Η «Νεοπολίτευση», άρθρο στο Δρόμο της Αριστεράς (φ.248,31/1/2015)

Νέος πολιτικός κύκλος ανοίγει για τη χώρα – Ποια χαρακτηριστικά θα έχει το καινούργιο τοπίο, μετά τη μεταπολίτευση και το μνημονιακό καθεστώς 

nepolitefsh-650x250

Με την ιστορικής σημασίας νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και το λαϊκό ρεύμα που υποστήριξε την απαλλαγή από το μνημονιακό καθεστώς, ξημερώνει μια νέα μέρα, ένα νέο πολιτικό τοπίο, που θα έχει άλλα χαρακτηριστικά από αυτά που ζήσαμε στους δύο προηγούμενους κύκλους που κλείνουν: Τον κύκλο της χρεοκοπημένης μεταπολίτευσης που πολιτικά κυριαρχήθηκε από τον δικομματισμό ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και χαρακτηρίστηκε από τη νομή της εξουσίας από τα κόμματα αυτά και την προώθηση μιας εκδοχής εκσυγχρονισμού αλά ελληνικά της μεταπρατικής δομής που παρέλαβαν. Τον κύκλο της μνημονιακής περιόδου με επικυριαρχία του μνημονιακού πολιτικού μπλοκ (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, μέσα από δικομματικές ή τρικομματικές κυβερνήσεις) που τιμωρήθηκε σκληρά για την αντιλαϊκή πολιτική που εφάρμοσε στα 4 χρόνια μνημονίου.

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ορίζει και ανοίγει έναν νέο πολιτικό κύκλο, που ο Λάκης Λαζόπουλος ονόμασε «νεοπολίτευση» και στον οποίο η Αριστερά παίζει κεντρικό ρόλο, πρωταγωνιστικό. Η τιμωρία του μνημονιακού πολιτικού στρατοπέδου και η αφαίρεση της διακυβέρνησης από αυτό το αντιδραστικό και εθελόδουλο μπλοκ, το μπλοκ του «ναι σε όλα» προς την τρόικα, αποτελεί μια σημαντική στιγμή και τομή στην πολιτική ζωή του τόπου και αποτελεί μια απαρχή ενός νέου κύκλου που επηρεάζει και επιδρά στις εξελίξεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Ορισμένα χαρακτηριστικά της «Νεοπολίτευσης»

Τα βασικά χαρακτηριστικά του κύκλου που ανοίγει είναι η συνύπαρξη τριών πλευρών:

  • των προσδοκιών και δεσμεύσεων για μια φιλολαϊκή πορεία
  • των έντονων πιέσεων για μια συστημική παλινόρθωση
  • των ανοικτών μετώπων με τη διαπλοκή/διαφθορά εσωτερικά και την τρόικα/γερμανική Ευρώπη από την άλλη.

Και μόνο η συνύπαρξη αυτών των τριών πλευρών συν τις γεωπολιτικές πιέσεις που υπάρχουν, αναδεικνύει πως η ρευστότητα, η πυκνότητα, οι δυσκολίες και η μεταβατικότητα θα είναι σύμφυτα χαρακτηριστικά του νέου κύκλου. Είναι αλήθεια πως από την πρώτη μέρα μπήκαμε στα δύσκολα και καμιά απλοποιητική λογική δεν μπορεί να σταθεί έστω για ένα 24ωρο.

Πριν τις εκλογές ήταν φανερό ότι στην Ελλάδα επίκειτο ένας μεγάλος πολιτικός σεισμός που θα ταρακουνούσε όλα τα σχήματα που ήταν γνωστά μέχρι τότε. Είτε με τη μορφή της αυτοδυναμίας προς τον ΣΥΡΙΖΑ, όπου ορμητικά θα άνοιγε μια πορεία αλλαγών και αντιπαραθέσεων, είτε με τη μορφή ενός μεγάλου αναγκαστικού συμβιβασμού, της «εθνικής συνεννόησης», όπου ένας αχταρμάς μνημονιακών και αντιμνημονιακών δυνάμεων μπαίνουν στο χορό της «εθνικής διαπραγμάτευσης».

Το αποτέλεσμα των εκλογών έδωσε μια οριακή και υβριδική απάντηση στο ζήτημα. Ούτε αυτοδυναμία, αλλά και ούτε κατάσταση «εθνικής συνεννόησης».

Ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς αυτοδυναμία, αλλά και χωρίς την ανάγκη να στηριχθεί σε μνημονιακές δυνάμεις ή φιλομνημονιακές (Ποτάμι), μπόρεσε εύκολα και γρήγορα να προσανατολιστεί στον σχηματισμό κυβέρνησης με τους αντιμνημονιακούς ΑΝΕΛ και να είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Με δυο λόγια να αποφύγει εν πρώτοις έναν σφιχτό εναγκαλισμό από κατεστημένες δυνάμεις. Κρατά δηλαδή την πρωτοβουλία των κινήσεων και αυτό είναι κρίσιμο.

Λίγες μέρες μετά τις εκλογές πήραμε μυρωδιά από το άρωμα της συνθετότητας και της δυσκολίας των καταστάσεων: δικομματική κυβέρνηση, υπουργικό συμβούλιο με πολλές ισορροπίες και ανθρώπους τεχνοκράτες, νομικούς, ειδικούς, ανοίγματα στο χώρο της ΔΗΜΑΡ και της Οικολογίας, εμπλοκή και θετική παρέμβαση στα θέματα της Ουκρανίας, επισκέψεις Ευρωπαίων αξιωματούχων, επιστολές Ομπάμα και παράλληλα κυκλοφορία σεναρίων για ψήφιση του μνημονιακού Αβραμόπουλου στη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Πλάι δηλαδή στην ανακούφιση από το διώξιμο της μνημονιακής κυβέρνησης και τον ερχομό μιας φρέσκιας κατάστασης, πλάι στη συγκλονιστική εικόνα του πρωθυπουργού στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, συνυπάρχουν πλείστες αντιφάσεις του ίδιου του εγχειρήματος που συσσωρεύουν απορίες και έντονα συνειδησιακά προβλήματα από τις πρώτες μέρες διακυβέρνησης.

Το εκλογικό αποτέλεσμα

Το εκλογικό αποτέλεσμα κατέγραψε τα ακόλουθα:

  • Σαφή τιμωρία του μνημονιακού πολιτικού συστήματος
  • Δημιουργία ενός ρεύματος προς τον ΣΥΡΙΖΑ που τον οδήγησε πολύ κοντά (οριακά) στην αυτοδυναμία και έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο μεγάλος νικητής των εκλογών.
  • Σαφή νίκη του αντιμνημονιακού μπλοκ με τους ΑΝΕΛ όχι μόνο να διασώζονται αλλά και να ξεπερνούν το ΠΑΣΟΚ παρά τον πόλεμο που τους έγινε τα 3 τελευταία χρόνια.
  • Παραμένει υψηλό το ποσοστό της Ν.Δ. που επωφελήθηκε από την προπαγάνδα τρόμου και τη συσπείρωση μεσοστρωμάτων που νόμιζαν ότι μπορούν να επιβιώσουν με τη συνέχιση της μνημονιακής πολιτικής και ίσως και να σταθεροποιήσουν τη θέση τους.
  • Η Χρυσή Αυγή κρατά δυνάμεις, είναι τρίτο κόμμα και δείχνει ότι υπάρχει ένα τμήμα πολύ θυμωμένο στην κοινωνία, που δεν εκφράστηκε τους τελευταίους μήνες παρά μόνο με αυτήν την ψήφο. Η Χ.Α. ίσως να εισπράξει από τη δυσαρέσκεια που δεν θα βρει καταφύγιο στις πολιτικές που θα εφαρμοστούν…
  • Το Ποτάμι δεν κατόρθωσε να είναι ρυθμιστής των εξελίξεων και μοχλός κουτσουρέματος του ΣΥΡΙΖΑ, στην περίπτωση που οι ΑΝΕΛ δεν έμπαιναν στη Βουλή. Παρόλα αυτά αποτέλεσε ένα σχετικά επιτυχημένο ανάχωμα στο να πάνε δυνάμεις προς τον ΣΥΡΙΖΑ (νέοι ψηφοφόροι κυρίως) και εκμεταλλεύτηκε τον αντικομματισμό που δικαιολογημένα υπάρχει σε διάχυτη μορφή.
  • Το ΚΚΕ διατήρησε τις δυνάμεις του και ο νέος γραμματέας μπορεί να απολογίζει πως αυξήθηκε κατά μία μονάδα και με έναν βουλευτή η δύναμη του κόμματος σε μια εξαιρετικά δύσκολη εκλογική μάχη. Η πολιτική συμπεριφορά του ΚΚΕ απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ και στο λαϊκό αίτημα «να φύγουν», έκανε πολύ άσχημη εντύπωση σε ευρύτατα λαϊκά στρώματα, γι’ αυτό παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα η γενική επιρροή του.
  • Οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ συμπιέστηκαν πολύ από τον ΣΥΡΙΖΑ και έτσι παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα (κάτω της μονάδας) ενώ οι δημοσκοπήσεις της έδιναν κάτι παραπάνω (έως 1,5%).
  • Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχασε από τα αριστερά του παρά την προσαρμογή μετά τις ευρωεκλογές και τα διάφορα ανοίγματά του. Η παραδοσιακή Αριστερά δεν ήξερε και δεν ξέρει πώς να συμπεριφερθεί απέναντι σε ένα ιδιότυπο εγχείρημα και κλείνεται στα στερεότυπά της. Κινείται τελείως αμυντικά και φοβικά απέναντι σε ένα λαϊκό ρεύμα τιμωρίας και αλλαγής του μνημονιακού καθεστώτος.
  • Ο αριθμός των «τυφλών» ψήφων προς την Τελεία του Απ. Γκλέτσου ή προς την Ένωση Κεντρώων του Β. Λεβέντη δεν είναι μικρός (περίπου 3,6%) και δείχνει πως δεν είναι μικρό το τμήμα της κοινωνίας που έχει απηυδήσει από το πολιτικό σύστημα και τον λόγο/συμπεριφορά των κομμάτων.
  • Η συμμετοχή κινήθηκε σε συνηθισμένα επίπεδα διαψεύδοντας όσους νόμιζαν ότι σε αυτήν την κρίσιμη αναμέτρηση θα υπάρχει μεγαλύτερη προσέλευση. Γεγονός που πρέπει να προβληματίσει για τις τάσεις που υπάρχουν στο δεδομένο σύστημα εκπροσώπησης και αντιπροσώπευσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές σε μια περίοδο που το μαζικό λαϊκό κίνημα είχε υποχωρήσει από το κεντρικό πεδίο, μετά από μια περίοδο προσαρμογής και προετοιμασίας μόνο για το έργο της διακυβέρνησης, χωρίς να υπάρχει ένα ενεργό λαϊκό ρεύμα και χωρίς να έχει γίνει σοβαρή προσπάθεια για τη δημιουργία του.

