Το εκλογικό ρεύμα και η κρισιμότητα των επόμενων μηνών

Στις προσεχείς εκλογές όλα δείχνουν ότι θα καταγραφεί ένα ρεύμα τιμωρίας και αλλαγής. Το ρεύμα αυτό θα τροφοδοτήσει μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ που η έκτασή της δεν μπορεί ακόμα να προβλεφθεί. Θα μπορούσε να ήταν σαρωτική, ουσιαστική, αν και εφόσον τα προηγούμενα δύο χρόνια είχαν δοθεί πιο σαφή δείγματα γραφής και κυρίως αν είχε συγκροτηθεί ένα πολιτικό ρεύμα διεξόδου.

Το παλιό πολιτικό-κομματικό σύστημα πνέει τα λοίσθια. Στην ουσία, είναι ανύπαρκτο. Ο δικομματισμός (Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ) έχει τελειώσει από το 2012, η διάλυση του ΠΑΣΟΚ επιβεβαιώνεται, η ΔΗΜΑΡ διαλύθηκε μέσα σε λίγους μήνες, ενώ δημιουργούνται νέα μορφώματα, όπως το Ποτάμι, αμφίβολης διάρκειας και ρόλου. Η συνέχιση της μνημονιακής πολιτικής προσκρούει στην τεραστίων διαστάσεων κρίση του σάπιου πολιτικού συστήματος και στην ευρεία του καταδίκη στη λαϊκή συνείδηση. Το γεγονός ότι συντηρητικά στρώματα σκέφτονται να εγκαταλείψουν την Ν.Δ. και να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ, πιστοποιεί το μέγεθος του κλυδωνισμού που έχει υποστεί το αντιπροσωπευτικό σύστημα στη χώρα μας με τη μορφή που το γνωρίζαμε. Αυτός είναι ο λόγος που ακυρώθηκε η αντι-αριστερή προπαγάνδα τρόμου και φόβου που είχε σχεδιάσει το νεοδημοκρατικό επιτελείο.

Η βαθιά κρίση του πολιτικού συστήματος, έδινε -και δίνει ακόμα- τη δυνατότητα μιας βαθιάς πολιτικής τομής, μιας σημαντικής μεταπολίτευσης του λαού, κατά την οποία όλοι οι όροι του πολιτικού πεδίου, του κράτους, της κοινωνίας θα τροποποιούνταν σε προοδευτική κατεύθυνση. Μια μεταπολίτευση που θα οδηγούσε στον εξοστρακισμό από την πολιτική σφαίρα όσων ευθύνονται για τη διάλυση της χώρας και το γονάτισμα της κοινωνίας, στο καθάρισμα όλου του κρατικού και διοικητικού μηχανισμού από την κόπρο του Αυγεία. Είναι όρος η διάλυση του σάπιου πολιτικού συστήματος για κάθε προοδευτικό βήμα της κοινωνίας. Αυτή η ανάγκη, που τόσο εμφατικά έφερε στην επιφάνεια το κίνημα των πλατειών, δεν αναδείχθηκε ως δυνατότητα και αναγκαιότητα τους τελευταίους μήνες.

Ο διπολισμός εγκλωβίζει

Ας κάνουμε λίγο πιο σαφές το σημείο αυτό. Η αντιμετώπιση του μνημονιακού διαπλεκόμενου πολιτικού κόσμου και της τροϊκανής επικυριαρχίας, δεν εξαντλείται μέσα από την επίλυση της αντίθεσης Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές και μόνο. Ο διπολισμός ή νέος δικομματισμός ανάμεσα στα δύο κόμματα εγκλωβίζει δυνάμεις και περιορίζει στόχους, γιατί απλώς η Ν.Δ. δεν είναι η μόνη μνημονιακή δύναμη, ούτε κυβέρνησε ποτέ μόνη της. Η ανάδειξή της σε αποκλειστικό αντίπαλο βοήθησε στην συσπείρωσή της (τα ποσοστά της είναι αρκούντως μεγάλα, ενώ θα μπορούσε να έχει σφυροκοπηθεί παντοιοτρόπως και να έχει απομονωθεί σε μέγιστο βαθμό) και τώρα ευελπιστεί, αν δεν υπάρξει αυτοδυναμία, να παίξει κάποιο ρόλο.

Ένα πολιτικό ρεύμα διεξόδου, ένα αριστερό πολιτικό κίνημα θα όφειλε να μην αφήσει καμιά ανάσα σε όλους τους μνημονιακούς σχηματισμούς. Η μεταμνημονιακή Ελλάδα χρειάζεται κάθαρση και νέο πολιτικό σύστημα που σε τίποτα να μη μοιάζει με το σημερινό. Αυτό είναι που δεν βλέπουν οι διαφημιστικές, οι εταιρίες μετρήσεων, τα κανάλια και όλα τα πλοκάμια του παλιού πολιτικού συστήματος. Η παραμονή όλης της προεκλογικής ρητορικής απλώς και μόνο στο έδαφος της οικονομίας και ειδικότερα στο ερώτημα «πού θα βρείτε τα λεφτά και πώς θα πληρωθούν τα ομόλογα», αποσκοπεί να αφήσει στην άκρη το ζήτημα ποιος και πώς θα καθαρίσει την κόπρο του Αυγεία.

Τώρα όλοι αναρωτιούνται πόσο πρώτος θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, τι διαφορά θα έχει από την Ν.Δ. και ποιο κόμμα θα είναι τρίτο. Η «τριτιά» μοιάζει λίγο σαν το βούτηγμα μέσα στο κρύο των νέων για να πιάσουν τον σταυρό στα Θεοφάνια. Ποιος θα τον πιάσει; Ποια θα ήταν η σημασία αυτών των δεδομένων μπροστά σε έναν περίπατο-χείμαρρο των λαϊκών δυνάμεων με μια σαρωτική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ; Αλλά γι’ αυτό χρειαζόταν το πολιτικό κίνημα που ποτέ δεν οικοδομήθηκε. Τι μένει; Μένει να γίνουν πολλά και σημαντικά.

Καθησυχαστικό πνεύμα και ριζοσπαστισμός

Η εικόνα που σχηματίζεται δείχνει πως υπάρχουν αποθέματα και έντονη λαϊκή διάθεση για να μπει ένα τέρμα στο κακό. Αλλά εκφράζεται με έμμεσο τρόπο, διά της αντιπροσωπεύσης, διά της ανάθεσης. Τα «δώστε μας μεγάλη εντολή», τη «μαγική μέρα των εκλογών» και «εμείς θα διαπραγματευτούμε επάξια» μαζί με το «μην ανησυχείτε, όλα είναι υπό έλεγχο και θα πάνε καλά», δημιουργούν όρους υποστολής της αναγκαίας συμμετοχής και τόλμης που πρέπει να επιδειχθεί από την πρώτη κιόλας στιγμή.

Ζητούμενο μιας μεγάλης αλλαγής είναι η συνεχής παρουσία του λαϊκού παράγοντα και όχι η στιγμιαία έκφρασή του μέσα από την εκλογική διαδικασία. Αυτή ξεκλειδώνει απλά την πόρτα: Οι μνημονιακές δυνάμεις θα χάσουν τη διακυβέρνηση και η ευρωκρατία θα υποχρεωθεί σε κινήσεις και προσαρμογές στα νέα δεδομένα. Θα αντιδράσει, θα δυσκολέψει, θα υπαγορεύσει όρους, θα εκβιάσει, θα νουθετήσει, θα ρίξει γέφυρες, θα θολώσει τα νερά, θα πάρει πρωτοβουλίες, θα δημιουργήσει τετελεσμένα.

