Αν θα έβαζα έναν τίτλο σ’ αυτά που έχω να σας πω απόψε είναι ότι «δεν θα περιμένουμε 99 χρόνια». Γιατί μετά από 6 χρόνια κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής αναστάτωσης, οι πρόσφατες εξελίξεις – αυτά που συμβαίνουν ετούτες τις μέρες – πιέζουν για στοχασμό, συμπεράσματα, χώνεμα της πείρας, αποφάσεις και μία ξεκάθαρη στάση ζωής από εδώ και πέρα.
Αυτές τις μέρες, 5 χρόνια μετά τις Πλατείες που συγκλόνισαν ολόκληρη τη χώρα και έριξαν και κυβερνήσεις και μετά από 1,5 χρόνο διακυβέρνησης από μια «αριστερή» δύναμη, ψηφίστηκαν πράγματα που καθιστούν τη χώρα μας μια απλή αποικία. Μέσα σ’ αυτή τη συμφωνία, σ’ αυτά που ψήφισαν στη Βουλή, ψήφισαν ότι για 99 χρόνια θα έχουμε ένα υπερταμείο, θα δημευτεί όλη η περιουσία της χώρας εκτός από αρχαιολογικούς χώρους και παράλια. Ψήφισαν ακόμα τον κόφτη, ο οποίος θα εφαρμόζεται χωρίς απόφαση της κυβέρνησης, χωρίς συζήτηση στο κοινοβούλιο, μόνο με εντολή του υπουργού ή κι αυτόματα και μπορεί να κόβει και συντάξεις και μισθούς που δεν εξαιρέθηκαν. Αυτά σηματοδοτούν το πλιάτσικο που έχει ξεκινήσει.
Την ίδια στιγμή γίνονται αναιμικές συγκεντρώσεις, ο κόσμος δεν ανταποκρίνεται στα καλέσματα κομμάτων και συνδικάτων, τους γυρίζει την πλάτη και είναι θυμωμένος, αγχωμένος, συγχυσμένος, απογοητευμένος, απελπισμένος και το καλύτερο κομμάτι του, αυτού του κόσμου που έδωσε πολλά τα τελευταία χρόνια, που άλλαξε πολλά από τις συνήθειές του, αναρωτιέται «τι μπορώ να κάνω εγώ σ’ αυτή την κατάσταση;», «μπορούμε να κάνουμε κάτι, κάτι σημαντικό, κάτι σοβαρό;». Όλος ο πολιτικός κόσμος, η διανόηση, τα ΜΜΕ, βομβαρδίζουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική, ότι δεν υπάρχει τίποτα άλλο από αυτό που ζούμε και μεθοδεύεται. Το «δεν υπάρχει εναλλακτική» μοιάζει λογικό, το «δεν μπορεί να γίνει κάτι σημαντικό» μοιάζει και αυτό λογικό, το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» έμοιαζε έως χθες λογικό, τώρα καταλαβαίνει ο καθένας ότι είναι πολύ δύσκολο να τη βγάλει.
99 χρόνια όμως υποθήκευσης της χώρας και επιτροπείας του λαού είναι ο μεγάλος παραλογισμός.
Ας κάνουμε μία σκέψη, γιατί πρέπει να ενεργοποιήσουμε τη σκέψη. Πώς θα είναι η χώρα 99 χρόνια μετά. Αλλά επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε επιστημονική φαντασία να σκεφτούμε πως ήταν η χώρα 99 χρόνια πριν. Κι αυτό το πισωγύρισμα 99 χρόνια πίσω μπορεί να μας βγάλει συμπεράσματα.
