά.
Πρόκειται για μια διαδικασία πολλαπλών οπτικών που προσεγγίζουν πραγματικές δυσκολίες σε μια διαδικασία μαζικού επαναπροσανατολισμού με πολλούς τρόπους, και μάλιστα μπροστά στην οξύτητα των πραγματικών προβλημάτων.
Πρόκειται για μια διαδικασία που μπορεί να συγκροτήσει έναν πολιτικό χώρο. Το ποια φυσιογνωμία θα πάρει όλο αυτό το τεράστιο δυναμικό είναι προς στιγμήν δευτερεύον στοιχείο. Δηλαδή το αν θα είναι κοντά σε μια σοσιαλδημοκρατική διαχειριστική αντίληψη ή θα είναι φορέας πιο ριζοσπαστικών αναγκών και προτάσεων, αν θα εκφραστεί από μια δογματική Αριστερά ή κάτι άλλο. Το κύριο είναι σήμερα να αντιληφθούμε την ύπαρξη αυτού του δυναμικού και της δυναμικής που περικλείει. Να εντοπιστεί όχι μόνο η ύπαρξή του αλλά και η κατάσταση στην οποία αυτό υπάρχει: κατάσταση απίστευτης συμπίεσης από τα προβλήματα επιβίωσης και από τις διαψεύσεις που έχει γνωρίσει. Αν θέλουμε να κάνουμε μια παρομοίωση, το δυναμικό αυτό μοιάζει με ένα ελατήριο συμπιεσμένο. Συμπιέστηκε γιατί επέμεινε δραματικά σε μια αλλαγή και την υποστήριξε όσο μπορούσε, ενώ παράλληλα επέμεινε να αγνοεί τις προϋποθέσεις που χρειάζονται για να γίνει αυτή η αλλαγή.
Απέναντι σε αυτό το συμπιεσμένο ελατήριο και τη δυναμική που εμπεριέχει, η Αριστερά και των δύο λύσεων / επιλογών στέκεται με αφόρητο συντηρητισμό, καχυποψία και φόβο.
Πρόκειται για ένα τεράστιο δυναμικό και εκεί εδράζεται και η ιστορική δυναμική.
Πάνω στη δυναμική αυτή, εντός και σε σχέση με τη δυναμική αυτή τοποθετείται και το «ΟΧΙ» της ψήφου, η ψήφος του σήμερα. Το «ΟΧΙ» στον Τσίπρα αλλά και το «ΟΧΙ» στην πειθάρχηση και ενσωμάτωση στις δεδομένες λύσεις που του προσφέρονται και είναι ψευδεπίγραφες.
Ψήφος αναστοχασμού
Αν σήμερα κεντρικό ζήτημα είναι η κατάρρευση όλων των ψευδεπίγραφων λύσεων, η θέση του λευκού και του άκυρου στις εκλογές είναι ψήφος αναστοχασμού, ελπίδας, είναι ψήφος για το αύριο, γιατί ακριβώς τοποθετείται στους όρους συγκρότησης μιας εναλλακτικής διάδοχης κατάστασης απέναντι στον κύκλο που κλείνει.
Δεν έχει σχέση με μια εν γένει αντικοινοβουλευτική στάση ή μια στάση απαξίωσης γενικά των εκλογών. Είναι μια επιλογή να ξεκολλήσουμε από το υπαρκτό και στάσιμο, από το πολιτικό σκηνικό και την «ακινησία» του, από τα παλιά υλικά και τα παλιά πρόσωπα, την αναπαραγωγή και την επιβίωσή τους ως τέτοια.
Δεν είναι μια επιλογή «αναχωρητισμού» ούτε μια απόσυρση για να γίνουν αναλύσεις κλπ., όπως εύκολα την χαρακτηρίζουν διάφοροι. Είναι μια μάχιμη ψήφος που στηρίζεται σε εκτιμήσεις, δεδομένα και διαθέσεις εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που δεν «έχουν τον λόγο» όπως τα πολιτικά κόμματα. Είναι επίσης μια ψήφος αντίστασης στα τετελεσμένα και στον εκβιαστικό τρόπο υφαρπαγής ψήφου από τα κόμματα.
Αν σήμερα αυτή η επιλογή δεν υποστηρίζεται με αιχμηρό τρόπο –ενώ υπάρχει έντονα ως διάθεση στους πολίτες που δεν ξέρουν τι να ψηφίσουν ή δεν θέλουν να ψηφίσουν κανέναν– αυτό οφείλεται στο ότι ο κόσμος αυτής της επιλογής φέρει ακόμα βαριά τα ψυχικά τραύματα που έχει προκαλέσει η ανατίναξη των αυταπατών και η ματαίωση των ελπίδων. Βρίσκεται σε φάση αναστοχασμού, χρειάζεται λίγο χρόνο.
Για τις δυνάμεις που επενδύουν στο αύριο και στην οικοδόμηση εναλλακτικής προοπτικής, η επιλογή του άκυρου / λευκού αποτελεί ένα καλό ανακλαστικό φρεσκάδας και διάθεσης για τις αυριανές καταστάσεις.