Η σχέση κοινωνίας, οικονομίας, πολιτικής θα δοκιμαστεί σε διαφορετικές συντεταγμένες, όπου θα κονταροχτυπηθούν δύο διαφορετικές και ανταγωνιστικές κατευθύνσεις: Από τη μια, η κατεύθυνση βαθέματος και ουσιαστικοποίησης μιας μεταπολίτευσης που θα έχει λαϊκά χαρακτηριστικά, με την ορμητική συμμετοχή του λαϊκού παράγοντα. Από την άλλη, η κατεύθυνση της συστημικής παλινόρθωσης με διαφορετικά μείγματα νεοφιλελεύθερης πολιτικής και απόντα το λαό (που θα παρακολουθεί απαθής όσα γίνονται κατά τη διαπραγμάτευση) και με μόνιμο ρεφρέν το «εφικτό και ρεαλιστικό».

Το περίεργο είναι ότι το καθησυχαστικό πνεύμα της πολιτικής τακτικής του ΣΥΡΙΖΑ από τις Ευρωεκλογές και ύστερα -προφανώς για να κερδηθούν ακροατήρια ή να ουδετεροποιηθούν αντίπαλες διαθέσεις-, αμβλύνει το ριζοσπαστισμό, την ανάγκη συμμετοχής και την τόλμη που χρειάζεται, και μεταθέτει σχεδόν τα πάντα στο πεδίο της διακυβέρνησης. Επειδή ο αντίπαλος (όχι ο Σαμαράς, αλλά η ευρωκρατία) μελέτησε 2 χρόνια την κατάσταση και τις εξελίξεις, θα προσπαθήσει με πολλούς τρόπους να παλινορθώσει τον συστημισμό και έτσι το «καθησυχαστικό πνεύμα» δεν τον τρομάζει.

Από την πρώτη στιγμή μιας αλλαγής, η κοινωνία και η πολιτική θα απαιτούν τις προϋποθέσεις μιας σύνθετης και βαθιάς διεξόδου της χώρας από την καθολική κρίση στην οποία τη βύθισαν. Οι μήνες που έρχονται είναι κρίσιμοι. Αυτό και μόνο υπαγορεύει την ανάγκη της λαϊκής δραστηριοποίησης και σίγουρα όχι μόνο την Κυριακή των εκλογών.

Κυρίως μετά! Χωρίς να υποχωρεί το πνεύμα ριζοσπαστισμού, συμμετοχής και τόλμης, με κάθε μέρος της κοινωνίας να παίζει πραγματικά το ρόλο του. Πολιτικό κίνημα, κοινωνική συνείδηση, δημοκρατική-πατριωτική αφύπνιση, πανευρωπαϊκή-διεθνική αλληλεγγύη. Αυτά έχει ανάγκη η χώρα και όχι μόνο μια διαχειριστική διακυβέρνηση στα όρια ανοχής των ευρωκρατών.

Το σενάριο δεν είναι γραμμένο και δεν το ξέρει κανείς!

Χρειάζονται κανόνες δεοντολογίας και γιατί;

Ολοκληρώνονται αυτές τις μέρες οι εργασίες της Επιτροπής Δεοντολογίας για όσους θα συμμετέχουν στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ. Πολλοί ήταν οι λόγοι που οδήγησαν στη συγκρότηση μιας τέτοιας επιτροπής. Αρχικά, τα προβλήματα που εμφανίστηκαν στις αυτοδιοικητικές εκλογές ξεπέρασαν κατά πολύ το συνηθισμένο επίπεδο. Στη συνέχεια έγινε φανερό ότι πολλοί μπορεί να πλησιάζουν για διαφορετικούς λόγους τον ΣΥΡΙΖΑ τώρα που είναι «προ των πυλών» και, βεβαίως υπάρχει, πέρα από την αρνητική και θετική εμπειρία, όπως αυτή που φέρνουν φρέσκα κινήματα και νέες μορφές πολιτικής συλλογικότητας όπως οι Podemos στην Ισπανία.

Το τελευταίο παράδειγμα, που προσιδιάζει περισσότερο στην μορφή «κόμμα-κίνημα» παρά στη μορφή «κόμμα» όπως αυτή κυριαρχεί στον πολιτικό βίο, φέρει πολλά στοιχεία ριζοσπαστισμού, τόσο στη δομή όσο και στις διαδικασίες. Ένα από αυτά είναι η «ηθική δέσμευση» για όλους όσοι θέλουν να ενταχθούν στις γραμμές των Podemos. Αυτή αναφέρεται με ρητό τρόπο στις σχέσεις του κινήματος αυτού με τη διοίκηση, το κράτος, τις επιχειρήσεις, τα ΜΜΕ και συνολικά τα κοινά.

Δεν ηθικολογούμε…

Οι εραστές του πραγματισμού περιγελούν οποιαδήποτε αναφορά στην ηθική. Τη θεωρούν σκέτη ηθικολογία που αναδύει μάλλον έναν θρησκευτικό, κατηχητικό πνεύμα. Στην πραγματικότητα, υποβιβάζουν την πολιτική σε τέχνη του εφικτού, σε κυριάρχηση των μέσων για να επιτευχθεί ένας οποιοσδήποτε σκοπός, προσπερνούν την απαίτηση για ουσιαστική και χειραφετητική συμμετοχή των πολλών. Αρνούνται έτσι κάθε ανάγκη για ιδεολογία, νόημα και ουσία στα πεδία αυτά. Η εξουσιομανία, ο αυταρχισμός, η προσωπική ανάδειξη, ο καριερισμός, ο παραγοντισμός, η υποτίμηση του αγώνα και του ανθρώπινου παράγοντα, προωθούνται μέσα από την παρόξυνση όλων των αρνητικών φαινομένων που συνοδεύουν το κράτος, τη γραφειοκρατία και τον ατομικιστικό εγωισμό.

Δεν μπορεί, όμως, να αγνοηθεί η απαίτηση να ξανασυνδεθεί η πολιτική με την ηθική, να ηθικοποιηθεί η πολιτική. Στην πραγματικότητα, το αίτημα αυτό έχει τεθεί από πολλά μαζικά κινήματα, αλλά και μέσω της αυθόρμητης απόρριψης της πολιτικής ως «τέχνης του εφικτού». Οι «πλατείες» στην Ελλάδα και όλη τη Μεσόγειο, το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα, τώρα οι Podemos στην Ευρώπη αλλά και η επίδραση του «ινδιανισμού» στα εγχειρήματα μετάβασης στη Λατινική Αμερική, φέρνουν με έντονο τρόπο στην επικαιρότητα μια σειρά τέτοια ζητήματα.

Η έλλειψη της ηθικής, όπως τονίζει ο φιλόσοφος Κάρελ Κόσικ, οδηγεί σε ένα κενό, το άτομο-πολίτης δεν έχει κανένα κριτήριο για το τι είναι θετικό και τι αρνητικό, τι είναι σωστό και τι λάθος. Η Αριστερά δεν αρκεί να διακηρύσσει τη διαφορετική ηθική της, χρειάζεται οπωσδήποτε να αποδεικνύει έμπρακτα ότι διαθέτει μια άλλη ηθική, γιατί αυτή αποδεικνύεται, πρωτίστως, στις στάσεις και στις συμπεριφορές και όχι στις διακηρύξεις.