Ας πούμε, τί γινόταν στη χώρα στα 1916; Δεν είχε καλά – καλά διαμορφωθεί το νεοελληνικό κράτος στην έκταση που είχε, μαινόταν ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ήρθε ο Εθνικός Διχασμός, υπήρχαν δύο κράτη, της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας, υπήρχε ναυτικός αποκλεισμός από κανονιοφόρους Γάλλων και Άγγλων και ξένα στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη. Το 1918 ιδρύθηκε η ΓΣΕΕ, πριν δεν υπήρχε η ΓΣΕΕ, ιδρύθηκε και το ΣΕΚΕ που μετά έγινε το ΚΚΕ, δηλαδή άρχισαν να υπάρχουν πιο οργανωμένες μορφές του εργατικού κινήματος. Το 1922 είχαμε τη Μικρασιατική καταστροφή. Το ’24 ο Βενιζέλος ψηφίζει το ιδιώνυμο και αρχίζουν οι εξορίες και τα ξερονήσια για τους αριστερούς και τους κομμουνιστές. Γίνεται η Μεταξική δικτατορία, μετά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, η κυβέρνηση το έσκασε για το Κάιρο, ο λαός δημιούργησε το ΕΑΜ, δημιουργήθηκε και ο ΕΛΑΣ. Το ’44 οι Σύμμαχοι βομβαρδίζουν την Αθήνα. Αγγλικά στρατεύματα αποβιβάζονται στην Αθήνα και φέρονται σαν να είναι σε κατεχόμενη χώρα. Το ’46-’49 έχουμε έναν εμφύλιο πόλεμο και η Ελλάδα παραδίνεται από τους Άγγλους στους Αμερικανούς. Το ’50-’60 έχουμε ένα μετεμφυλιακό κράτος και έχουμε μεγάλους αγώνες των εργαζομένων .Υπάρχει στις αρχές του ’60 μια μεγάλη λαϊκή αφύπνιση. Λαμπράκης και Λαμπράκηδες, Ιουλιανά, Παλατιανό πραξικόπημα, Σωτήρης Πέτρουλας, λέω μερικά ορόσημα για να δείξω πόσα πράγματα υπήρξαν αυτό τον καιρό. Το ’67 έχουμε τη φασιστική δικτατορία μέχρι το ’74 και όσα έγιναν στην Κύπρο.
Αυτή είναι μια πορεία πάνω – κάτω 60 χρόνων, από τα προηγούμενα 99 και τα είπα πάρα πολύ γρήγορα για να δείτε τι ταραχή και αναστάτωση υπήρχε στα πρώτα 60. Στα επόμενα 40 που είναι η μεταπολίτευση, είχαμε κυβέρνηση της Δεξιάς με τον Καραμανλή από το ’74 ως το ’81, κυβέρνηση Παπανδρέου από το ’81 ως το ’89, είχαμε μια μεταβατική περίοδο το ’89-’90 με συγκυβερνήσεις Αριστεράς και Δεξιάς και μετά και ΠΑΣΟΚ μαζί. Το ’90-’93 είχαμε κυβέρνηση Μητσοτάκη, το ’93 είχαμε πάλι τον Παπανδρέου, μετά πήγαμε στον Σημίτη, μετά ήρθε ο Καραμανλής ο μικρός από το 2004 έως το 2009 και μετά έχουμε μια πορεία μέσα στα μνημόνια, γιατί τότε έρχεται η κρίση, που έχουμε τον ΓΑΠ, ο οποίος πήρε στις εκλογές 44% και το ΠΑΣΟΚ έφτασε στις εκλογές το 4%. Είχαμε τον Παπαδήμα που τον στήριξαν τρία κόμματα, μετά τον Σαμαρά που κι εκεί ήταν μια συγκυβέρνηση γιατί έπαιξε και λίγο ΔΗΜΑΡ στην αρχή, αν θυμάστε, και ΠΑΣΟΚ. Και τώρα έχουμε κυβέρνηση «Αριστεράς» μαζί με ΑΝΕΛ, η οποία περνάει όσα δεν μπόρεσαν να περάσουν όλα οι υπόλοιποι.