Κέρδισε τις εκλογές μετά από μια περίοδο συγκρατημένης, προσεκτικής, μετριοπαθούς πολιτικής για να πετύχει τον στόχο να μην εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας και να πάμε σε εκλογές. Ο κόσμος παρόλα αυτά δεν ήθελε απλά έναν καλύτερο διαπραγματευτή, και την ίδια στιγμή που δήλωνε αυθόρμητα «πως και τα μισά, ή το 1/10 αν κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ απ’ όσα υπόσχεται καλό θα είναι», στην ουσία ζητούσε και ποθούσε μια μεγάλη και βαθιά αλλαγή. Ο ΣΥΡΙΖΑ με μια πιο τολμηρή γραμμή και κυρίως συμπεριφορά, μπορούσε να κάνει έναν περίπατο, να τιμωρήσει σκληρά τη Ν.Δ. (και όχι να πάρει αυτή 27%, μόλις 100.000 ψήφους λιγότερες από το 2012) και να έχει την κυριαρχία στο πολιτικό σκηνικό και ενεργό στήριγμα το λαό και το λαϊκό κίνημα.

Το αίτημα που παραμένει δυνατό

Στο νέο πολιτικό κύκλο ο ρόλος του κάθε μέρους, ο πολιτικός χρόνος και οι τόποι άσκησης της πολιτικής διαφοροποιούνται σε σχέση με το τι ήταν μέχρι χθες. Καθοριστικό ρόλο θα παίζει η κυβέρνηση και στο πλαίσιό της μια μικρή ομάδα που θα έχει βαρύνουσα σημασία στην καθημερινή και στρατηγική άσκηση της κεντρικής πολιτικής. Θα έχει σημαντικό ρόλο και θα είναι τόπος άσκησης και εφαρμογής πολιτικών ο κρατικός, διοικητικός τομέας. Σε ορισμένες στιγμές η Κοινοβουλευτική Ομάδα θα κληθεί να πάρει κρίσιμες αποφάσεις.

Για το κόμμα δεν υπάρχει ακόμα καμία σοβαρή σκέψη και πρόταση, παρόλο που έχει εκφραστεί από κορυφαία στελέχη (π.χ. Γ. Δραγασάκης στην ομιλία στο «διαρκές συνέδριο») πως πρέπει να αναρωτηθούμε για το ρόλο και να αναβαθμίσουμε το ίδιο το κόμμα σε όλο το εγχείρημα.

Τέλος, καθοριστικός, σημαντικός και αποφασιστικός (όταν εξετάζουμε τα ζητήματα από αριστερή σκοπιά) είναι ο ρόλος που θα έχει, και μέσα από ποιες διαδικασίες, εγχειρήματα, κινήματα και νέους θεσμούς, η ίδια η κοινωνία. Η λαϊκή συμμετοχή, η παρουσία του λαού σε όλα τα επίπεδα, η οργάνωση του λαού, η υποκειμενική διάσταση του λαϊκού παράγοντα, ο λαϊκός έλεγχος και κυρίως η συνάντηση κινημάτων, προτάσεων, εγχειρημάτων και κυβέρνησης στην τροχιά μιας αλλαγής και όχι ενός συμβιβασμού στα κρίσιμα ζητήματα. Η κοινωνική διέξοδος, η αλλαγή της συνείδησης και του βαθμού συμμετοχής του λαού, το φρόνημά του μπροστά στις δυσκολίες, ο πολιτισμός εν γένει και η πολιτική εγρήγορση γύρω από κεντρικούς μεγάλους στόχους. Μεγάλους στόχους γύρω από κεντρικά ζητήματα όπως: η διαπλοκή και το πολιτικό σύστημα, η ευρωκρατία και το χρέος, τα γεωπολιτικά ζητήματα, η παραγωγική ανασυγκρότηση και κυρίως το επίπεδο της κοινωνικής συνείδησης.

Πολιτικοί και ιδεολογικοί κίνδυνοι

Σε κάθε περίπτωση στον νέο πολιτικό κύκλο, στην «νεοπολίτευση», με πρωταγωνιστή την Αριστερά, καραδοκούν ορισμένοι ιδεολογικοί και πολιτικοί κίνδυνοι:

  • Ο κίνδυνος της συστημικής παλινόρθωσης. Είτε με τη μορφή της σύντομης παρένθεσης, είτε από τα μέσα δηλαδή την απορρόφηση του ΣΥΡΙΖΑ και την κεντροαριστεροποίηση της πολιτικής του σαν μοναδικής δυνατότητας. Ιστορικά οι παλινορθώσεις έγιναν και με τους δύο τρόπους: είτε με ανατροπή από εχθρικές δυνάμεις είτε με εκφυλισμό και πτώση.
  • Ο κίνδυνος της ενσωμάτωσης μέσα από τον κυβερνητισμό, τον κρατικισμό, τη δημόσια διοίκηση. Χωρίς μεγάλες μεταβολές και με παραμονή στο υπάρχον θεσμικό και κρατικο-διοικητικό σύστημα, η συμμετοχή και απορρόφηση δυνάμεων μέσα από τους μηχανισμούς αυτούς δεν παράγει αναζωογόνηση, αλλά γραφειοκρατία, ρουτίνα, εκφυλισμό. Η λαϊκή συμμετοχή και η εφευρετικότητα για χώρους συμμετοχής πρέπει να είναι ένα αντίδοτο σε αυτές τις φυσιολογικές τάσεις που θα αναπτυχθούν.
  • Ο διασκορπισμός των αριστερών σκεπτόμενων προοδευτικών δυνάμεων σε ειδικούς τομείς, κι όχι η συγκέντρωσή τους σε τομείς κρίσιμους και αποφασιστικούς.
  • Η αποδιάρθρωση της κοινωνικής θέλησης και δυναμικής και, αν θέλετε, ακόμη της ίδιας της Αριστεράς, ως ρόλου υποκειμένου μετάβασης και εκφραστή μεγάλων ιστοριών αιτημάτων – κινημάτων.

Συμπέρασμα

Σαν συμπέρασμα όλων των παραπάνω, προκύπτει πως είναι αναγκαία:

  • μια σύνθετη αριστερή οπτική που θα αφουγκράζεται τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες που δημιουργούνται στον νέο κύκλο που έχουμε εισέλθει
  • μια δράση πιο αιχμηρή, πιο βαθιά, πιο αποτελεσματική
  • μια κίνηση που να δημιουργεί τη συνάντηση κινημάτων, πρωτοβουλιών και λαϊκής συμμετοχής και ελέγχου
  • ένα πολιτικό ρεύμα στήριξης και ελέγχου της πορείας που άνοιξε ο νέος κύκλος.