Όπου κι αν βρεθεί κανείς, τα τελευταία χρόνια, στη χώρα μας θα ακούσει: «Να πληρώσουν όσοι οδήγησαν τη χώρα σε αυτό το χάλι», «φτάνει με το αίσχος των ΜΜΕ, όσα δεν έχουν άδεια να κλείσουν», «μην μας προδώσετε», «μην γίνετε σαν κι αυτούς, μην τους μοιάσετε». Η επίκληση αυτή δεν είναι λαϊκισμός, το ηθικό και αξιακό φορτίο αυτής της -ακόμα εν ενεργεία- λαϊκής απαίτησης δεν είναι καθόλου μικρό.

Πού γεννάται το πρόβλημα;

Δεν ανακαλύπτουμε… την Αμερική θέτοντας το ζήτημα της ηθικοποίησης της πολιτικής, απέναντι στην εισβολή του ατομικισμού στις σφαίρες δράσης ακόμα και μιας αριστερής πολιτικής. Πως μπορεί και τρυπώνει ο ατομικισμός παντού; Ποιοι όροι επιτρέπουν, ποιοι παράγοντες αποδυναμώνουν αυτό το φαινόμενο ή έστω ευνοούν άλλες, αντιθετικές δυνατότητες;

Ο ατομικισμός έρχεται, συνήθως, να εισπράξει οφέλη που έχουν προκύψει από τη συλλογική πάλη, χρησιμοποιώντας θεσμούς και κατακτήσεις της. Ένα κόμμα, για παράδειγμα, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που εκτινάχθηκε από το 4,5 στο 27% μπορεί να γίνει όχημα ανέλιξης για πολλούς. Από την άλλη, η τάση ενσωμάτωσης δεν είναι απλά σύμφυτο του ατομικισμού-εγωισμού αλλά και μέσο εγκλωβισμού ή ευνουχισμού σημαντικών λαϊκών κινημάτων. Άρα, η αστική πολιτική επιδιώκει να ισχυροποιηθεί αυτή η τάση, κάθε φορά που αντιμετωπίζει ένα νέο και απρόβλεπτο κίνημα ή κόμμα.

Επομένως, υπάρχουν πολλοί αντικειμενικοί λόγοι που το πρόβλημα αυτό θα έρχεται ξανά και ξανά στο προσκήνιο. Δεν καταργείται με έναν νόμο στη Βουλή, ούτε στα κομματικά όργανα. Ο στόχος της επαναηθικοποίησης της πολιτικής αφορά το γενικό ανέβασμα της συνείδησης των ίδιων των ανθρώπων που μετέχουν σε μεγάλα κινήματα και προσπάθειες αλλαγής της κοινωνίας.

Καλό είναι να κάνουμε ορισμένες διακρίσεις. Υπήρξε -ή και υπάρχει ακόμα- ένα είδος στράτευσης στην Αριστερά και στα κομμουνιστικά κόμματα, όπου κυρίαρχο ήταν το πνεύμα προσφοράς και θυσίας για μεγάλα οράματα. Αυτοί οι αγώνες, που έγιναν από απλούς ανθρώπους που υπερέβησαν τις συνηθισμένες κλίμακες, εμπνέουν αλλά συνήθως δεν προβληματίζουν βαθύτερα. Γιατί θα έπρεπε να αναγνωρίζουμε τι σχέση έχει το υλικό υπόστρωμα με τις ιδέες και την ιδεολογία. Θα πει κανείς ότι οι μορφές στράτευσης ήταν πιο πρωτόγονες και η σχέση ατομικού-συλλογικού λιγότερο εξελιγμένη. Όλοι γνωρίζουμε τα αρνητικά φαινόμενα που συχνά συνόδευαν αριστερά και κομμουνιστικά εγχειρήματα. Αλλά και αναγνωρίζουμε ότι η ένταξη σε αυτό το κίνημα δεν σήμαινε μια πιο άνετη και εύκολη ατομική ζωή αλλά το αντίθετο.

Σήμερα ζούμε σε μια πιο «περίεργη» εποχή, μετά την υποχώρηση μεγάλων ιδεών και οραμάτων. Στις δυτικές κοινωνίες κυριαρχεί ο μεταμοντερνισμός και επιβάλλεται ένας νέος ατομικισμός, ενώ η κοινωνική ζωή έχει γίνει πολύ πιο σύνθετη. Στις συνθήκες αυτές, η στράτευση σε μεγάλα εγχειρήματα γίνεται με διαφορετικούς τρόπους, είναι πιο πολυεπίπεδη και έχει νέα χαρακτηριστικά. Ακόμα, όμως, δεν έχει αποκρυσταλλωθεί σε μια ενιαία οργανωτική και πολιτική πείρα. Η «μορφή πλήθος», η «μορφή κοινότητα», η τάση επανεδαφικοποίησης (κατάκτησης χώρων από μαζικά κινήματα), η «μορφή κόμμα-κίνημα», το αίτημα για αξιοπρέπεια και άλλες αξίες, φέρνουν στο επίκεντρο νέα ζητήματα.

Τερατάκια και τέρατα…

Στη γωνιά της Ευρώπης που βρίσκεται η Ελλάδα, εμφανίστηκαν πολλές ιδιομορφίες και ζητήματα που χρήζουν ιδιαίτερης μελέτης. Για παράδειγμα, δίπλα στην πιο «πρωτόγονη» μορφή στράτευσης, γεννήθηκαν μορφές που μιλώντας στο όνομα της Αριστεράς και του κομμουνισμού τοποθετούσαν σε διαφορετική βάση τη σχέση ατομικού-συλλογικού, με τρόπο όμως που συνήθως κυριεύονταν από τον αστικό ατομικισμό.

Έτσι, όταν πριν 10 χρόνια ξεκίνησε το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, συνυπήρχαν σε αυτό διάφορες κουλτούρες. Κουλτούρες ριζοσπαστισμού, κουλτούρες της παλιάς στράτευσης και ένα υβρίδιο άποψης-θεωρίας ότι η συλλογική υπόθεση πρέπει να αναγνωρίζει την ατομική φιλοδοξία του καθένα για προβολή και ανέλιξη που, συνήθως, οριζόταν ως «προσφορά».

Η «κατανόηση» της ατομικότητας και της διάθεσης για τέτοια προσφορά, άφηνε στην πράξη αρκετό έδαφος στην υπέρμετρη ατομική φιλοδοξία, ενώ όλοι γνώριζαν ότι στην πράξη δεν θα ίσχυαν οι όποιοι κανόνες (για παράδειγμα, για την παρουσία στα ΜΜΕ) κατά καιρούς έθεταν τα όργανα. Έτσι, ένα τμήμα στελεχών προσαρμόζονταν στους κανόνες που έθετε ο υπαρκτός κοινοβουλευτισμός και η τηλεδημοκρατία, ενώ η πλειοψηφία ζητούσε πάντα (ματαίως) να τηρούνται οι αποφάσεις.

Όλα αυτά, όταν ακόμα οι κλίμακες ήταν της τάξης του 4-5%, ενώ τώρα όλα μεγεθύνονται και σωστά προκύπτει η ανάγκη κανόνων δεοντολογίας. Κανόνες που όμως πρέπει να τηρούνται και όχι συστηματικά να καταπατούνται. Πολλά από αυτά τα ζητήματα δεν μπορούσαν να λυθούν πριν από το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και για αυτό ενσωματώθηκαν ως μεταβατική διάταξη στο καταστατικό του. Αλλά παραμένουν ακόμα στα άλυτα ή στα «αζήτητα».