Σε όλα αυτά τα 99 χρόνια που ήταν 99 ταραχώδη χρόνια, το μαζικό λαϊκό κίνημα έδωσε την παρουσία του. Από το 1973, είχαμε μεγάλους αγώνες στο Πολυτεχνείο, το δίχρονο ’74-’76, τις καταλήψεις του ’79 στα πανεπιστήμια, τους αγώνες της ΕΑΣ, το ξέσπασμα του λαού για τον Οτσαλάν, για τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, είχαμε πάρα πολλές κινητοποιήσεις των αγροτών. Και μόνο στην τελευταία πενταετία, σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν από τηνΚαθημερινή πριν μια βδομάδα, έγιναν 27.300 συγκεντρώσεις και πορείες σε όλη τη χώρα. Πήραν μέρος για την καταστολή ή τη φύλαξη αυτών των συγκεντρώσεων 700.000 αστυνομικοί, χρησιμοποιήθηκαν δεκάδες τόνοι χημικών και μαζεύτηκαν από τους οργανισμούς των Δήμων, δεν ξέρω πόσοι τόνοι μάρμαρα, τούβλα, πέτρες που πετάχτηκαν στους δρόμους κ.λπ. Η παρουσία δηλαδή του λαού ήταν και είναι ακόμα αρκετά έντονη, παρόλο το πισωγύρισμα που έχει συμβεί τον τελευταίο 1,5 χρόνο με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Μέσα σε όλα αυτά, βλέπετε ότι ο κόσμος αυθόρμητα πάλεψε για ανεξαρτησία και πραγματική δημοκρατία, πάλεψε να γκρεμιστεί αυτό το φαύλο πολιτικό σύστημα που έχουμε που είναι πηγή μιας κακοδαιμονίας στον τόπο, πάλεψε να καταργηθούν τα μνημόνια, να υπάρχει μια νέα θέση της χώρας στο σύγχρονο διεθνή στίβο. Παλεύει ο κόσμος να αντιμετωπίσει μόνος του την ανεργία, να λύσει όσο και όπου μπορεί προβλήματα παραγωγικής συγκρότησης της χώρας, για ελευθερίες, για δικαιώματα. Ο λαός ακόμα και με το ΟΧΙ που ψήφισε, που κανείς δεν περίμενε ότι θα πάρει 62%, και με την απλοχεριά που έδειξε τώρα με όλο το θέμα των προσφύγων, έδειξε ότι έχει αποθέματα ψυχής όταν υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος ή νομίζει ότι κάτι μπορεί να γίνει. Αλλά οι «κορυφές» τον πούλησαν και συνεχίζουν να τον πουλάνε πάντα.
Το συμπέρασμα από αυτά τα 99 χρόνια που διέτρεξα είναι πως ονειρεύονται όσοι νομίζουν πως και τα επόμενα 99 χρόνια θα είναι χρόνια σταθερότητας, ανάπτυξης όπως τη φαντάζονται, κοινωνικής ηρεμίας κ.λπ. Θα είναι ταραγμένα χρόνια, θα έρθουνε μεγάλες αναστατώσεις, πλησιάζουνε κυκλώνες στη χώρα, η χώρα είναι μπροστά σε καταστροφές. Η χώρα πρέπει να υπάρξει και να αντέξει. Κι αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα που πρέπει να δούμε από εδώ και πέρα.
Γνωρίσαμε καταστροφές εθνικές, δικτατορίες, καταπιέσεις, πολέμους, βασιλιάδες, διώξιμο βασιλιάδων, αλλαγή νομισμάτων, κατοχικό νόμισμα, διπλό νόμισμα, σήμερα γνωρίζουμε capital controls, ευρώ, συζητάνε να μας πετάξουνε έξω από την Ευρωζώνη, έχουμε επιτροπείες, έχουμε διεθνή έλεγχο, έχουμε το ΝΑΤΟ που αλωνίζει και είναι ΝΑΤΟϊκά ύδατα τα νερά στο Αιγαίο, έχουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση που φιγουράρει σαν φίλη μας και έχουμε στη γειτονιά μας πολέμους, μεγάλους κινδύνους και κακούς γείτονες.
Μέσα από την ίδια την πάλη του κόσμου, αναδείχτηκε ότι χωρίς να αποκτήσεις ανεξαρτησία και λαϊκή κυριαρχία, δεν μπορείς να ανοίξεις έναν άλλον δρόμο, ότι μια χώρα που δεν παράγει δεν μπορεί να υπάρξει, χρειάζεται παραγωγική ανασυγκρότηση. Χρειάζεται ένας νέος ρόλος της χώρα στον γεωπολιτικό ορίζοντα και πρέπει να κατακτηθεί. Και χρειάζεται έλεγχος της πολιτικής ζωής και ο λαός πραγματικά να είναι κυρίαρχος και όχι να τον κοροϊδεύουν, όπως τον κοροϊδεύουν μέχρι σήμερα.
