Πολλαπλοί κλυδωνισμοί απειλούν το γερμανικό οικοδόμημα
Δικαιολογημένα η προσοχή όλων στρέφεται στο δημοψήφισμα στην Αγγλία για το αν θα παραμείνει ή θα φύγει από την Ε.Ε., παρόλο που σοβαρά και μεγάλης σημασίας γεγονότα συμβαίνουν ακριβώς τις ίδιες μέρες. Διανύουμε μια πολύ αποφασιστική βδομάδα στην Ευρώπη και οι εξελίξεις σε Αγγλία (δημοψήφισμα), Ισπανία (εκλογές) και Γαλλία (κινητοποιήσεις εργαζομένων και νεολαίας για πάνω από 2 μήνες) θα σημαδέψουν αποφασιστικά την «επόμενη μέρα» της Ευρώπης, συνολικά.
Ο «άγγλος ασθενής»-κρίκος της Ε.Ε. καταδεικνύει τους τριγμούς αλλά και τις αντιθέσεις που διαπερνούν το ευρωενωσιακό οικοδόμημα. Με ειδικές σχέσεις εδώ και δεκαετίες, η Αγγλία προσπαθούσε να μπλοκάρει την «ενοποίηση» της υπόλοιπης Ευρώπης, ερήμην της. Διαμεσολαβούσε, δε, τις περισσότερες φορές, τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή και εγγράφονταν στην φιλοαμερικάνικη Ευρώπη. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που οι βασικές μερίδες των ελίτ της Αγγλίας και ΗΠΑ επιθυμούν η Αγγλία να αγωνίζεται «ως φουνταριστός» εντός της Ε.Ε. και να διαμεσολαβεί προτάσεις για την ΤTΙΡ, αφού διαθέτει ένα ισχυρό νομισματικό-χρηματιστικό κέντρο η ίδια (δεν συμμετέχει στην ομηρία υπό το γερμανικό ευρώ) και μπορεί να στήσει έναν κερδοφόρο «συνεταιρισμό» με τις ΗΠΑ.
Πληθαίνουν οι αναταράξεις
Οι ελίτ της Ευρώπης, η Γερμανία και η Γαλλία, δεν επιθυμούν μεγάλες «αναταράξεις» στο ευρωενωσιακό οικοδόμημα και γνωρίζουν καλά, πως μια πιθανή επικράτηση του Brexit θα επιφέρει πολλά τραντάγματα και θα υποχρεώσει όλους σε αναπροσαρμογές. Η πρόσφατη δολοφονία της βουλευτίνας των Εργατικών Τζο Κοξ, υπέρμαχου της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε., θα χρησιμοποιηθεί πολύπλευρα στην προσπάθεια αντιστροφής του κλίματος. Σε κάθε περίπτωση, οι ρωγμές και οι τριγμοί στο γερμανικό οικοδόμημα της ευρωένωσης θα ενταθούν επικίνδυνα. Επομένως, η ευρωκρατία δοκιμάζεται και η επιστροφή της πολιτικής μέσω των δημοψηφισμάτων αποτελεί πονοκέφαλο για όλους τους ισχυρούς. Τι τα θέλουν τα «άτιμα»;
Η περίπτωση της Ισπανίας θέτει επί τάπητος το πρόβλημα της κυβερνησιμότητας και της πολιτικής αστάθειας, αφού οι χθεσινοί συνέταιροι, δεξιοί και σοσιαλιστικοί φορείς, δεν κατορθώνουν να σχηματίσουν κυβερνητικά σχήματα. Οι όμορφες μέρες με λιακάδα πέρασαν και πολλοί σχηματισμοί βρίσκονται σε αναγκαστική «ανεργία», ενώ μέχρι πρότινος μονοπωλούσαν την πολιτική ζωή. Θα βγουν δεύτεροι οι Podemos που συνεργάζονται με την Αριστερά; Θα μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση και ποιας σύνθεσης την επομένη των εκλογών; Και κάτι πιο σοβαρό: πώς λύνεται το εθνικό πρόβλημα της χώρας; Το πρόβλημα της Καταλονίας και της χώρας των Βάσκων θα διαπλέκεται με το πολιτικό ζήτημα της σταθερότητας μιας κεντρικής κυβέρνησης όποιου συνασπισμού.
Η περίπτωση της Γαλλίας είναι πιο ιδιαίτερη. Χώρα που βρίσκεται εδώ και 6 μήνες σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά τις επιθέσεις Τζιχαντιστών του περυσινού Δεκεμβρίου. Χώρα που βρίσκεται σε κοινωνικό αναβρασμό με ένα νομοσχέδιο που τινάζει τις εργασιακές σχέσεις και επιβάλλει μια γενικευμένη απορρύθμιση. Η κοινωνική διαμαρτυρία παίρνει πανεθνικές διαστάσεις και ασυνήθιστη διάρκεια. Μόλις προχτές πραγματοποιήθηκε απεργία και στις διαδηλώσεις πήραν μέρος πάνω από 1 εκατομμύριο τριακόσιες χιλιάδες άνθρωποι σε όλη τη χώρα. Η νεολαία με τις «νύχτες αγρύπνιας» έδωσε ένα μεγάλο έναυσμα και τα συνδικάτα, στη συνέχεια, μπήκαν στο χορό. Το κράτος απαντά με γενικευμένη καταστολή, πρωτοφανή μέτρα αστυνόμευσης και τώρα μελετά την απαγόρευση των διαδηλώσεων.