Τώρα που η κλίμακα μεγαλώνει, το άνοιγμα των θυρών στη νομιμοποίηση της ατομικής φιλοδοξίας (σαν να πρόκειται για κάτι απολύτως φυσιολογικό) ο συνδυασμός της προσφοράς «στο κίνημα» ή «στη σωτηρία της χώρας» με τον «εαυτό μου» και τις φιλοδοξίες, με τη διαμεσολάβηση του κυβερνητισμού, μπορεί να γεννήσει τερατάκια, για να μην πούμε τέρατα.

Μπορεί ένας κώδικας δεοντολογίας να σταματήσει από μόνος του τέτοια φαινόμενα; Όχι. Μπορεί, όμως, να νομιμοποιήσει τη συζήτηση για τα θέματα αυτά, μπορεί να σκιαγραφήσει ορισμένους ηθικούς άξονες (τι είναι καλό και τι κακό, λάθος και σωστό) στις παρούσες συνθήκες, μπορεί να δώσει ώθηση στη συνείδηση που θα πρέπει να επικρατεί εντός του ΣΥΡΙΖΑ γι’ αυτά, να δυναμώσει το στοιχείο του ριζοσπαστισμού.

Γιατί, όπως τονίστηκε και προηγουμένως, μόνο μέσα από το γενικό ανέβασμα της συνείδησης των πολλών που συμμετέχουν σε μια συλλογική προσπάθεια, μέσα από τη δική τους παρέμβαση, μπορούν να αξιοποιηθούν κανόνες και «δικλείδες ασφαλείας».

Γιατί ο λαϊκός παράγοντας είναι καθοριστικός για τη διέξοδο της χώρας

Όπως φαίνεται, οδεύουμε σε μια κορύφωση της καθολικής κρίσης και το ζητούμενο είναι αν μπορούν να έρθουν -και πότε- καλύτερες μέρες (δηλαδή, σωτηρία της χώρας από τη μεθοδευμένη καταστροφή) ή αν είναι μοιραίο να ζήσουμε και χειρότερα (δηλαδή επιτάχυνση καταστροφών-διαμελισμών- ακρωτηριασμών).

Σε κάθε περίπτωση, όποιος θέλει να αποφύγει την καταστροφή της χώρας, δεν μπορεί να υπομένει τα εκβιαστικά διλήμματα και τις παγιδεύσεις που στήνονται από τις δυνάμεις που ούτε νοιάζονται για την κοινωνία, ούτε πολύ περισσότερο τους ενδιαφέρει η λεγόμενη σταθερότητα. Να μην υπομένεις μοιραία τα τελεσίγραφα, να μην παραδίδεσαι πριν καν τη μάχη, να αρνείσαι ότι είσαι χαμένος από χέρι κ.λπ., αυτό απαιτεί μια άλλη ψυχολογία και ένα διαφορετικό φρόνημα.

Όταν σε περικυκλώνουν, οφείλεις να βρεις τρόπο να σπάσεις την πολιορκία και αν μπορείς να περικυκλώσεις εσύ τους περικυκλωτές σου. Όχι, δεν αποτελεί αμετροέπεια η απόφαση να δώσεις τη μάχη, να αγωνιστείς, να δοκιμάσεις μιαν εναλλακτική πορεία.

Η δύναμη και η θέληση, η συλλογική θέληση δεν είναι απλώς υπόθεση ατομικής απόφασης. Το φρόνημα ενός λαού είναι τεράστιας σημασίας παράγοντας και αποτελεί πεδίο άσκησης και μέσο άσκησης πολιτικών και κυριαρχίας. Ο πειθαναγκασμένος και φοβισμένος πολίτης είναι προϋπόθεση για το πέρασμα του κοινωνικού οδοστρωτήρα των λεγόμενων «μεταρρυθμίσεων» και της καταστροφής της κοινωνίας. Ασώματη κοινωνία κυριαρχείται εύκολα, χωρίς πολλά-πολλά.

Οι δύο φάσεις του σχεδίου

Παράταση της μνημονιακής ουσίας, με κάθε μέσο, είναι σήμερα η αστική πολιτική πρόταση. Το σχέδιο έχει δύο φάσεις: Πρώτα απόπειρα εκλογής προέδρου – Δεύτερη φάση οι εκλογές που οδηγούν σε «μη καθαρή λύση», δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ να μην έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αυτοδυναμία. Τότε, μέσω της πίεσης, να καλουπωθεί ο πολιτικός κόσμος στο άρμα μιας «εθνικής συνεννόησης» συνέχισης ή αποδοχής των μνημονιακών νεοφιλελεύθερων δογμάτων.

Μέσο για την κατάκτηση μιας «μη καθαρής λύσης» είναι ο εκφοβισμός, η επίκληση του κινδύνου καταστροφής που φέρνει ο ΣYΡΙΖΑ, και φυσικά η ναρκοθέτηση του τοπίου προκειμένου να επιτευχθεί μια παγίδευση. Παγίδευση που οδηγεί είτε στη ρυμούλκηση του ΣΥΡΙΖΑ σε τετελεσμένα και υπό ασφυκτική ομηρία, είτε να αποτελέσει μια σύντομη «αριστερή παρένθεση».

Το ψαλίδισμα των προσδοκιών και των οριζόντων του λαϊκού παράγοντα, ο φόβος και η σύγχυση αποτελούν διαβρωτικές ουσίες για το φρόνημά του. Γι’ αυτό τούτες τις μέρες στήνεται μια τεράστια επιχείρηση εκφοβισμού και ψυχολογικού πολέμου, για την αποδιάρθρωση του φρονήματος του λαού. Για την καθήλωσή του και τη θραυσματοποίησή του.

Η απάντηση σε αυτήν την υπαρκτή και κλιμακούμενη επιχείρηση δεν μπορεί να είναι απλώς η ψυχραιμία και η νηφαλιότητα. Ούτε ο καθησυχασμός ότι τίποτα κακό δεν πρόκειται να συμβεί. Η ουσιαστική απάντηση βρίσκεται στην πολιτική, στην ιδεολογία, στο φρόνημα. Στην καλλιέργεια της πεποίθησης ότι μια μεγάλη μεταπολίτευση του λαού είναι και εφικτή και αναγκαία. Ότι στόχοι της είναι μεγάλες ιδέες όπως η σωτηρία και διέξοδος της χώρας από την καθολική κρίση, η πραγματική δημοκρατία, η παραγωγική ανασυγκρότηση, η ανθρωπιστική παιδεία, η φιλειρηνική και ανεξάρτητη πολιτική, η κοινωνική δικαιοσύνη και ελευθερία. Η κοινωνία πρώτα και όχι οι εγωιστικές ελίτ που οδήγησαν σε τόσες καταστροφές και αποτυχίες. Η κοινωνία συγκροτημένη σε σώμα γύρω από μεγάλους ευκρινείς στόχους διεξόδου της χώρας, σημαίνει συγκρότηση του λαϊκού φρονήματος, καλλιέργεια μιας εθνικής και συλλογικής συνείδησης για τους στόχους και τα επίδικα. Σημαίνει τόλμη, αλήθεια και κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα.

Η αριστερή πολιτική διακρίνεται από την αστική και την εν γένει μικροπολιτική ακριβώς στο ότι βασίζεται σε μεγάλες ιδέες και απαιτεί την ενεργό συμμετοχή του λαϊκού παράγοντα. Μόνιμη επιδίωξη και σταθερή τάση κάθε πρότασης, κάθε ενέργειας και πρωτοβουλίας.