Δεν υπάρχει εναλλακτική από εδώ και μπρος χωρίς να απαντήσει ο ίδιος ο λαός σ’ αυτά τα θέματα. Δηλαδή δεν θα περιμένουμε 99 χρόνια, αλλά πρέπει να βγάλουμε συμπεράσματα. Και τα συμπεράσματα αυτά πρέπει να πάνε όσο πιο βαθιά γίνεται. Και πρέπει να βρούμε μια πολιτική διεξόδου που να αναμετρηθεί με αυτά τα θέματα.
Τι ηττήθηκε και τι χρεοκόπησε τα τελευταία 5-6 χρόνια;
Ηττήθηκε ο κυβερνητισμός, η ιδέα ότι μια κυβέρνηση θα μας λύσει το πρόβλημα. Δεν υπάρχουν κυβερνήσεις που μας λύνουν το πρόβλημα και άρα το αναθέτουμε σε μια κυβέρνηση χωρίς την παρουσία του ίδιου του λαϊκού παράγοντα. Δεύτερον, χρεοκόπησε και ηττήθηκε ο ευρωπαϊσμός. Αυτή η Ευρώπη είναι μια Ευρώπη – έκτρωμα. Όλοι οι πόροι της βγάζουν νεοφιλελευθερισμό, καταπίεση και καταλήστευση από το βασικό διευθυντήριο, τη Γερμανία. Δεν υπάρχει δημοκρατία στην Ευρώπη. Τα όργανα αυτά λειτουργούν χωρίς καμία νομιμοποίηση και φαίνεται ότι αυτοί απεργάζονται αυτά τα σχέδια για τη χώρα, να γίνει μια αποικία και βάζουν αυτά τα δεσμά. Ποιος μας βάζει τα δεσμά 99 χρόνια, κόφτες κλπ; Οι αγορές; Οι θεσμοί; Έχουν όνομα και επώνυμο αυτά. Χώρες συγκεκριμένες που παίζουν ιμπεριαλιστικό ρόλο, επιβάλουν αυτά τα πράγματα και ξεζουμίζουν ολόκληρες περιοχές για να μπορούν να δυναμώσουν οι εταιρείες και τα κράτη τους.
Κατέρρευσαν οι λύσεις ευκολίας. Υπήρχαν αυταπάτες ότι με μια διαπραγματευσούλα θα τους πείσουμε, κι αν έχουμε και λίγο πλάτες από τους Αμερικάνους θα μπορέσουμε να έχουμε κάποιο συμβιβασμό. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Λύσεις ευκολίας ότι με κάποιον τρόπο κάτι θα γίνει και κάπως θα βολευτούμε δεν υπάρχουν πια. Δεν μπορούμε να ξαναγυρίσουμε στον τρόπο που ζούσαμε το 2008, που είχε και πολλά αρνητικά ο τρόπος που ζούσαμε μέχρι το 2008, αλλά δεν υπάρχει επιστροφή.
Άλλο πράγμα που χρεοκόπησε είναι ο αρχηγός, η ιδέα του αρχηγού, του Μεσσία. Δεν έχουμε ανάγκη από Μεσσία, δεν θα μας σώσει κανένας. Μονάχα αν κάποιος βγει πραγματικά μέσα από το λαό και υπηρετεί αυτόν το λαό. Να είναι ένα πράγμα με το λαό κι όχι να χρησιμοποιεί το κύμα αυτό για να είναι κάτοικος Μαξίμου και να λέει και να ξελέει και να τα ξεχνάει όλα και να λέει τόσα ψέματα όσα έχει πει αυτή τη στιγμή αυτός που κυβερνάει.
Έχει χρεοκοπήσει συνολικά το πολιτικό σύστημα. Είναι φαύλο αυτό το πολιτικό σύστημα. Ο ένας καλύπτει τον άλλον, ο ένας κρατάει τον άλλον. Πρέπει να γκρεμιστεί, πρέπει να χτιστεί ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα που να εκφράζει τη λαϊκή θέληση.