Η λαϊκή παρουσία επομένως είναι πάλι το «κλειδί». Είναι αδύνατο να φανταστούμε μια αφαίρεση από το προσκήνιο, του λαϊκού κινήματος, της λαϊκής συμμετοχής, των κινημάτων, των αντιδράσεων, της αμφισβήτησης. Ανάμεσα στην κυβέρνηση και το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο (οικονομία και εν γένει κοινωνία) υπάρχει ένας πλούσιος ιστός κοινωνικής δραστηριότητας που πρέπει να πάρει υπόσταση και να αποτελέσει πρωταγωνιστική δύναμη: ένα λαϊκό πολιτικό ρεύμα–κίνημα, που δίνει στήριξη, ελέγχει, κριτικάρει, συμπληρώνει, μετασχηματίζει την κρατική κυβερνητική παρέμβαση. Αυτά μπορούν να δώσουν ορμή και ρυθμό, περιεχόμενο και λαϊκότητα στην αναγκαία μετάβαση σε μια άλλη Ελλάδα. Η ελπίδα πρέπει να ανοίγει δρόμους μιας άλλης κοινωνίας.

Tagged : /

Μηνύματα λίγο πριν τις κάλπες, άρθρο στο Δρόμο της Αριστεράς (φ.246,17/1/2015)

kalph

 

Το εκλογικό ρεύμα και η κρισιμότητα των επόμενων μηνών

Στις προσεχείς εκλογές όλα δείχνουν ότι θα καταγραφεί ένα ρεύμα τιμωρίας και αλλαγής. Το ρεύμα αυτό θα τροφοδοτήσει μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ που η έκτασή της δεν μπορεί ακόμα να προβλεφθεί. Θα μπορούσε να ήταν σαρωτική, ουσιαστική, αν και εφόσον τα προηγούμενα δύο χρόνια είχαν δοθεί πιο σαφή δείγματα γραφής και κυρίως αν είχε συγκροτηθεί ένα πολιτικό ρεύμα διεξόδου.

Το παλιό πολιτικό-κομματικό σύστημα πνέει τα λοίσθια. Στην ουσία, είναι ανύπαρκτο. Ο δικομματισμός (Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ) έχει τελειώσει από το 2012, η διάλυση του ΠΑΣΟΚ επιβεβαιώνεται, η ΔΗΜΑΡ διαλύθηκε μέσα σε λίγους μήνες, ενώ δημιουργούνται νέα μορφώματα, όπως το Ποτάμι, αμφίβολης διάρκειας και ρόλου. Η συνέχιση της μνημονιακής πολιτικής προσκρούει στην τεραστίων διαστάσεων κρίση του σάπιου πολιτικού συστήματος και στην ευρεία του καταδίκη στη λαϊκή συνείδηση. Το γεγονός ότι συντηρητικά στρώματα σκέφτονται να εγκαταλείψουν την Ν.Δ. και να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ, πιστοποιεί το μέγεθος του κλυδωνισμού που έχει υποστεί το αντιπροσωπευτικό σύστημα στη χώρα μας με τη μορφή που το γνωρίζαμε. Αυτός είναι ο λόγος που ακυρώθηκε η αντι-αριστερή προπαγάνδα τρόμου και φόβου που είχε σχεδιάσει το νεοδημοκρατικό επιτελείο.

Η βαθιά κρίση του πολιτικού συστήματος, έδινε -και δίνει ακόμα- τη δυνατότητα μιας βαθιάς πολιτικής τομής, μιας σημαντικής μεταπολίτευσης του λαού, κατά την οποία όλοι οι όροι του πολιτικού πεδίου, του κράτους, της κοινωνίας θα τροποποιούνταν σε προοδευτική κατεύθυνση. Μια μεταπολίτευση που θα οδηγούσε στον εξοστρακισμό από την πολιτική σφαίρα όσων ευθύνονται για τη διάλυση της χώρας και το γονάτισμα της κοινωνίας, στο καθάρισμα όλου του κρατικού και διοικητικού μηχανισμού από την κόπρο του Αυγεία. Είναι όρος η διάλυση του σάπιου πολιτικού συστήματος για κάθε προοδευτικό βήμα της κοινωνίας. Αυτή η ανάγκη, που τόσο εμφατικά έφερε στην επιφάνεια το κίνημα των πλατειών, δεν αναδείχθηκε ως δυνατότητα και αναγκαιότητα τους τελευταίους μήνες.

Ο διπολισμός εγκλωβίζει

Ας κάνουμε λίγο πιο σαφές το σημείο αυτό. Η αντιμετώπιση του μνημονιακού διαπλεκόμενου πολιτικού κόσμου και της τροϊκανής επικυριαρχίας, δεν εξαντλείται μέσα από την επίλυση της αντίθεσης Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές και μόνο. Ο διπολισμός ή νέος δικομματισμός ανάμεσα στα δύο κόμματα εγκλωβίζει δυνάμεις και περιορίζει στόχους, γιατί απλώς η Ν.Δ. δεν είναι η μόνη μνημονιακή δύναμη, ούτε κυβέρνησε ποτέ μόνη της. Η ανάδειξή της σε αποκλειστικό αντίπαλο βοήθησε στην συσπείρωσή της (τα ποσοστά της είναι αρκούντως μεγάλα, ενώ θα μπορούσε να έχει σφυροκοπηθεί παντοιοτρόπως και να έχει απομονωθεί σε μέγιστο βαθμό) και τώρα ευελπιστεί, αν δεν υπάρξει αυτοδυναμία, να παίξει κάποιο ρόλο.

Ένα πολιτικό ρεύμα διεξόδου, ένα αριστερό πολιτικό κίνημα θα όφειλε να μην αφήσει καμιά ανάσα σε όλους τους μνημονιακούς σχηματισμούς. Η μεταμνημονιακή Ελλάδα χρειάζεται κάθαρση και νέο πολιτικό σύστημα που σε τίποτα να μη μοιάζει με το σημερινό. Αυτό είναι που δεν βλέπουν οι διαφημιστικές, οι εταιρίες μετρήσεων, τα κανάλια και όλα τα πλοκάμια του παλιού πολιτικού συστήματος. Η παραμονή όλης της προεκλογικής ρητορικής απλώς και μόνο στο έδαφος της οικονομίας και ειδικότερα στο ερώτημα «πού θα βρείτε τα λεφτά και πώς θα πληρωθούν τα ομόλογα», αποσκοπεί να αφήσει στην άκρη το ζήτημα ποιος και πώς θα καθαρίσει την κόπρο του Αυγεία.

Τώρα όλοι αναρωτιούνται πόσο πρώτος θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, τι διαφορά θα έχει από την Ν.Δ. και ποιο κόμμα θα είναι τρίτο. Η «τριτιά» μοιάζει λίγο σαν το βούτηγμα μέσα στο κρύο των νέων για να πιάσουν τον σταυρό στα Θεοφάνια. Ποιος θα τον πιάσει; Ποια θα ήταν η σημασία αυτών των δεδομένων μπροστά σε έναν περίπατο-χείμαρρο των λαϊκών δυνάμεων με μια σαρωτική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ; Αλλά γι’ αυτό χρειαζόταν το πολιτικό κίνημα που ποτέ δεν οικοδομήθηκε. Τι μένει; Μένει να γίνουν πολλά και σημαντικά.

Καθησυχαστικό πνεύμα και ριζοσπαστισμός

Η εικόνα που σχηματίζεται δείχνει πως υπάρχουν αποθέματα και έντονη λαϊκή διάθεση για να μπει ένα τέρμα στο κακό. Αλλά εκφράζεται με έμμεσο τρόπο, διά της αντιπροσωπεύσης, διά της ανάθεσης. Τα «δώστε μας μεγάλη εντολή», τη «μαγική μέρα των εκλογών» και «εμείς θα διαπραγματευτούμε επάξια» μαζί με το «μην ανησυχείτε, όλα είναι υπό έλεγχο και θα πάνε καλά», δημιουργούν όρους υποστολής της αναγκαίας συμμετοχής και τόλμης που πρέπει να επιδειχθεί από την πρώτη κιόλας στιγμή.

Ζητούμενο μιας μεγάλης αλλαγής είναι η συνεχής παρουσία του λαϊκού παράγοντα και όχι η στιγμιαία έκφρασή του μέσα από την εκλογική διαδικασία. Αυτή ξεκλειδώνει απλά την πόρτα: Οι μνημονιακές δυνάμεις θα χάσουν τη διακυβέρνηση και η ευρωκρατία θα υποχρεωθεί σε κινήσεις και προσαρμογές στα νέα δεδομένα. Θα αντιδράσει, θα δυσκολέψει, θα υπαγορεύσει όρους, θα εκβιάσει, θα νουθετήσει, θα ρίξει γέφυρες, θα θολώσει τα νερά, θα πάρει πρωτοβουλίες, θα δημιουργήσει τετελεσμένα.