Επιμένουμε σε αυτήν την απαίτηση γιατί ο κυβερνητισμός, δηλαδή η ιδέα ότι μέσω της διακυβέρνησης και μόνο, μέσα από την κρατική και διοικητική μηχανή δηλαδή, μπορεί να γίνει μια μεγάλη αλλαγή ή μια βελτίωση, είναι βασικά λαθεμένη και αποτυχημένη. Για να προχωρήσει κάθε θετικός μετασχηματισμός -μικρός ή μεγάλος- είναι αναγκαία η συμμετοχή του κόσμου σε πολλαπλά επίπεδα και όχι μονοδιάστατα διά της ψήφου.

Κοινωνία συγκροτημένη και ενεργή

Στην παγίδευση που θέλουν να μας οδηγήσουν, η απάντηση δεν μπορεί να αποφύγει να κατονομάσει αλλά και να δώσει έμφαση στο ποιοι συγκεκριμένα είναι οι εχθροί και πώς μεθοδεύουν τις κινήσεις τους ενάντια στην κοινωνία. Το καλόπιασμα και οι διαθέσεις συμβιβασμού πριν καν δοθεί η μάχη ή ξετυλιχθεί στα βασικά θέατρα της αντιπαράθεσης, δεν αποδίδουν κανένα αποτέλεσμα εκτός από το αποκοίμισμα αυτού ακριβώς του παράγοντα που πρέπει να κινητοποιηθεί: του λαού, των οργανώσεών του, των κομμάτων που τον εκφράζουν. Όπως σε τίποτα δεν ωφελεί η υποτίμηση του παράγοντα της κοινωνικής συνείδησης, των ιδεών και της ψυχολογίας του λαού σε κρίσιμες αναμετρήσεις. Η πολιτική δεν γίνεται ερήμην ή απλά στο όνομα του κόσμου που αφορά ή ξεκομμένα από αυτόν, αν θέλει να είναι λαϊκή, προοδευτική και αναθεμελιωτική, χειραφετητική.

Επομένως, αν αναλογιστούμε τις προϋποθέσεις μιας μεγάλης στροφής στην πολιτική, κοινωνική, οικονομική ζωή του τόπου, αυτές δεν μπορούν να περιοριστούν σε ένα εκλογικό γεγονός + μια προοδευτική διακυβέρνηση. Αυτά είναι αναγκαία και αποφασιστικής σημασίας για μια εκκίνηση, αλλά για να επιτευχθούν και να προχωρήσουν, οφείλουν να έχουν σαν στήριγμα και σαν βασικό συντελεστή μια κοινωνία που είναι συγκροτημένη, ενεργή και σε δράση. Ο λαϊκός παράγοντας σε παθητική κατάσταση είναι όρος για άλλης τάξης και ποιότητας αλλαγές, με αντιδραστικό πρόσημο σε εποχές καθολικής γενικευμένης κρίσης.

Ζωντανό πολιτικό κίνημα

Επομένως, αυτό που απαραιτήτως χρειάζεται τούτη την ώρα -και έχουν γίνει λίγα στην κατεύθυνση αυτή- είναι η ύπαρξη ενός ζωντανού πολιτικού κινήματος που να σπρώχνει, να στηρίζει, να διορθώνει, να απαιτεί, μια αλλαγή που θα γίνει σε δύσκολες συνθήκες, σε ναρκοθετημένο περιβάλλον, με αμφίβολους φίλους, με στρωμένο το δρόμο στις σειρήνες του συμβιβασμού, της ηττοπάθειας, της αποστασίας, της ενσωμάτωσης, του εκφυλισμού.

Κανείς δεν είναι αθώος, κανένας δρόμος δεν είναι στρωμένος με ανθούς και καλές προαιρέσεις. Ο δρόμος της μετάβασης είναι αντιφατικός και ο ιδεολογικός συσχετισμός, η κοινωνική συνείδηση σε δύσκολες ανοδικές συνθήκες.

Οι μάχες, όμως, πρέπει να δοθούν, ακόμα και σε αντίθεση με τους παράγοντες της οπισθοδρόμησης και του συμβιβασμού. Καμιά μετάβαση δεν υπήρξε χωρίς να φέρει στο εσωτερικό της όλες τις δυνατότητες, ακόμα και τις δυνατότητες ακύρωσής της. Αυτός, όμως, δεν ήταν ποτέ λόγος για το σταμάτημα της Ιστορίας. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που δεν μπορεί να είναι ανασταλτικός παράγοντας για τη διαρκή προσπάθεια ολοκλήρωσης των λαϊκών πόθων και αναγκών, για την ιστορικής σημασίας αντιπαράθεση με στόχο τη διέξοδο της χώρας από το καθεστώς μιας μετανεωτερικής αποικίας χρέους, για την προώθηση της υπόστασης της χώρας όπως τη γνωρίσαμε και όπως τη θέλουμε. Για να μη λέμε στο μέλλον πως κάποτε υπήρχαν χώρες όπως η Γιουγκοσλαβία, η Συρία, η Ουκρανία, το Ιράκ κ.λπ. και να πρέπει να αναφέρουμε στον κατάλογο και τον χώρο Ελλάδα…

Η επιχείρηση παγίδευσης της χώρας μπορεί και πρέπει με πολιτικά μέσα να αποτύχει

Οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις που δρομολογήθηκαν μετά την υπερψήφιση του «Προϋπολογισμού», με την επίσπευση των διαδικασιών εκλογής νέου Προέδρου, οδηγούν σε καινούργιο πολιτικό τοπίο. Θα μπορούσε να παρομοιαστεί η σύντομη περίοδος των δύο μηνών παράτασης που ζητήθηκε και δόθηκε από τα ευρωκρατικά όργανα με μια φυσούνα σαν αυτές που βλέπουμε στα γήπεδα. Μόνο που δεν οδηγεί στον αγωνιστικό χώρο, αλλά στην αρένα. Σε μια αρένα όπου μια χώρα ολόκληρη βρίσκεται μπροστά στα θηρία, έτοιμη να κατασπαραχτεί εκτός κι αν δεχτεί να γονατίσει υπομένοντας κι άλλους ακρωτηριασμούς προς τέρψιν των «αγορών» και των Γερμανών αυτοκρατόρων.

Όσα μεσολάβησαν από την ανακοίνωση της επίσπευσης των διαδικασιών, δηλαδή τα τελευταία μόλις εικοσιτετράωρα, δίνουν μια γεύση του σκηνικού ωμών εκβιασμών που στήνεται. Με στόχο να μην εκφραστεί ελεύθερα και ανεμπόδιστα η θέληση ενός «βάρβαρου», «ημιάγριου» λαού, ο οποίος δεν αντιλαμβάνεται πόσο καλό του έκαναν ως τώρα οι «μεταρρυθμίσεις» και ετοιμάζεται να τις τινάξει στον αέρα, προκαλώντας ατύχημα, ψηφίζοντας ΣΥΡΙΖΑ και εκλέγοντας μια δημοκρατική αντιμνημονιακή κυβέρνηση.

Πολιτική κανονιοφόρων

Παλιότερα, διά των ναυτικών αποκλεισμών και της εκβιαστικής διπλωματίας των κανονιοφόρων, οι μεγάλες δυνάμεις περνούσαν από τα τελεσίγραφα στην εφαρμογή των απειλών τους, υποχρεώνοντας χώρες σε εξευτελιστικούς συμβιβασμούς. Σήμερα, επιστρατεύεται η απειλή του οικονομικού αποκλεισμού, του στραγγαλισμού χωρών και περιοχών ολόκληρων. Μαζί επιστρατεύεται και όλο το γραφειοκρατικό τέρας που κρατά στις πλάτες του το ευρωκρατικό οικοδόμημα. Με τις κανονιοφόρους των ΜΜΕ εικονογραφείται η καταστροφή που μπορεί να φέρει η ελεύθερη επιλογή ενός λαού. Ο πειθαναγκασμός με όλα τα μέσα πρέπει να υποβληθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο σαν η μοναδική επιλογή. Απειλή, φόβος, καταστροφολογία, αυτά είναι τα όπλα τους για να κάμψουν ένα λαό και τη διάθεσή του να τελειώσει ο μνημονιακός εφιάλτης.