Χρεοκόπησαν οι μονοκαλλιέργειες. Μια ιδεούλα η οποία θα ανοίξει όλες τις πόρτες. Είτε να εστιάσουμε στο νόμισμα, είτε να εστιάσουμε σε κάτι άλλο, είτε θα πιάσουμε την καλή στις εκλογές κ.λπ. Δεν μπορεί με μονοκαλλιέργειες και με μονόπλευρο τρόπο να λυθούν τα ζητήματα.
Χρεοκόπησε γενικά η ιδέα ότι το αυθόρμητο θα λύσει από μόνο του τα προβλήματα. Ότι κάποια στιγμή ο λαός θα ‘ρθει και αφού θα έρθει ο λαός θα λύσει τα θέματα. Μια νύχτα μαγική θ’ αλλάξουν όλα. Δεν γίνεται και έτσι.
Χρεοκόπησαν όλα τα σημερινά κόμματα. Ο κόσμος στρέφει την πλάτη του στα κόμματα, δεν τα πιστεύει πια, είναι κομμάτι του παλιού πράγματος. Και δεν είναι και περίοδος που ο καθένας φτιάχνει κι ένα κόμμα. Δεν φτιάχνονται έτσι τα κόμματα. Τα κόμματα πρέπει να εκφράζουν κοινωνικές δυνάμεις και ανάγκες και να βγαίνουν μέσα από άλλου τύπου διαδικασίες. Δεν είναι συγκροτώ το κόμμα μου, ορίζομαι αρχηγός, βάζω 2-3 κι από εκεί και πέρα προχωράω και ζητάω την ψήφο στις επόμενες εκλογές ή φτιάχνω το κόμμα για να διαπραγματευτώ με κάποιους άλλους να έχω μια θέση καλή στα επόμενα που θα γίνουν. Φάγαμε πολύ στη μάπα τους παράγοντες, τους παραγοντισμούς και τους καριερίστες πολιτικούς που τα ξεχνάνε όλα κάθε φορά φτάνει να είναι βουλευτές και να ψηφίζουν ότι τους φέρνει ο αρχηγός του κόμματος σαν λόχος, κι άντε ένας να διαφοροποιείται κάθε τόσο κ.λπ. Είναι κοροϊδία του κόσμου αυτό το πράγμα.
Και βεβαίως υπάρχει μια χρεοκοπία της Αριστεράς γιατί η Αριστερά είτε είναι ενσωματωμένη στο σύστημα, δεν ενδιαφέρεται για τον καημό και τα προβλήματα του κόσμου αλλά για τα ποσοστά, τις έδρες της, πόσους θα βγάλει σε ένα Δ.Σ. κ.λπ. Είναι κομμάτι αυτού του συστήματος έτσι όπως λειτουργεί κι έτσι όπως έχει τα πράγματα στο μυαλό της. Κι από την άλλη μεριά, υπάρχει ένα μικρό κομμάτι της Αριστεράς που είναι η Αριστερά της καταγγελίας. Δεν προσπαθεί να έχει προτάσεις για να μπορέσει να υπάρξει μια διέξοδος.
Ερώτηση: Ποιος θα απαντήσει όλα αυτά τα θέματα;
Απάντηση: Εμείς, ο καθένας. Ουτοπικό ή ρεαλιστικό; Να το δούμε.