Η σχέση κοινωνίας, οικονομίας, πολιτικής θα δοκιμαστεί σε διαφορετικές συντεταγμένες, όπου θα κονταροχτυπηθούν δύο διαφορετικές και ανταγωνιστικές κατευθύνσεις: Από τη μια, η κατεύθυνση βαθέματος και ουσιαστικοποίησης μιας μεταπολίτευσης που θα έχει λαϊκά χαρακτηριστικά, με την ορμητική συμμετοχή του λαϊκού παράγοντα. Από την άλλη, η κατεύθυνση της συστημικής παλινόρθωσης με διαφορετικά μείγματα νεοφιλελεύθερης πολιτικής και απόντα το λαό (που θα παρακολουθεί απαθής όσα γίνονται κατά τη διαπραγμάτευση) και με μόνιμο ρεφρέν το «εφικτό και ρεαλιστικό».

Το περίεργο είναι ότι το καθησυχαστικό πνεύμα της πολιτικής τακτικής του ΣΥΡΙΖΑ από τις Ευρωεκλογές και ύστερα -προφανώς για να κερδηθούν ακροατήρια ή να ουδετεροποιηθούν αντίπαλες διαθέσεις-, αμβλύνει το ριζοσπαστισμό, την ανάγκη συμμετοχής και την τόλμη που χρειάζεται, και μεταθέτει σχεδόν τα πάντα στο πεδίο της διακυβέρνησης. Επειδή ο αντίπαλος (όχι ο Σαμαράς, αλλά η ευρωκρατία) μελέτησε 2 χρόνια την κατάσταση και τις εξελίξεις, θα προσπαθήσει με πολλούς τρόπους να παλινορθώσει τον συστημισμό και έτσι το «καθησυχαστικό πνεύμα» δεν τον τρομάζει.

Από την πρώτη στιγμή μιας αλλαγής, η κοινωνία και η πολιτική θα απαιτούν τις προϋποθέσεις μιας σύνθετης και βαθιάς διεξόδου της χώρας από την καθολική κρίση στην οποία τη βύθισαν. Οι μήνες που έρχονται είναι κρίσιμοι. Αυτό και μόνο υπαγορεύει την ανάγκη της λαϊκής δραστηριοποίησης και σίγουρα όχι μόνο την Κυριακή των εκλογών.

Κυρίως μετά! Χωρίς να υποχωρεί το πνεύμα ριζοσπαστισμού, συμμετοχής και τόλμης, με κάθε μέρος της κοινωνίας να παίζει πραγματικά το ρόλο του. Πολιτικό κίνημα, κοινωνική συνείδηση, δημοκρατική-πατριωτική αφύπνιση, πανευρωπαϊκή-διεθνική αλληλεγγύη. Αυτά έχει ανάγκη η χώρα και όχι μόνο μια διαχειριστική διακυβέρνηση στα όρια ανοχής των ευρωκρατών.

Το σενάριο δεν είναι γραμμένο και δεν το ξέρει κανείς!

 

Tagged : / /

10/1/2015, ομιλία στα πλαίσια της ημερίδας “Ρήξη ή Ομηρία;”

Η ομιλία έγινε στα πλαίσια της Ημερίδας που διοργάνωσε η εφημερίδα Δρόμος της Αριστεράς στις 10/1/2015 στην Αθήνα με θέμα: Ρήξη ή Ομηρία; Πολιτικό σύστημα και λαϊκός παράγοντας την επόμενη μέρα. Δείτε εδώ όλες τις ομιλίες από τους εξαιρετικά ενδιαφέροντες ομιλητές http://www.e-dromos.gr/video-hmerida-10-01-2015/

Tagged : / /

Περί πολιτικής και ηθικής ξανά και ξανά…, άρθρο στο Δρόμο της Αριστεράς (φ.243,27/12/2014)

2_SYRIZA-650x250

Χρειάζονται κανόνες δεοντολογίας και γιατί;

Ολοκληρώνονται αυτές τις μέρες οι εργασίες της Επιτροπής Δεοντολογίας για όσους θα συμμετέχουν στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ. Πολλοί ήταν οι λόγοι που οδήγησαν στη συγκρότηση μιας τέτοιας επιτροπής. Αρχικά, τα προβλήματα που εμφανίστηκαν στις αυτοδιοικητικές εκλογές ξεπέρασαν κατά πολύ το συνηθισμένο επίπεδο. Στη συνέχεια έγινε φανερό ότι πολλοί μπορεί να πλησιάζουν για διαφορετικούς λόγους τον ΣΥΡΙΖΑ τώρα που είναι «προ των πυλών» και, βεβαίως υπάρχει, πέρα από την αρνητική και θετική εμπειρία, όπως αυτή που φέρνουν φρέσκα κινήματα και νέες μορφές πολιτικής συλλογικότητας όπως οι Podemos στην Ισπανία.

Το τελευταίο παράδειγμα, που προσιδιάζει περισσότερο στην μορφή «κόμμα-κίνημα» παρά στη μορφή «κόμμα» όπως αυτή κυριαρχεί στον πολιτικό βίο, φέρει πολλά στοιχεία ριζοσπαστισμού, τόσο στη δομή όσο και στις διαδικασίες. Ένα από αυτά είναι η «ηθική δέσμευση» για όλους όσοι θέλουν να ενταχθούν στις γραμμές των Podemos. Αυτή αναφέρεται με ρητό τρόπο στις σχέσεις του κινήματος αυτού με τη διοίκηση, το κράτος, τις επιχειρήσεις, τα ΜΜΕ και συνολικά τα κοινά.

Δεν ηθικολογούμε…

Οι εραστές του πραγματισμού περιγελούν οποιαδήποτε αναφορά στην ηθική. Τη θεωρούν σκέτη ηθικολογία που αναδύει μάλλον έναν θρησκευτικό, κατηχητικό πνεύμα. Στην πραγματικότητα, υποβιβάζουν την πολιτική σε τέχνη του εφικτού, σε κυριάρχηση των μέσων για να επιτευχθεί ένας οποιοσδήποτε σκοπός, προσπερνούν την απαίτηση για ουσιαστική και χειραφετητική συμμετοχή των πολλών. Αρνούνται έτσι κάθε ανάγκη για ιδεολογία, νόημα και ουσία στα πεδία αυτά. Η εξουσιομανία, ο αυταρχισμός, η προσωπική ανάδειξη, ο καριερισμός, ο παραγοντισμός, η υποτίμηση του αγώνα και του ανθρώπινου παράγοντα, προωθούνται μέσα από την παρόξυνση όλων των αρνητικών φαινομένων που συνοδεύουν το κράτος, τη γραφειοκρατία και τον ατομικιστικό εγωισμό.

Δεν μπορεί, όμως, να αγνοηθεί η απαίτηση να ξανασυνδεθεί η πολιτική με την ηθική, να ηθικοποιηθεί η πολιτική. Στην πραγματικότητα, το αίτημα αυτό έχει τεθεί από πολλά μαζικά κινήματα, αλλά και μέσω της αυθόρμητης απόρριψης της πολιτικής ως «τέχνης του εφικτού». Οι «πλατείες» στην Ελλάδα και όλη τη Μεσόγειο, το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα, τώρα οι Podemos στην Ευρώπη αλλά και η επίδραση του «ινδιανισμού» στα εγχειρήματα μετάβασης στη Λατινική Αμερική, φέρνουν με έντονο τρόπο στην επικαιρότητα μια σειρά τέτοια ζητήματα.

Η έλλειψη της ηθικής, όπως τονίζει ο φιλόσοφος Κάρελ Κόσικ, οδηγεί σε ένα κενό, το άτομο-πολίτης δεν έχει κανένα κριτήριο για το τι είναι θετικό και τι αρνητικό, τι είναι σωστό και τι λάθος. Η Αριστερά δεν αρκεί να διακηρύσσει τη διαφορετική ηθική της, χρειάζεται οπωσδήποτε να αποδεικνύει έμπρακτα ότι διαθέτει μια άλλη ηθική, γιατί αυτή αποδεικνύεται, πρωτίστως, στις στάσεις και στις συμπεριφορές και όχι στις διακηρύξεις.

Όπου κι αν βρεθεί κανείς, τα τελευταία χρόνια, στη χώρα μας θα ακούσει: «Να πληρώσουν όσοι οδήγησαν τη χώρα σε αυτό το χάλι», «φτάνει με το αίσχος των ΜΜΕ, όσα δεν έχουν άδεια να κλείσουν», «μην μας προδώσετε», «μην γίνετε σαν κι αυτούς, μην τους μοιάσετε». Η επίκληση αυτή δεν είναι λαϊκισμός, το ηθικό και αξιακό φορτίο αυτής της -ακόμα εν ενεργεία- λαϊκής απαίτησης δεν είναι καθόλου μικρό.