Η πρόβα «νόμου και τάξης» απέναντι στην τρομοκρατία με την διεξαγωγή του Euro 2016 τινάχτηκε στον αέρα: Τζιχαντιστής σφάζει, στην κυριολεξία, αστυνομικό και την γυναίκα του και αναμεταδίδονται μηνύματά του στο Διαδίκτυο. Απεργίες παραλύουν πολλές δομές και ιδιαίτερα συγκοινωνίες και μέσα μεταφοράς. Μέχρι και οι εργαζόμενοι στον Πύργο του Άιφελ απήργησαν τις μέρες αυτές. Το κερασάκι, βέβαια, το πρόσθεσαν οι χούλιγκαν που επιδίδονται σε συγκρούσεις με πολλούς τραυματίες. Απέναντι στους Ρώσους χούλιγκαν στήθηκε ένα μιντιακό «τείχος» που ξενίζει γιατί πάει να συνδεθεί με απροκάλυπτες επιθέσεις ενάντια στην Ρωσία γενικά σε όλα τα φόρα. Γεγονός που προκάλεσε μέχρι και διπλωματικές νότες και διαμαρτυρίες. Τόση «επιτυχία» έχει ο Ολάντ στο εσωτερικό…
Ώρα αναπροσαρμογών
Βέβαια, η εικόνα της Ευρώπης δεν περιορίζεται σε αυτές τις 3 περιοχές και χώρες. Αυτά που ονομάζουν «λαϊκισμό» και «ευρωσκεπτικισμό» κατακτούν θέσεις, δηλαδή ευρύτατα ακροατήρια, σε ολόκληρο τον Νότο αλλά και στην καρδιά της Ευρώπης. Η Γερμανία δεν θα μπορέσει να συνεχίσει με την ίδια ευκολία την άσκηση της ηγεμονίας της επί της υπόλοιπης Ευρώπης. Δεν μπορεί να επιβάλει με την ίδια ευκολία όλες τις οικονομικές και πολιτικές της διαταγές επί των υπόλοιπων. Δεν αρκεί το Eurogroup και οι μηχανισμοί της Ε.Ε. Πρέπει να αντιμετωπίσει την επιστροφή της πολιτικής σε όλα τα πεδία, στο έδαφός της αλλά και στον ζωτικό της χώρο. Πρέπει να ακροβατήσει ανάμεσα στις πιέσεις για ευθυγράμμιση που ασκούν οι ΗΠΑ απέναντι στην Ρωσία και τις ειδικές σχέσεις που θέλει να αναπτύξει η Γερμανία με τις BRICS. Είναι ώρα αποφάσεων και αναπροσαρμογών.
Η πίεση των ΗΠΑ για αύξηση της επιθετικότητας του ΝΑΤΟ απέναντι στην Ρωσία επηρεάζει την κατάσταση σε όλη την Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη και δημιουργεί όρους για στρατιωτικοποίηση και ένταση του ψυχροπολεμικού κλίματος. Οι πρώην Ανατολικές χώρες πρωτοστατούν στην αντιρωσική υστερία, στοιχίζονται ανοικτά με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, δημιουργούν νέα κέντρα βάρους στην Ε.Ε. και στην Ευρώπη γενικότερα. Το ΝΑΤΟ αναλαμβάνει όλο και περισσότερες αρμοδιότητες σε όλες τις καυτές περιοχές, Μέση Ανατολή, Αιγαίο, Λιβύη, Ουκρανία κ.λπ.
Όλοι οι οικονομικοί δείκτες της Ευρώπης καταγράφουν στασιμότητα ή ασθενή ανάπτυξη, καθιστώντας την τον ασθενή του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Χωρίς ραγδαίες κατακλυσμικές αναδιαρθρώσεις σε όλους τους τομείς είναι αδύνατο να ανταγωνιστεί τις άλλες δυνάμεις, παλιές και νέες. Οι διαιρέσεις και οι τριγμοί, όμως, δυσκολεύουν αφάνταστα να βρεθούν κοινοί τόποι μιας ενιαίας πολιτικής της Ε.Ε. ως σύνολο. Ιδιαίτερα τώρα που οι φυγόκεντρες τάσεις δυναμώνουν παντού. Η Ε.Ε. πάσχει από έλλειψη «προωθητικών δυνάμεων». Άρα, ακολουθεί ή σέρνεται ή συμβιβάζεται. Όχι μόνο απέναντι στις ΗΠΑ, αλλά και απέναντι σε περιφερειακές δυνάμεις όπως η Τουρκία. Η τελευταία -αυθορμήτως ή σε σχεδιασμό με άλλους- μπορεί να μετατρέπει το προσφυγικό σε γεωπολιτικό όπλο, μετέχει σε δυο-τρεις πολέμους ταυτόχρονα και εξαναγκάζει τις ευρωπαϊκές χώρες να την υπολογίζουν σοβαρά.
Επομένως, η Ευρώπη δεν είναι το «κοινό μας σπίτι», ούτε γενικά φιλόξενη γωνιά. Ο ευρωπαϊσμός σαν ιδέα κοινής μοίρας και πανευρωπαϊκής συνεργασίας, σύγκλισης και αλληλεγγύης μας… τελείωσε εδώ και καιρό. Μόνο ευρωπαιόπληκτοι παλιάς κοπής (από το χώρο του ΚΚΕ εσωτ.) δεν μπορούν να το αντιληφθούν.