Μιλάνε πολλοί για τον «Κανένα». Ο Κανένας είναι αυτός που στις δημοσκοπήσεις δηλώνει πως δεν τον εκφράζει τίποτα από αυτά. Ποιόν βλέπετε καταλληλότερο πρωθυπουργό; Κανένα. Είστε ευχαριστημένος από τα δύο μεγάλα κόμματα; Όχι, από κανένα. Ο Κανένας πρέπει να πάρει υπόσταση και να γίνει ο «Καθένας», να έχει πιο έντονη άποψη. Και μετά αυτό το «καθένας» πρέπει να γίνει ένα συλλογικό «εμείς». Κι αυτές είναι δύσκολες διαδικασίες, δεν γίνονται με ματζούνια ή με μαγικό τρόπο. Θέλει δουλειά πολύ. Κι αυτό πρέπει να το καταλάβουμε. Και πρέπει να έχουμε αξίες, στόχους, λογικές προτάσεις, με σκέψη, λογισμό, όνειρο και ελπίδα. Δεν μπορούν να μας απαγορεύσουν να ελπίζουμε έναν καλύτερο κόσμο. Σήμερα μπαίνει ένα ερώτημα, σε τι δικαιούται ένας νέος άνθρωπος να ελπίζει; Ένας νέος από 18 έως 24 δεν έχει να ελπίζει σε τίποτα. Σε τι να ελπίζει; Άντε εγώ να ελπίζω σε τρία χρόνια μπας και πάρω κάποια σύνταξη ή μήπως και δεν μου την κόψουν περισσότερο. Ο νέος σε τι να ελπίζει; Μικρά πράγματα. Δεν μπορούμε να ελπίσουμε σε κάτι διαφορετικό από αυτά που μας προσφέρουν και μας λένε δεν υπάρχει καμιά προοπτική, σκύψε το κεφάλι, δεν γίνεται τίποτα;
Να βάλουμε το ερώτημα διαφορετικά: Μια χώρα για να υπάρχει τι χρειάζεται; Εγώ δίνω μια πρώτη απάντηση: Πολίτες που να ξέρουν το ρόλο τους. Το λαό που να έχει άποψη για την ύπαρξή του την ίδια. Χρειάζεται μια μεγάλη πολιτιστική αφύπνιση. Ο πολιτισμός είναι τεράστια δύναμη σήμερα. Χρειάζεται μια δημοκρατική επανάσταση. Δεν περιμένω ψηφίζοντας ένα κόμμα από αυτό το κοινοβούλιο να μου λύσει τα προβλήματα. Δεν μπορεί να γίνει έτσι. Δεν γίνεται. Και δεν μπορώ να περιμένω 99 χρόνια να λήξουν οι συμβάσεις, για να έρθει μια άλλη κυβέρνηση να αλλάξει τη σύμβαση. Όπως τα ψηφίσανε, έτσι θα τα πάρουν πίσω. Και θα τα πάρουν πίσω μέσα από μια μεγάλη αφύπνιση κι έναν ξεσηκωμό του λαού. Που όμως δεν γίνεται με διατάγματα, δεν γίνεται αφ υψηλού, δεν γίνεται από τα πάνω, εύκολα. Με μια παραγωγική και πνευματική αναγέννηση. Δεν μπορεί όλο αυτό το πνευματικό και παραγωγικό δυναμικό που έχουμε να μην το στρέψουμε στο να δώσει ότι μπορεί να δώσει για το πώς μπορεί να στηθεί αυτή η χώρα και να σταθεί στα πόδια της. Τι κάνουν όλοι αυτοί, με τι ασχολούνται, τι μελέτες κάνουν, πώς θα πάρουν ένα ΕΣΠΑ και μια μελέτη για να δικαιολογηθεί το ΕΣΠΑ; Και μια κινητοποίηση των υλικών και πνευματικών δυνατοτήτων και δυνάμεων.
Εδώ αυτός ο τόπος έχει δυνατότητες. Δεν είναι του πεταματού. Δεν είναι κάτι χέρσο που δεν μπορεί να αξιοποιηθεί και δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Έχουμε πολλές δυνατότητες. Να το πω διαφορετικά: Η Ελλάδα μπορεί αλλιώς. Και πρέπει να το πιστέψουμε αυτό. Διαφορετικά δεν γίνεται. Και πρέπει να πάμε κόντρα στον ωχαδερφισμό, στη γκρίνια και στο κουτσομπολιό μεταξύ μας. Πρέπει να οικοδομήσουμε ένα λαό, αν θέλετε να το πούμε πιο κωδικά. Και οι εναλλακτικές, αν ψάχνουμε εναλλακτική πρόταση, δεν πέφτουν από τον ουρανό. Οικοδομούνται από τους ανθρώπους που γίνονται «εμείς».