Πού γεννάται το πρόβλημα;

Δεν ανακαλύπτουμε… την Αμερική θέτοντας το ζήτημα της ηθικοποίησης της πολιτικής, απέναντι στην εισβολή του ατομικισμού στις σφαίρες δράσης ακόμα και μιας αριστερής πολιτικής. Πως μπορεί και τρυπώνει ο ατομικισμός παντού; Ποιοι όροι επιτρέπουν, ποιοι παράγοντες αποδυναμώνουν αυτό το φαινόμενο ή έστω ευνοούν άλλες, αντιθετικές δυνατότητες;

Ο ατομικισμός έρχεται, συνήθως, να εισπράξει οφέλη που έχουν προκύψει από τη συλλογική πάλη, χρησιμοποιώντας θεσμούς και κατακτήσεις της. Ένα κόμμα, για παράδειγμα, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που εκτινάχθηκε από το 4,5 στο 27% μπορεί να γίνει όχημα ανέλιξης για πολλούς. Από την άλλη, η τάση ενσωμάτωσης δεν είναι απλά σύμφυτο του ατομικισμού-εγωισμού αλλά και μέσο εγκλωβισμού ή ευνουχισμού σημαντικών λαϊκών κινημάτων. Άρα, η αστική πολιτική επιδιώκει να ισχυροποιηθεί αυτή η τάση, κάθε φορά που αντιμετωπίζει ένα νέο και απρόβλεπτο κίνημα ή κόμμα.

Επομένως, υπάρχουν πολλοί αντικειμενικοί λόγοι που το πρόβλημα αυτό θα έρχεται ξανά και ξανά στο προσκήνιο. Δεν καταργείται με έναν νόμο στη Βουλή, ούτε στα κομματικά όργανα. Ο στόχος της επαναηθικοποίησης της πολιτικής αφορά το γενικό ανέβασμα της συνείδησης των ίδιων των ανθρώπων που μετέχουν σε μεγάλα κινήματα και προσπάθειες αλλαγής της κοινωνίας.

Καλό είναι να κάνουμε ορισμένες διακρίσεις. Υπήρξε -ή και υπάρχει ακόμα- ένα είδος στράτευσης στην Αριστερά και στα κομμουνιστικά κόμματα, όπου κυρίαρχο ήταν το πνεύμα προσφοράς και θυσίας για μεγάλα οράματα. Αυτοί οι αγώνες, που έγιναν από απλούς ανθρώπους που υπερέβησαν τις συνηθισμένες κλίμακες, εμπνέουν αλλά συνήθως δεν προβληματίζουν βαθύτερα. Γιατί θα έπρεπε να αναγνωρίζουμε τι σχέση έχει το υλικό υπόστρωμα με τις ιδέες και την ιδεολογία. Θα πει κανείς ότι οι μορφές στράτευσης ήταν πιο πρωτόγονες και η σχέση ατομικού-συλλογικού λιγότερο εξελιγμένη. Όλοι γνωρίζουμε τα αρνητικά φαινόμενα που συχνά συνόδευαν αριστερά και κομμουνιστικά εγχειρήματα. Αλλά και αναγνωρίζουμε ότι η ένταξη σε αυτό το κίνημα δεν σήμαινε μια πιο άνετη και εύκολη ατομική ζωή αλλά το αντίθετο.

Σήμερα ζούμε σε μια πιο «περίεργη» εποχή, μετά την υποχώρηση μεγάλων ιδεών και οραμάτων. Στις δυτικές κοινωνίες κυριαρχεί ο μεταμοντερνισμός και επιβάλλεται ένας νέος ατομικισμός, ενώ η κοινωνική ζωή έχει γίνει πολύ πιο σύνθετη. Στις συνθήκες αυτές, η στράτευση σε μεγάλα εγχειρήματα γίνεται με διαφορετικούς τρόπους, είναι πιο πολυεπίπεδη και έχει νέα χαρακτηριστικά. Ακόμα, όμως, δεν έχει αποκρυσταλλωθεί σε μια ενιαία οργανωτική και πολιτική πείρα. Η «μορφή πλήθος», η «μορφή κοινότητα», η τάση επανεδαφικοποίησης (κατάκτησης χώρων από μαζικά κινήματα), η «μορφή κόμμα-κίνημα», το αίτημα για αξιοπρέπεια και άλλες αξίες, φέρνουν στο επίκεντρο νέα ζητήματα.

Τερατάκια και τέρατα…

Στη γωνιά της Ευρώπης που βρίσκεται η Ελλάδα, εμφανίστηκαν πολλές ιδιομορφίες και ζητήματα που χρήζουν ιδιαίτερης μελέτης. Για παράδειγμα, δίπλα στην πιο «πρωτόγονη» μορφή στράτευσης, γεννήθηκαν μορφές που μιλώντας στο όνομα της Αριστεράς και του κομμουνισμού τοποθετούσαν σε διαφορετική βάση τη σχέση ατομικού-συλλογικού, με τρόπο όμως που συνήθως κυριεύονταν από τον αστικό ατομικισμό.

Έτσι, όταν πριν 10 χρόνια ξεκίνησε το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, συνυπήρχαν σε αυτό διάφορες κουλτούρες. Κουλτούρες ριζοσπαστισμού, κουλτούρες της παλιάς στράτευσης και ένα υβρίδιο άποψης-θεωρίας ότι η συλλογική υπόθεση πρέπει να αναγνωρίζει την ατομική φιλοδοξία του καθένα για προβολή και ανέλιξη που, συνήθως, οριζόταν ως «προσφορά».

Η «κατανόηση» της ατομικότητας και της διάθεσης για τέτοια προσφορά, άφηνε στην πράξη αρκετό έδαφος στην υπέρμετρη ατομική φιλοδοξία, ενώ όλοι γνώριζαν ότι στην πράξη δεν θα ίσχυαν οι όποιοι κανόνες (για παράδειγμα, για την παρουσία στα ΜΜΕ) κατά καιρούς έθεταν τα όργανα. Έτσι, ένα τμήμα στελεχών προσαρμόζονταν στους κανόνες που έθετε ο υπαρκτός κοινοβουλευτισμός και η τηλεδημοκρατία, ενώ η πλειοψηφία ζητούσε πάντα (ματαίως) να τηρούνται οι αποφάσεις.

Όλα αυτά, όταν ακόμα οι κλίμακες ήταν της τάξης του 4-5%, ενώ τώρα όλα μεγεθύνονται και σωστά προκύπτει η ανάγκη κανόνων δεοντολογίας. Κανόνες που όμως πρέπει να τηρούνται και όχι συστηματικά να καταπατούνται. Πολλά από αυτά τα ζητήματα δεν μπορούσαν να λυθούν πριν από το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και για αυτό ενσωματώθηκαν ως μεταβατική διάταξη στο καταστατικό του. Αλλά παραμένουν ακόμα στα άλυτα ή στα «αζήτητα».

Τώρα που η κλίμακα μεγαλώνει, το άνοιγμα των θυρών στη νομιμοποίηση της ατομικής φιλοδοξίας (σαν να πρόκειται για κάτι απολύτως φυσιολογικό) ο συνδυασμός της προσφοράς «στο κίνημα» ή «στη σωτηρία της χώρας» με τον «εαυτό μου» και τις φιλοδοξίες, με τη διαμεσολάβηση του κυβερνητισμού, μπορεί να γεννήσει τερατάκια, για να μην πούμε τέρατα.

Μπορεί ένας κώδικας δεοντολογίας να σταματήσει από μόνος του τέτοια φαινόμενα; Όχι. Μπορεί, όμως, να νομιμοποιήσει τη συζήτηση για τα θέματα αυτά, μπορεί να σκιαγραφήσει ορισμένους ηθικούς άξονες (τι είναι καλό και τι κακό, λάθος και σωστό) στις παρούσες συνθήκες, μπορεί να δώσει ώθηση στη συνείδηση που θα πρέπει να επικρατεί εντός του ΣΥΡΙΖΑ γι’ αυτά, να δυναμώσει το στοιχείο του ριζοσπαστισμού.

Γιατί, όπως τονίστηκε και προηγουμένως, μόνο μέσα από το γενικό ανέβασμα της συνείδησης των πολλών που συμμετέχουν σε μια συλλογική προσπάθεια, μέσα από τη δική τους παρέμβαση, μπορούν να αξιοποιηθούν κανόνες και «δικλείδες ασφαλείας».

Tagged : / /

Απάντηση στην ομηρία το αδιάλλακτο φρόνημα, άρθρο στο Δρόμο της Αριστεράς (φ.242, 20/12/2014)

sidiroplegmaΓιατί ο λαϊκός παράγοντας είναι καθοριστικός για τη διέξοδο της χώρας

Όπως φαίνεται, οδεύουμε σε μια κορύφωση της καθολικής κρίσης και το ζητούμενο είναι αν μπορούν να έρθουν -και πότε- καλύτερες μέρες (δηλαδή, σωτηρία της χώρας από τη μεθοδευμένη καταστροφή) ή αν είναι μοιραίο να ζήσουμε και χειρότερα (δηλαδή επιτάχυνση καταστροφών-διαμελισμών- ακρωτηριασμών).