Τι αποδεικνύεται μπροστά στα μάτια μας; Ότι οι βασικοί «παίκτες» ήταν ενήμεροι των κινήσεων Σαμαρά, ότι το μήνυμα των Παρισίων, λίγες βδομάδες πριν, δεν είχε αποδέκτη την κυβέρνηση αλλά την αντιπολίτευση και εμμέσως ολόκληρο το λαό. Επιπροσθέτως, το μήνυμα έδειχνε την κινητοποίηση όλης της οικονομικής και κυρίως πολιτικής δύναμης για να καμφθούν όλες οι αποκλίνουσες δυνάμεις μιας Ευρώπης σε κρίση.

Τίθεται σε εφαρμογή μια μεγάλη παγίδευση της Ελλάδας. Έτσι ώστε, αν χρειαστεί, να δείξουν οι μερκελιστές προς όλους τους Ευρωπαίους που αμφισβητούν τη γερμανική πολιτική, πως αν αντιδράσει το «πειραματόζωο» καίγεται. Πως δεν υπάρχει κανένα περιθώριο χαλάρωσης κι αμφισβήτησης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών.

Η μεγάλη παγίδευση της Ελλάδας στέλνει το μήνυμα ότι ο πολιτικός πειθαναγκασμός ολόκληρης της Ευρώπης είναι ο στόχος του Βερολίνου και αυτό αποτελεί μια πρώτη ισχυρή απάντηση στα μηνύματα που έστειλαν οι ευρωεκλογές.

Παράταση του μνημονιακού καθεστώτος, παραδειγματισμός των απείθαρχων, επιβολή των «μεταρρυθμίσεων» σε όλη την Ευρώπη, σταθεροποίηση της αμφισβητούμενης γερμανικής κυριαρχίας, θωράκιση του ευρωατλαντικού επιχειρηματικού κόσμου. Αυτή είναι η απάντηση του συνασπισμού αγορών, δανειστών, δυναστών. Τυχόν επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ, που συμβολίζει αυτήν τη στιγμή την αμφισβήτηση του μνημονιακού καθεστώτος, θα σήμαινε «ατύχημα» κι αυτό πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος.

Δυνατότητες «διαφυγής»

Οι μνημονιακές ευρωκρατικές, και κυρίως γερμανικές, δυνάμεις ρίχνουν λοιπόν όλο το βάρος τους για να αποφευχθεί το ατύχημα. Παίζουν με πολλά σενάρια και όντας… μεγαλόψυχοι αφήνουν στους άγριους ιθαγενείς της Ελλάδας ορισμένες δυνατότητες «διαφυγής». Είτε να παρατείνουν τη μνημονιακή πολιτική, συγκεντρώνοντας με κάθε τρόπο 180 ψήφους και εκλέγοντας Πρόεδρο προερχόμενο από τη μνημονιακή παράταξη. Είτε, σε περίπτωση προσφυγής στις κάλπες, με κάθε τρόπο να μην προκύψει «καθαρή λύση». Ο ΣΥΡΙΖΑ να μην έχει αυτοδυναμία, αλλά και να στερείται συμμάχων με τους οποίους θα μπορούσε να σχηματίσει μια αντιμνημονιακή κυβέρνηση. Σε αυτή την περίπτωση προσφέρεται η «λύση» της «εθνικής συνεννόησης» σε πολλές παραλλαγές και επιδιωκόμενο αποτέλεσμα το σχηματισμό κυβέρνησης μνημονιακής παράτασης, με όλους γύρω από ένα τραπέζι.

Η πρώτη φάση της παγίδευσης έχει στηθεί με τη δίμηνη παράταση που επίσημα ζήτησε η ελληνική κυβέρνηση και πρόσφερε ως συμφωνία η τρόικα. Αυτή η παγίδευση εμποδίζει νέους εκλογικούς γύρους και θέτει το δίλημμα «διαπραγμάτευση ή ρήξη», εντός λίγων εβδομάδων μετά τις εκλογές. Ο εκβιασμός της ακυβερνησίας θα κάνει την δουλειά του και όσα βλέπουμε τα τελευταία 24ωρα δεν είναι τίποτα μπροστά στο σκηνικό κόλασης που σκοπεύουν να επιβάλουν στην πορεία της παγίδευσης.

Έτσι κι αλλιώς, ήδη ζούμε μια εκτροπή από μεριάς τροϊκανών και εγχώριων μνημονιακών. Η σφοδρότατη επίθεση απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, οι απόπειρες πιέσεων και εξαγοράς ή εξαφάνισης ολόκληρων κομμάτων (βλέπε ΑΝΕΛ) η άμεση παρέμβαση επιτρόπων και ευρωενωσιακών παραγόντων στην εσωτερική πολιτική ζωή της χώρας, αυτό αποδεικνύουν.

Το «ατύχημα» ενός ΣΥΡΙΖΑ αυτοδύναμου πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί. Ακόμα κι ένας μετριοπαθής -σε στόχους- ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι συμβατός. Μόνο ένας αγνώριστος ΣΥΡΙΖΑ – μέρος του μνημονιακού στρατοπέδου μπορεί να γίνει αποδεκτός. Αλλιώς, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνθλιβεί, να αποτελέσει μια σύντομη παρένθεση. Ακόμα κι αν χρειάζεται να συνθλιβεί μια ολόκληρη χώρα, να γίνει πράξη η απειλεί του οικονομικού στραγγαλισμού. Η μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα-σκουπίδι μπορεί να χρησιμεύει για την τιθάσευση άλλων απείθαρχων του ευρωπαϊκού θεάτρου επιχειρήσεων.

Αναζητώντας διέξοδο

Διέξοδος υπάρχει. Όπως το αντίπαλο στρατόπεδο επιστρατεύει, κυρίως, πολιτικά όπλα για τον στραγγαλισμό μιας δυνατότητας που σαφώς είναι υπαρκτή, έτσι και οι αντιμνημονιακές δημοκρατικές αριστερές δυνάμεις μπορούν να απαντήσουν με το όπλο της πολιτικής. Δηλαδή της κινητοποίησης του λαού, δείχνοντας ότι τα «όχι», όταν δεν φαλκιδεύονται και δεν ψαλιδίζονται, μπορούν να αρθρωθούν και να καταστούν αποτελεσματικά απέναντι στους κυνικούς εκβιασμούς και τις παγιδεύσεις της αδίστακτης τρόικας. Το μόνο που μπορεί να τους σταματήσει είναι ένας αποφασισμένος λαός, ένας λαϊκός παράγοντας οργανωμένος και συνειδητός που απορρίπτει την ταπείνωση και την υποδούλωση. Που διαλέγει τη δημοκρατία και την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και τις αμοιβαίες σχέσεις που στηρίζονται στο σεβασμό και όχι στην υποταγή.