Άρα τί κυρίως μας λείπει; Τί κυρίως χρειαζόμαστε; Χρειαζόμαστε μια συλλογική θέληση και χρειαζόμαστε και μια μορφή ύπαρξης αυτού του δυναμικού με τη μορφή ενός προγράμματος, κάποιων στόχων, κάποιων αξιών. Να αρχίσουμε να αισθανόμαστε ότι είμαστε δύναμη, ότι είμαστε σημαντικό πράγμα. Δεν υπάρχει, είπα και πριν, ένα ματζούνι που να μας βοηθήσει. Τα «99 χρόνια», αυτό που ψηφίστηκε, είναι βαριά ιστορία. Για να το αποτινάξεις θέλει απόφαση. Θέλει να σφίξεις τα δόντια και να το αποφασίσεις: Θα το τινάξω, θα το ανατρέψω αυτό το πράγμα.
Και θέλω να σας πω κάτι άλλο, πάλι σχετικά με ημερομηνίες. Το 2021, σε πέντε χρόνια από σήμερα κλείνουν δύο αιώνες ύπαρξης του νεοελληνικού κράτους, της νεοελληνικής κοινωνίας, της νεοελληνικής πολιτικής ζωής, των λαϊκών κινημάτων που γεννήθηκαν μέσα σ’ αυτά τα 200 χρόνια. Πρέπει να σκεφτούμε τι προετοιμασία κάνουμε μέσα σ’ αυτά τα 5 χρόνια και με ποια συνείδηση θα προϋπαντήσουμε αυτό το ορόσημο και θα αγωνιστούμε για μια διέξοδο, για μια αλλιώτικη πορεία της πλειοψηφίας του λαού. Τι έχει να απαντήσει για αυτά τα επόμενα πέντε χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρώπη; Τί έχει να μας πει γι’ αυτά ο Σόιμπλε; Οι διανοούμενοι; Τι έχει να μας πει σήμερα γι’ αυτά το πολιτικό σύστημα; Τι έχει να πει ο καθένας γύρω από αυτά, τι έχει να πει ο καθένας και τι έχει να πει ο λαός γι’ αυτά τα πράγματα. Τι έχει να πει ό,τι πιο προοδευτικό υπάρχει.
Γι’ αυτό λέω ότι είναι περίοδος αναστοχασμού, σκέψης, προγράμματος βαθιού για τον ίδιο τον λόγο ύπαρξής μας σαν χώρα, κοινωνία, λαός, μέσα σ’ αυτή την κατάσταση που υπάρχει. Γιατί ζώνουνε κύματα μεγάλων αναταράξεων. Και επομένως πρέπει να δούμε τι κοινή συνείδηση υπάρχει σήμερα. Δεν μας πρέπει να τα χάσουμε και να χάσκουμε σαν χαμένοι απέναντι στην πραγματικότητα. Πρέπει να ανασυγκροτηθούμε και να αφουγκραστούμε τις προκλήσεις, να μη βλέπουμε τα γεγονότα σαν ευκαιρίες, άντε μια ευκαιρία για να κάνω κάτι, αλλά να στρατευτούμε σε μια πορεία μακρόχρονη για να μπορεί να γίνει κατιτίς. Για παράδειγμα, όταν φτιάχτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2004, δεν είχε φανταστεί καθόλου ότι θα φτάσει να γίνει κυβέρνηση. Φυτοζωούσε στο 4-5%. Μπόρεσε και έγινε αυτό που έγινε, ανεξάρτητα απ’ το ότι κάνει κακό τώρα έτσι όπως έχει συνθηκολογήσει, γιατί στράφηκε προς αυτόν ένα μεγάλο κομμάτι του κόσμου που αντιμετώπισε τα μνημόνια και τις πολιτικές τους. Κι αυτή η δυναμική τον εκτίναξε. Συνεπώς, δυνατότητες και για άλλου τύπου εκτινάξεις και παρουσίες του λαού, όπως ήταν το δημοψήφισμα και άλλα, θα υπάρξουν και στο μέλλον. Χρειάζονται όμως αξιόπιστες δυνάμεις, οι οποίες να έχουν κάνει τους λογαραισμούς τους, να έχουν κάνει αυτοκριτική, να έχουν δει τι γίνεται και τι έρχεται, να έχουν έναν πιο καθαρό ορίζοντα. Και δεν πρέπει να βιαζόμαστε. Την ίδια στιγμή που ορισμένα ζητήματα είναι κατεπείγοντα για την επιβίωση του κόσμου. Αλλά όσο αφορά τα σημαντικά εγχειρήματα, τις μεγάλες προσπάθειες που μπορεί να παίξουν ένα ρόλο στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό, πιθανά να πρέπει να το προετοιμάσουμε καλά και με διαφορετικό τρόπο από εκείνον που προετοιμαζόντουσαν τα πράγματα ως τώρα.