Σε κάθε περίπτωση, όποιος θέλει να αποφύγει την καταστροφή της χώρας, δεν μπορεί να υπομένει τα εκβιαστικά διλήμματα και τις παγιδεύσεις που στήνονται από τις δυνάμεις που ούτε νοιάζονται για την κοινωνία, ούτε πολύ περισσότερο τους ενδιαφέρει η λεγόμενη σταθερότητα. Να μην υπομένεις μοιραία τα τελεσίγραφα, να μην παραδίδεσαι πριν καν τη μάχη, να αρνείσαι ότι είσαι χαμένος από χέρι κ.λπ., αυτό απαιτεί μια άλλη ψυχολογία και ένα διαφορετικό φρόνημα.

Όταν σε περικυκλώνουν, οφείλεις να βρεις τρόπο να σπάσεις την πολιορκία και αν μπορείς να περικυκλώσεις εσύ τους περικυκλωτές σου. Όχι, δεν αποτελεί αμετροέπεια η απόφαση να δώσεις τη μάχη, να αγωνιστείς, να δοκιμάσεις μιαν εναλλακτική πορεία.

Η δύναμη και η θέληση, η συλλογική θέληση δεν είναι απλώς υπόθεση ατομικής απόφασης. Το φρόνημα ενός λαού είναι τεράστιας σημασίας παράγοντας και αποτελεί πεδίο άσκησης και μέσο άσκησης πολιτικών και κυριαρχίας. Ο πειθαναγκασμένος και φοβισμένος πολίτης είναι προϋπόθεση για το πέρασμα του κοινωνικού οδοστρωτήρα των λεγόμενων «μεταρρυθμίσεων» και της καταστροφής της κοινωνίας. Ασώματη κοινωνία κυριαρχείται εύκολα, χωρίς πολλά-πολλά.

Οι δύο φάσεις του σχεδίου

Παράταση της μνημονιακής ουσίας, με κάθε μέσο, είναι σήμερα η αστική πολιτική πρόταση. Το σχέδιο έχει δύο φάσεις: Πρώτα απόπειρα εκλογής προέδρου – Δεύτερη φάση οι εκλογές που οδηγούν σε «μη καθαρή λύση», δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ να μην έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αυτοδυναμία. Τότε, μέσω της πίεσης, να καλουπωθεί ο πολιτικός κόσμος στο άρμα μιας «εθνικής συνεννόησης» συνέχισης ή αποδοχής των μνημονιακών νεοφιλελεύθερων δογμάτων.

Μέσο για την κατάκτηση μιας «μη καθαρής λύσης» είναι ο εκφοβισμός, η επίκληση του κινδύνου καταστροφής που φέρνει ο ΣYΡΙΖΑ, και φυσικά η ναρκοθέτηση του τοπίου προκειμένου να επιτευχθεί μια παγίδευση. Παγίδευση που οδηγεί είτε στη ρυμούλκηση του ΣΥΡΙΖΑ σε τετελεσμένα και υπό ασφυκτική ομηρία, είτε να αποτελέσει μια σύντομη «αριστερή παρένθεση».

Το ψαλίδισμα των προσδοκιών και των οριζόντων του λαϊκού παράγοντα, ο φόβος και η σύγχυση αποτελούν διαβρωτικές ουσίες για το φρόνημά του. Γι’ αυτό τούτες τις μέρες στήνεται μια τεράστια επιχείρηση εκφοβισμού και ψυχολογικού πολέμου, για την αποδιάρθρωση του φρονήματος του λαού. Για την καθήλωσή του και τη θραυσματοποίησή του.

Η απάντηση σε αυτήν την υπαρκτή και κλιμακούμενη επιχείρηση δεν μπορεί να είναι απλώς η ψυχραιμία και η νηφαλιότητα. Ούτε ο καθησυχασμός ότι τίποτα κακό δεν πρόκειται να συμβεί. Η ουσιαστική απάντηση βρίσκεται στην πολιτική, στην ιδεολογία, στο φρόνημα. Στην καλλιέργεια της πεποίθησης ότι μια μεγάλη μεταπολίτευση του λαού είναι και εφικτή και αναγκαία. Ότι στόχοι της είναι μεγάλες ιδέες όπως η σωτηρία και διέξοδος της χώρας από την καθολική κρίση, η πραγματική δημοκρατία, η παραγωγική ανασυγκρότηση, η ανθρωπιστική παιδεία, η φιλειρηνική και ανεξάρτητη πολιτική, η κοινωνική δικαιοσύνη και ελευθερία. Η κοινωνία πρώτα και όχι οι εγωιστικές ελίτ που οδήγησαν σε τόσες καταστροφές και αποτυχίες. Η κοινωνία συγκροτημένη σε σώμα γύρω από μεγάλους ευκρινείς στόχους διεξόδου της χώρας, σημαίνει συγκρότηση του λαϊκού φρονήματος, καλλιέργεια μιας εθνικής και συλλογικής συνείδησης για τους στόχους και τα επίδικα. Σημαίνει τόλμη, αλήθεια και κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα.

Η αριστερή πολιτική διακρίνεται από την αστική και την εν γένει μικροπολιτική ακριβώς στο ότι βασίζεται σε μεγάλες ιδέες και απαιτεί την ενεργό συμμετοχή του λαϊκού παράγοντα. Μόνιμη επιδίωξη και σταθερή τάση κάθε πρότασης, κάθε ενέργειας και πρωτοβουλίας.

Επιμένουμε σε αυτήν την απαίτηση γιατί ο κυβερνητισμός, δηλαδή η ιδέα ότι μέσω της διακυβέρνησης και μόνο, μέσα από την κρατική και διοικητική μηχανή δηλαδή, μπορεί να γίνει μια μεγάλη αλλαγή ή μια βελτίωση, είναι βασικά λαθεμένη και αποτυχημένη. Για να προχωρήσει κάθε θετικός μετασχηματισμός -μικρός ή μεγάλος- είναι αναγκαία η συμμετοχή του κόσμου σε πολλαπλά επίπεδα και όχι μονοδιάστατα διά της ψήφου.

Κοινωνία συγκροτημένη και ενεργή

Στην παγίδευση που θέλουν να μας οδηγήσουν, η απάντηση δεν μπορεί να αποφύγει να κατονομάσει αλλά και να δώσει έμφαση στο ποιοι συγκεκριμένα είναι οι εχθροί και πώς μεθοδεύουν τις κινήσεις τους ενάντια στην κοινωνία. Το καλόπιασμα και οι διαθέσεις συμβιβασμού πριν καν δοθεί η μάχη ή ξετυλιχθεί στα βασικά θέατρα της αντιπαράθεσης, δεν αποδίδουν κανένα αποτέλεσμα εκτός από το αποκοίμισμα αυτού ακριβώς του παράγοντα που πρέπει να κινητοποιηθεί: του λαού, των οργανώσεών του, των κομμάτων που τον εκφράζουν. Όπως σε τίποτα δεν ωφελεί η υποτίμηση του παράγοντα της κοινωνικής συνείδησης, των ιδεών και της ψυχολογίας του λαού σε κρίσιμες αναμετρήσεις. Η πολιτική δεν γίνεται ερήμην ή απλά στο όνομα του κόσμου που αφορά ή ξεκομμένα από αυτόν, αν θέλει να είναι λαϊκή, προοδευτική και αναθεμελιωτική, χειραφετητική.

Επομένως, αν αναλογιστούμε τις προϋποθέσεις μιας μεγάλης στροφής στην πολιτική, κοινωνική, οικονομική ζωή του τόπου, αυτές δεν μπορούν να περιοριστούν σε ένα εκλογικό γεγονός + μια προοδευτική διακυβέρνηση. Αυτά είναι αναγκαία και αποφασιστικής σημασίας για μια εκκίνηση, αλλά για να επιτευχθούν και να προχωρήσουν, οφείλουν να έχουν σαν στήριγμα και σαν βασικό συντελεστή μια κοινωνία που είναι συγκροτημένη, ενεργή και σε δράση. Ο λαϊκός παράγοντας σε παθητική κατάσταση είναι όρος για άλλης τάξης και ποιότητας αλλαγές, με αντιδραστικό πρόσημο σε εποχές καθολικής γενικευμένης κρίσης.

Ζωντανό πολιτικό κίνημα

Επομένως, αυτό που απαραιτήτως χρειάζεται τούτη την ώρα -και έχουν γίνει λίγα στην κατεύθυνση αυτή- είναι η ύπαρξη ενός ζωντανού πολιτικού κινήματος που να σπρώχνει, να στηρίζει, να διορθώνει, να απαιτεί, μια αλλαγή που θα γίνει σε δύσκολες συνθήκες, σε ναρκοθετημένο περιβάλλον, με αμφίβολους φίλους, με στρωμένο το δρόμο στις σειρήνες του συμβιβασμού, της ηττοπάθειας, της αποστασίας, της ενσωμάτωσης, του εκφυλισμού.