Η πολιτική του κατευνασμού, της υποχώρησης ή του λεγόμενου «προωθητικού συμβιβασμού» είναι ανίκανη να συγκροτήσει το λαό, τη χώρα, την Αριστερά σε ιστορικό υποκείμενο μεγάλης αλλαγής. Αυτό είναι το όριο που πρέπει άμεσα να ξεπεραστεί. Αυτό σημαίνει να μην μασάμε τα λόγια μας… Να καταδείξουμε τους εχθρούς του τόπου και τα στηρίγματά τους, να κινητοποιήσουμε το λαό και την κοινωνία σε μια άλλη τροχιά από την μνημονιακή υποδούλωση. Δεν είναι εύκολο. Αλλά μας ζητούν να παραδοθούμε, να συνθηκολογήσουμε, να σκύψουμε το κεφάλι. Μην ξεχνάμε στιγμή: Αυτοί είναι φοβισμένοι αλλά και αποφασισμένοι να δώσουν τη μάχη. Εμάς σε τίποτα δεν μας βοηθά να φοβόμαστε το χειρότερο. Μπορούμε, άμεσα, να πάψουμε να κυβερνιόμαστε ως αποικία-χρέους, να είμαστε μάλλον η μόνη χώρα στον κόσμο που κυβερνιέται με e-mail… Αν αγωνιστούμε μπορούμε να πετύχουμε πολλά.

Tagged : δρόμος της αριστεράς / Νοέμβριος 2014 / Ρούντι Ρινάλντι

• Ετοιμάζουν μετα-μνημονιακές αλυσίδες χειρότερες από το 2010
• Η τρόικα επιβάλλει τετελεσμένα που θα «απαγορεύουν» κάθε άλλη πολιτική
• Όρος σωτηρίας της χώρας η άρνηση της νέας φυλακής

Τι ζήλεψες τι τα `θελες τα ένδοξα Παρίσια          

Έτσι κι αλλιώς ο κόσμος πια παντού είναι τεκές

Διεκδικούσες θαύματα που δίνουν τα χασίσια

Και παραισθήσεις όσων ζουν μέσα στις φυλακές

Με την ουρά στα σκέλια γύρισε η ελληνική αντιπροσωπεία από το Παρίσι, όπου θα επισφραγίζονταν η τελική πράξη του Μνημονίου. Δανειστές και τρόικα εμφανίστηκαν αμείλικτοι, σκληροί σαν πέτρα, έως και αχάριστοι προς τους εκπροσώπους της αποικίας που ποθούσαν θαύματα και χάρες για να συνεχίσουν το success story. Πανικός στα επιτελεία του εγχώριου μνημονιακού στρατοπέδου, ψυχραιμία στο αντιμνημονιακό. Ενδιάμεσα πολλοί συνεχίζουν το βιολί τους: «Τι ωραία που θα ήταν αν είμαστε όλοι ενωμένοι, σαν μια ωραία ατμόσφαιρα». Δυστυχώς, οι πραγματικές επιδιώξεις και τα μηνύματα είναι πολύ σοβαρά για την πορεία και το μέλλον της χώρας και της κοινωνίας.

Η κρισιμότητα της φάσης

Είναι προφανές ότι δεν πρόκειται για απλή επανάληψη του σκηνικού που είχαμε συνηθίσει κάθε χρόνο. Να γίνεται, δηλαδή, μια ψευδο-διαπραγμάτευση για να καταπατηθούν, στη συνέχεια, οι υποτιθέμενες «κόκκινες γραμμές» και πανηγυρικά να αποδεχθεί, στο τέλος, η ελληνική πλευρά όλες τις τροϊκανές απαιτήσεις.

Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά. Τώρα βρισκόμαστε προ της τελευταίας δόσης, πριν από τη λήξη μιας μνημονιακής σύμβασης και πρέπει να επανακαθοριστούν οι νέοι όροι και τα νέα πλαίσια. Και όχι μόνο. Η τελευταία δόση συμπίπτει με το άνοιγμα μιας θεσμικής διαδικασίας στη χώρα που προμηνύει πολιτικές εξελίξεις και ανακατατάξεις που δεν βολεύουν τους δανειστές, όπως μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Τηρουμένων των αναλογιών, μοιάζει να βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπως στις παραμονές του Καστελόριζου, τότε που ακόμα υπήρχαν άλλες δυνατότητες αλλά ο ΓΑΠ προτίμησε να μας σύρει δεμένους χειροπόδαρα στον πάγκο εργασίας της τρόικας. Είναι τόσο κρίσιμη η φάση γιατί χαλκεύονται νέες πιο επώδυνες λύσεις και μεθοδεύσεις για την χώρα και την κοινωνία.

Αυτή η κρισιμότητα δεν αναδεικνύεται καθαρά και σε όλη της τη διάσταση και αυτό ήδη αποτελεί ένα πρόβλημα. Οι μνημονιακοί ιθαγενείς θεωρούν, από τη μεριά τους, πως «αδειάζονται» και σπεύδουν να συμμορφωθούν όπως-όπως και να κερδίσουν λίγες μέρες παράταση για να υπογράψουν νέα προαπαιτούμενα και συμφωνίες που θα δεσμεύουν την χώρα για καιρό. Η αντιπολίτευση, όμως, έχει κάθε λόγο να κινήσει γη και ουρανό να μην υπογραφεί τίποτα που να δεσμεύει τη χώρα και μαζί την επόμενη κυβέρνηση και να παρέμβει άμεσα, δείχνοντας πως υπάρχει λύση, πως η χώρα μπορεί να αντισταθεί, πως το μνημονιακό καθεστώς πρέπει να γκρεμιστεί.

Θα εκφράσουμε προκαταβολικά μια πρόταση που θα την υποστηρίξουμε με όσα ακολουθούν. Υπάρχει η δυνατότητα να αρνηθούμε την τελευταία δόση, δηλαδή να αρνηθούμε τους όρους που θέτουν δανειστές και αγορές, να μην υπογράψουμε καμιά νέα συμφωνία τώρα, να δανειστούμε έστω και με ψηλότερο επιτόκιο το ποσό της τελευταίας δόσης, να γίνουν εκλογές τώρα και να ξεκινήσει μια διαπραγμάτευση από μηδενική βάση, χωρίς παράταση του Μνημονίου και χωρίς καμιά νέα συμφωνία που θα φέρει την υπογραφή της παρούσας κυβέρνησης που πνέει τα λοίσθια.

Γιατί είναι φανερό πως δανειστές και αγορές προσπαθούν να ευθυγραμμίσουν, να πλανάρουν (κατά την ξυλουργική ορολογία) να πειθαναγκάσουν ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και φυσικά τις αντιμνημονιακές δυνάμεις, ώστε να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους και να αποκλείσουν κάθε δυνατότητα άσκησης άλλης πολιτικής από μια νέα κυβέρνηση. Είναι, δηλαδή, σίγουρο ότι χαλκεύονται αυτές τις μέρες, αυτές τις ώρες, τα νέα δεσμά με τα οποία θέλουν να κατοχυρώσουν τα τοκογλυφικά τους συμφέροντα.

Για να «πέσει» η τελευταία δόση πρέπει «και εσείς (κυβέρνηση) και οι επόμενοι (αντιπολίτευση) να αποδεχτείτε μεταρρυθμίσεις-δεσμά που θα κατοχυρώνουν τα συμφέροντα δανειστών και αγορών». Για να μη συμβεί αυτό είναι επιτακτικό τώρα -και όχι όταν θα έχουν υπογραφεί νέες συμφωνίες- να υπάρξει ένα κατηγορηματικό «όχι» στο νέο αλυσοδέσιμο της κοινωνίας και την περαιτέρω διάλυση της χώρας. Ιδιαίτερα για τις δυνάμεις που φιλοδοξούν να ανασυγκροτήσουν τη χώρα, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν γίνεται ανασυγκρότηση με εξουθενωμένη τη χώρα και την κοινωνία.