Θέλω να θέσω έξι σημεία.
Έξι σημεία που είναι ενωμένα μεταξύ τους, δεν είναι χώρια. Το ένα έχει μια συνέχεια με το άλλο.
Πρώτο. Υπάρχει σήμερα σ’ όλη τη χώρα ένα δυναμικό αντιστάσεων και προσπαθειών. Είναι υπαρκτό.
Δεύτερο. Αυτό το δυναμικό είναι καίριο. Δηλαδή είναι η αναγκαία κοινωνική βάση για να μπορεί να φτιαχτεί ένα πολιτικό κίνημα διεξόδου. Δεν είναι λίγο, είναι αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου που είναι «ορφανές». «Τι μπορώ να κάνω» ρωτάει ο άλλος, «πες μου τι μπορεί να γίνει». Δεν πείθεται αν του πει κανείς ένα πάγμα εύκολο, να του πει να φτιάξουμε ένα κόμμα. Δεν πείθεται από αυτά. Είναι δύσπιστος σ’ αυτά. Θέλει να δει κάτι διαφορετικό. Είναι όμως καίριο και μαζικό.
Τρίτο. Αυτό το δυναμικό ενδιαφέρεται για τη χώρα του. Δεν ενδιαφέρεται για τον χώρο τον ιδεολογικό, αν εγώ είμαι πιο αριστερός από τον άλλο, αν εγώ έχω καλό κόμμα κλπ. Δεν ενδιαφέρεται για ιδεολογικούς χώρους, τι κάνει η Αριστερά, η Κεντροαριστερά κ.λπ. Θέλει να μιλήσει για το πώς μπορεί να υπάρχει αυτή εδώ η χώρα. Κι αυτό δεν είναι κακό, είναι καλό.
Τέταρτο. Επιζητά έναν πολιτικό προσανατολισμό αλλά δεν θέλει την κομματοκρατία, δεν θέλει να του το πεις «Νάτο, πάρτο, φάτο, αυτό είναι». Θέλει να γίνει μια επεξεργασία διαφορετική για να μπορεί να υπάρχει ένας προσανατολισμός.
Πέμπτο. Αυτό το δυναμικό τι χρειάζεται; Χρειάζεται παρεμβάσεις από ό,τι αξιόλογο υπάρχει που έχει κάτι να πει και πρέπει να το λέει αλλά να το επενδύει σ’ αυτό το δυναμικό. Όχι να το λέει για να φτιάχνει ένα δικό του μαγαζί. Δηλαδή ό,τι επιτελεία υπάρχουν, να υπηρετήσουν αυτή την υπόθεση. Αυτού του διάχυτου δυναμικού που υπάρχει σ’ ολόκληρη τη χώρα να συγκροτηθεί σε ένα πολιτικό ρεύμα.
Έκτο. Τι δε χρειάζεται; Δεν χρειάζεται αποκλειστικούς εκφραστές. Δεν χρειάζεται αυτούς που θα το καπελώσουνε. Δεν χρειάζεται αυτούς που θα το χρησιμοποιήσουνε. Ούτε χρειάζεται πολλές θεωρίες, ότι τώρα πάμε να καλύψουμε ένα κενό και θα το καλύψουμε έτσι κ.λπ. Αυτά σπάσανε τα μούτρα τους. Δεν μπορούνε να γίνουνε αυτά τα πράγματα.
Αυτά λοιπόν τα έξι σημεία θα μπορούσαν να είναι μια απαρχή για όποιο κόσμο συμφωνεί να υπάρξει μια πανελλαδική δικτύωση.
Δείτε εδώ το βίντεο της εκδήλωσης όπου μπορείτε να παρακολουθήσετε και τις παρεμβάσεις – ερωτήσεις από το ακροατήριο καθώς και την δευτερολογία του ομιλητή.