Κανείς δεν είναι αθώος, κανένας δρόμος δεν είναι στρωμένος με ανθούς και καλές προαιρέσεις. Ο δρόμος της μετάβασης είναι αντιφατικός και ο ιδεολογικός συσχετισμός, η κοινωνική συνείδηση σε δύσκολες ανοδικές συνθήκες.

Οι μάχες, όμως, πρέπει να δοθούν, ακόμα και σε αντίθεση με τους παράγοντες της οπισθοδρόμησης και του συμβιβασμού. Καμιά μετάβαση δεν υπήρξε χωρίς να φέρει στο εσωτερικό της όλες τις δυνατότητες, ακόμα και τις δυνατότητες ακύρωσής της. Αυτός, όμως, δεν ήταν ποτέ λόγος για το σταμάτημα της Ιστορίας. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που δεν μπορεί να είναι ανασταλτικός παράγοντας για τη διαρκή προσπάθεια ολοκλήρωσης των λαϊκών πόθων και αναγκών, για την ιστορικής σημασίας αντιπαράθεση με στόχο τη διέξοδο της χώρας από το καθεστώς μιας μετανεωτερικής αποικίας χρέους, για την προώθηση της υπόστασης της χώρας όπως τη γνωρίσαμε και όπως τη θέλουμε. Για να μη λέμε στο μέλλον πως κάποτε υπήρχαν χώρες όπως η Γιουγκοσλαβία, η Συρία, η Ουκρανία, το Ιράκ κ.λπ. και να πρέπει να αναφέρουμε στον κατάλογο και τον χώρο Ελλάδα…

Tagged : / /

Πολιτική κανονιοφόρων από τρόικα και αγορές, άρθρο στο Δρόμο της Αριστεράς (φ.241, 13/12/2014)

Η επιχείρηση παγίδευσης της χώρας μπορεί και πρέπει με πολιτικά μέσα να αποτύχει

ship-611x250

Οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις που δρομολογήθηκαν μετά την υπερψήφιση του «Προϋπολογισμού», με την επίσπευση των διαδικασιών εκλογής νέου Προέδρου, οδηγούν σε καινούργιο πολιτικό τοπίο. Θα μπορούσε να παρομοιαστεί η σύντομη περίοδος των δύο μηνών παράτασης που ζητήθηκε και δόθηκε από τα ευρωκρατικά όργανα με μια φυσούνα σαν αυτές που βλέπουμε στα γήπεδα. Μόνο που δεν οδηγεί στον αγωνιστικό χώρο, αλλά στην αρένα. Σε μια αρένα όπου μια χώρα ολόκληρη βρίσκεται μπροστά στα θηρία, έτοιμη να κατασπαραχτεί εκτός κι αν δεχτεί να γονατίσει υπομένοντας κι άλλους ακρωτηριασμούς προς τέρψιν των «αγορών» και των Γερμανών αυτοκρατόρων.

Όσα μεσολάβησαν από την ανακοίνωση της επίσπευσης των διαδικασιών, δηλαδή τα τελευταία μόλις εικοσιτετράωρα, δίνουν μια γεύση του σκηνικού ωμών εκβιασμών που στήνεται. Με στόχο να μην εκφραστεί ελεύθερα και ανεμπόδιστα η θέληση ενός «βάρβαρου», «ημιάγριου» λαού, ο οποίος δεν αντιλαμβάνεται πόσο καλό του έκαναν ως τώρα οι «μεταρρυθμίσεις» και ετοιμάζεται να τις τινάξει στον αέρα, προκαλώντας ατύχημα, ψηφίζοντας ΣΥΡΙΖΑ και εκλέγοντας μια δημοκρατική αντιμνημονιακή κυβέρνηση.

Πολιτική κανονιοφόρων

Παλιότερα, διά των ναυτικών αποκλεισμών και της εκβιαστικής διπλωματίας των κανονιοφόρων, οι μεγάλες δυνάμεις περνούσαν από τα τελεσίγραφα στην εφαρμογή των απειλών τους, υποχρεώνοντας χώρες σε εξευτελιστικούς συμβιβασμούς. Σήμερα, επιστρατεύεται η απειλή του οικονομικού αποκλεισμού, του στραγγαλισμού χωρών και περιοχών ολόκληρων. Μαζί επιστρατεύεται και όλο το γραφειοκρατικό τέρας που κρατά στις πλάτες του το ευρωκρατικό οικοδόμημα. Με τις κανονιοφόρους των ΜΜΕ εικονογραφείται η καταστροφή που μπορεί να φέρει η ελεύθερη επιλογή ενός λαού. Ο πειθαναγκασμός με όλα τα μέσα πρέπει να υποβληθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο σαν η μοναδική επιλογή. Απειλή, φόβος, καταστροφολογία, αυτά είναι τα όπλα τους για να κάμψουν ένα λαό και τη διάθεσή του να τελειώσει ο μνημονιακός εφιάλτης.

Τι αποδεικνύεται μπροστά στα μάτια μας; Ότι οι βασικοί «παίκτες» ήταν ενήμεροι των κινήσεων Σαμαρά, ότι το μήνυμα των Παρισίων, λίγες βδομάδες πριν, δεν είχε αποδέκτη την κυβέρνηση αλλά την αντιπολίτευση και εμμέσως ολόκληρο το λαό. Επιπροσθέτως, το μήνυμα έδειχνε την κινητοποίηση όλης της οικονομικής και κυρίως πολιτικής δύναμης για να καμφθούν όλες οι αποκλίνουσες δυνάμεις μιας Ευρώπης σε κρίση.

Τίθεται σε εφαρμογή μια μεγάλη παγίδευση της Ελλάδας. Έτσι ώστε, αν χρειαστεί, να δείξουν οι μερκελιστές προς όλους τους Ευρωπαίους που αμφισβητούν τη γερμανική πολιτική, πως αν αντιδράσει το «πειραματόζωο» καίγεται. Πως δεν υπάρχει κανένα περιθώριο χαλάρωσης κι αμφισβήτησης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών.

Η μεγάλη παγίδευση της Ελλάδας στέλνει το μήνυμα ότι ο πολιτικός πειθαναγκασμός ολόκληρης της Ευρώπης είναι ο στόχος του Βερολίνου και αυτό αποτελεί μια πρώτη ισχυρή απάντηση στα μηνύματα που έστειλαν οι ευρωεκλογές.

Παράταση του μνημονιακού καθεστώτος, παραδειγματισμός των απείθαρχων, επιβολή των «μεταρρυθμίσεων» σε όλη την Ευρώπη, σταθεροποίηση της αμφισβητούμενης γερμανικής κυριαρχίας, θωράκιση του ευρωατλαντικού επιχειρηματικού κόσμου. Αυτή είναι η απάντηση του συνασπισμού αγορών, δανειστών, δυναστών. Τυχόν επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ, που συμβολίζει αυτήν τη στιγμή την αμφισβήτηση του μνημονιακού καθεστώτος, θα σήμαινε «ατύχημα» κι αυτό πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος.

Δυνατότητες «διαφυγής»

Οι μνημονιακές ευρωκρατικές, και κυρίως γερμανικές, δυνάμεις ρίχνουν λοιπόν όλο το βάρος τους για να αποφευχθεί το ατύχημα. Παίζουν με πολλά σενάρια και όντας… μεγαλόψυχοι αφήνουν στους άγριους ιθαγενείς της Ελλάδας ορισμένες δυνατότητες «διαφυγής». Είτε να παρατείνουν τη μνημονιακή πολιτική, συγκεντρώνοντας με κάθε τρόπο 180 ψήφους και εκλέγοντας Πρόεδρο προερχόμενο από τη μνημονιακή παράταξη. Είτε, σε περίπτωση προσφυγής στις κάλπες, με κάθε τρόπο να μην προκύψει «καθαρή λύση». Ο ΣΥΡΙΖΑ να μην έχει αυτοδυναμία, αλλά και να στερείται συμμάχων με τους οποίους θα μπορούσε να σχηματίσει μια αντιμνημονιακή κυβέρνηση. Σε αυτή την περίπτωση προσφέρεται η «λύση» της «εθνικής συνεννόησης» σε πολλές παραλλαγές και επιδιωκόμενο αποτέλεσμα το σχηματισμό κυβέρνησης μνημονιακής παράτασης, με όλους γύρω από ένα τραπέζι.

Η πρώτη φάση της παγίδευσης έχει στηθεί με τη δίμηνη παράταση που επίσημα ζήτησε η ελληνική κυβέρνηση και πρόσφερε ως συμφωνία η τρόικα. Αυτή η παγίδευση εμποδίζει νέους εκλογικούς γύρους και θέτει το δίλημμα «διαπραγμάτευση ή ρήξη», εντός λίγων εβδομάδων μετά τις εκλογές. Ο εκβιασμός της ακυβερνησίας θα κάνει την δουλειά του και όσα βλέπουμε τα τελευταία 24ωρα δεν είναι τίποτα μπροστά στο σκηνικό κόλασης που σκοπεύουν να επιβάλουν στην πορεία της παγίδευσης.