Ορισμένες βαθύτερες τάσεις και διεργασίες

Μπορεί στα τηλεπαράθυρα να χτυπιούνται οι γνωστοί αστέρες Ντινόπουλος, Γιακουμάτος ή οι ομάδες του ΠΑΣΟΚ, μπορεί να μοστράρονται αυτάρεσκα οι Βορίδης και Γεωργιάδης, αλλά πραγματικά κανείς δεν τους υπολογίζει. Υπάρχουν σημαντικότερες τάσεις και διεργασίες και σε αυτές πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας.

Ό,τι ορίζεται ως «μεταμνημόνιο» συναντιέται και διαπλέκεται με συνολικές γεωπολιτικές διευθετήσεις, επιδιώξεις και συγκρούσεις. Το Κυπριακό, τα ελληνοτουρκικά, ο πόλεμος στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή, η βαθύτατη κρίση εντός της Ευρώπης, η συγκρότηση του ευρωατλαντικού άξονα, αυτά αποτελούν ένα περιβάλλον που επιδρά στις αποφάσεις των βασικών κέντρων και ανασυντάσσει προτεραιότητες, συμμαχίες και επιλογές κάθε είδους.

Το «μεταμνημόνιο» συναντιέται με την απαίτηση και επιβολή αυστηρότερων, σκληρότερων, ίσως και πρωτοφανών μέτρων και πλαισίων από μεριάς των δανειστών προς μια χώρα-αποικία χρέους όπως είναι η Ελλάδα. Επιζητούν άμεσα την ευθυγράμμιση, τη μονοδρόμηση του ταραγμένου πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα, επιδιώκουν την επιβολή της «μεγάλης σύγκλισης» όλων των πολιτικών δυνάμεων γύρω από το δικό τους πλαίσιο.

Γι’ αυτό επανέρχεται στη φόρα το περίφημο σενάριο για Grexit. Ο εκβιασμός του οικονομικού στραγγαλισμού, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, επανέρχεται απειλητικά. Με την έννοια αυτή, μοιάζουν να μην πολυνοιάζονται για την τύχη της υποτακτικής κυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ αλλά να επιζητούν τον πλήρη πειθαναγκασμό όλων των πολιτικών δυνάμεων, παίζοντας ακόμα και με σενάρια που μπροστά τους το πείραμα με το πειραματόζωο του 2010 θα μοιάζει παράδεισος.

Είναι απαραίτητο να καταλάβουμε πως βρισκόμαστε στον προθάλαμο μιας νέας περιόδου, μιας νέας καθεστωτικής φάσης, μπροστά σε ένα νέο στάτους σχέσης με τους δανειστές και σε μια παρόξυνση όλων των αντιθέσεων που προκαλεί, εκτός των άλλων, και η κατάρρευση των πολιτικών δυνάμεων που στήριξαν το Μνημόνιο.

Είναι λάθος να νομίζουμε πως νοιάζονται για τη σταθερότητα στη χώρα μας. Πρωτίστως ενδιαφέρονται για τον πειθαναγκασμό ολόκληρου του πολιτικού συστήματος. Η Ελλάδα αποτελεί ένα νέο πεδίο παραδειγματισμού για ολόκληρη την Ευρώπη. Ή θα αναγκαστεί -κι άρα δεν αστειεύονται- με όλα τα μέσα ή κινδυνεύει να γίνει ένα παράδειγμα που θα το ακολουθήσουν κι άλλες χώρες, διαρρηγνύοντας την μερκελική σκληρή γραμμή.

Η Γερμανία βρίσκει σύμμαχο το ΔΝΤ (που ορισμένοι το νόμιζαν ακόμα και… σύμμαχο του ΣΥΡΙΖΑ στη μάχη για το χρέος ή άλλοι έτοιμο να εγκαταλείψει τα Παρίσια και εν γένει τον ευρωπαϊκό χώρο) και επιβάλλει τους όρους προς όλους τις ευρωπαϊκές χώρες και ιδιαίτερα στον Νότο. Το Βερολίνο εμφανίζεται να μη θέλει να χαλαρώσει κανέναν όρο αυτήν την στιγμή αλλά ακόμα και να προχωρήσει σε κινήσεις παραδειγματισμού. Χώρες σαν την Κύπρο και την Ελλάδα προσφέρονται για οικονομικό στραγγαλισμό.

Είναι τόση, μάλιστα, η φόρα που η Ντόρα Μπακογιάννη έκανε μια σιβυλλική δήλωση που αξίζει της προσοχής μας:

«Αν για οποιονδήποτε λόγο οι Ευρωπαίοι έχουν αποφασίσει ότι μπορούν να εξυπηρετήσουν τις πολιτικές τους σκοπιμότητες, ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί, καίγοντας τον Τσίπρα και μετατρέποντας τη χώρα σε σκιάχτρο, για να αποδυναμώσουν τα λαϊκιστικά ακραία κόμματα που σήμερα ταλανίζουν την Ευρώπη από την Ισπανία ώς την Αγγλία και από την Ολλανδία μέχρι την Ιταλία, τότε πρέπει να μας το πουν. Να κάνουμε κι εμείς τα κουμάντα μας».

Έτσι, ξανά μετά από ένα δίχρονο διάλειμμα, η Ελλάδα μετατρέπεται σε σημαντικό επίκεντρο με διεθνείς διαστάσεις, ένα πεδίο επίδειξης εκδικητικής, τιμωρητικής πολιτικής.

Υπάρχει άλλος δρόμος

Οι απειλές, λοιπόν, πέφτουν σαν το χαλάζι και είναι εν πολλοίς πραγματικές, με στόχο να πετύχουν τον πειθαναγκασμό. Από κοντά και ο ντόπιος ευρωραγιαδισμός που τσιρίζει αδιάκοπα: «Συνεννοηθείτε, καθίστε όλοι σε ένα τραπέζι, βρείτε τα, η χώρα δεν αντέχει το τσακωμό σας».

Σε αυτές τις συνθήκες, μια πολιτική καθησυχαστικής προσαρμογής προς δανειστές, αγορές και εγχώριους οικονομικούς παίκτες, η τακτική μιας εύκολης είσπραξης της φθοράς των μνημονιακών κομμάτων που καταρρέουν, δεν απομακρύνουν το κακό που με δρασκελιές έρχεται. Το φέρνουν πιο κοντά.

Στο Παρίσι αναγγέλθηκαν τα τελεσίγραφα προς όλους. Στο Λονδίνο, στο Σίτι, φάνηκε η ιερή συμμαχία δανειστών και αγορών. Δεν υπάρχει πλέον κανένα φύλο συκής. Διατάζουν: Παραδοθείτε, ψυχή τε και σώματι!

Υπάρχει άλλος δρόμος: Καμιά υπογραφή συμφωνίας προτού μιλήσει ο λαός. Προσφυγή στις κάλπες, εδώ και τώρα. Καμιά ανάσα στους υποτακτικούς του Μνημονίου. Πρωτοβουλίες άμεσες σε όλα τα επίπεδα. Μια αποφασισμένη δύναμη μπορεί να πετύχει πολλά. Το κυριότερο: Να προετοιμαστεί ο λαός πολιτικά, ηθικά και πνευματικά για έναν αγώνα αξιοπρέπειας και ανόρθωσης της χώρας, σπάζοντας τα διπλά και τριπλά δεσμά. Εκτός αν περιμένουμε τις γιορτές, να στολίσουμε το δέντρο, να ανταλλάξουμε ευχές και να περιμένουμε τι θα βγάλει η «παράταση για τεχνικούς λόγους»…