Έτσι κι αλλιώς, ήδη ζούμε μια εκτροπή από μεριάς τροϊκανών και εγχώριων μνημονιακών. Η σφοδρότατη επίθεση απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, οι απόπειρες πιέσεων και εξαγοράς ή εξαφάνισης ολόκληρων κομμάτων (βλέπε ΑΝΕΛ) η άμεση παρέμβαση επιτρόπων και ευρωενωσιακών παραγόντων στην εσωτερική πολιτική ζωή της χώρας, αυτό αποδεικνύουν.

Το «ατύχημα» ενός ΣΥΡΙΖΑ αυτοδύναμου πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί. Ακόμα κι ένας μετριοπαθής -σε στόχους- ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι συμβατός. Μόνο ένας αγνώριστος ΣΥΡΙΖΑ – μέρος του μνημονιακού στρατοπέδου μπορεί να γίνει αποδεκτός. Αλλιώς, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνθλιβεί, να αποτελέσει μια σύντομη παρένθεση. Ακόμα κι αν χρειάζεται να συνθλιβεί μια ολόκληρη χώρα, να γίνει πράξη η απειλεί του οικονομικού στραγγαλισμού. Η μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα-σκουπίδι μπορεί να χρησιμεύει για την τιθάσευση άλλων απείθαρχων του ευρωπαϊκού θεάτρου επιχειρήσεων.

Αναζητώντας διέξοδο

Διέξοδος υπάρχει. Όπως το αντίπαλο στρατόπεδο επιστρατεύει, κυρίως, πολιτικά όπλα για τον στραγγαλισμό μιας δυνατότητας που σαφώς είναι υπαρκτή, έτσι και οι αντιμνημονιακές δημοκρατικές αριστερές δυνάμεις μπορούν να απαντήσουν με το όπλο της πολιτικής. Δηλαδή της κινητοποίησης του λαού, δείχνοντας ότι τα «όχι», όταν δεν φαλκιδεύονται και δεν ψαλιδίζονται, μπορούν να αρθρωθούν και να καταστούν αποτελεσματικά απέναντι στους κυνικούς εκβιασμούς και τις παγιδεύσεις της αδίστακτης τρόικας. Το μόνο που μπορεί να τους σταματήσει είναι ένας αποφασισμένος λαός, ένας λαϊκός παράγοντας οργανωμένος και συνειδητός που απορρίπτει την ταπείνωση και την υποδούλωση. Που διαλέγει τη δημοκρατία και την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και τις αμοιβαίες σχέσεις που στηρίζονται στο σεβασμό και όχι στην υποταγή.

Η πολιτική του κατευνασμού, της υποχώρησης ή του λεγόμενου «προωθητικού συμβιβασμού» είναι ανίκανη να συγκροτήσει το λαό, τη χώρα, την Αριστερά σε ιστορικό υποκείμενο μεγάλης αλλαγής. Αυτό είναι το όριο που πρέπει άμεσα να ξεπεραστεί. Αυτό σημαίνει να μην μασάμε τα λόγια μας… Να καταδείξουμε τους εχθρούς του τόπου και τα στηρίγματά τους, να κινητοποιήσουμε το λαό και την κοινωνία σε μια άλλη τροχιά από την μνημονιακή υποδούλωση. Δεν είναι εύκολο. Αλλά μας ζητούν να παραδοθούμε, να συνθηκολογήσουμε, να σκύψουμε το κεφάλι. Μην ξεχνάμε στιγμή: Αυτοί είναι φοβισμένοι αλλά και αποφασισμένοι να δώσουν τη μάχη. Εμάς σε τίποτα δεν μας βοηθά να φοβόμαστε το χειρότερο. Μπορούμε, άμεσα, να πάψουμε να κυβερνιόμαστε ως αποικία-χρέους, να είμαστε μάλλον η μόνη χώρα στον κόσμο που κυβερνιέται με e-mail… Αν αγωνιστούμε μπορούμε να πετύχουμε πολλά.

Tagged : / /

Βάζουν πλώρη για νέο Καστελόριζο. Άρθρο στο Δρόμο της Αριστεράς (φ.239, 29/11/2014)

  • Ετοιμάζουν μετα-μνημονιακές αλυσίδες χειρότερες από το 2010
  • Η τρόικα επιβάλλει τετελεσμένα που θα «απαγορεύουν» κάθε άλλη πολιτική
  • Όρος σωτηρίας της χώρας η άρνηση της νέας φυλακής

 

papandreouKastelorizo23412sk-460x250Τι ζήλεψες τι τα `θελες τα ένδοξα Παρίσια          

Έτσι κι αλλιώς ο κόσμος πια παντού είναι τεκές

Διεκδικούσες θαύματα που δίνουν τα χασίσια

Και παραισθήσεις όσων ζουν μέσα στις φυλακές

Με την ουρά στα σκέλια γύρισε η ελληνική αντιπροσωπεία από το Παρίσι, όπου θα επισφραγίζονταν η τελική πράξη του Μνημονίου. Δανειστές και τρόικα εμφανίστηκαν αμείλικτοι, σκληροί σαν πέτρα, έως και αχάριστοι προς τους εκπροσώπους της αποικίας που ποθούσαν θαύματα και χάρες για να συνεχίσουν το success story. Πανικός στα επιτελεία του εγχώριου μνημονιακού στρατοπέδου, ψυχραιμία στο αντιμνημονιακό. Ενδιάμεσα πολλοί συνεχίζουν το βιολί τους: «Τι ωραία που θα ήταν αν είμαστε όλοι ενωμένοι, σαν μια ωραία ατμόσφαιρα». Δυστυχώς, οι πραγματικές επιδιώξεις και τα μηνύματα είναι πολύ σοβαρά για την πορεία και το μέλλον της χώρας και της κοινωνίας.

Η κρισιμότητα της φάσης

Είναι προφανές ότι δεν πρόκειται για απλή επανάληψη του σκηνικού που είχαμε συνηθίσει κάθε χρόνο. Να γίνεται, δηλαδή, μια ψευδο-διαπραγμάτευση για να καταπατηθούν, στη συνέχεια, οι υποτιθέμενες «κόκκινες γραμμές» και πανηγυρικά να αποδεχθεί, στο τέλος, η ελληνική πλευρά όλες τις τροϊκανές απαιτήσεις.

Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά. Τώρα βρισκόμαστε προ της τελευταίας δόσης, πριν από τη λήξη μιας μνημονιακής σύμβασης και πρέπει να επανακαθοριστούν οι νέοι όροι και τα νέα πλαίσια. Και όχι μόνο. Η τελευταία δόση συμπίπτει με το άνοιγμα μιας θεσμικής διαδικασίας στη χώρα που προμηνύει πολιτικές εξελίξεις και ανακατατάξεις που δεν βολεύουν τους δανειστές, όπως μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Τηρουμένων των αναλογιών, μοιάζει να βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπως στις παραμονές του Καστελόριζου, τότε που ακόμα υπήρχαν άλλες δυνατότητες αλλά ο ΓΑΠ προτίμησε να μας σύρει δεμένους χειροπόδαρα στον πάγκο εργασίας της τρόικας. Είναι τόσο κρίσιμη η φάση γιατί χαλκεύονται νέες πιο επώδυνες λύσεις και μεθοδεύσεις για την χώρα και την κοινωνία.

Αυτή η κρισιμότητα δεν αναδεικνύεται καθαρά και σε όλη της τη διάσταση και αυτό ήδη αποτελεί ένα πρόβλημα. Οι μνημονιακοί ιθαγενείς θεωρούν, από τη μεριά τους, πως «αδειάζονται» και σπεύδουν να συμμορφωθούν όπως-όπως και να κερδίσουν λίγες μέρες παράταση για να υπογράψουν νέα προαπαιτούμενα και συμφωνίες που θα δεσμεύουν την χώρα για καιρό. Η αντιπολίτευση, όμως, έχει κάθε λόγο να κινήσει γη και ουρανό να μην υπογραφεί τίποτα που να δεσμεύει τη χώρα και μαζί την επόμενη κυβέρνηση και να παρέμβει άμεσα, δείχνοντας πως υπάρχει λύση, πως η χώρα μπορεί να αντισταθεί, πως το μνημονιακό καθεστώς πρέπει να γκρεμιστεί.

Θα εκφράσουμε προκαταβολικά μια πρόταση που θα την υποστηρίξουμε με όσα ακολουθούν. Υπάρχει η δυνατότητα να αρνηθούμε την τελευταία δόση, δηλαδή να αρνηθούμε τους όρους που θέτουν δανειστές και αγορές, να μην υπογράψουμε καμιά νέα συμφωνία τώρα, να δανειστούμε έστω και με ψηλότερο επιτόκιο το ποσό της τελευταίας δόσης, να γίνουν εκλογές τώρα και να ξεκινήσει μια διαπραγμάτευση από μηδενική βάση, χωρίς παράταση του Μνημονίου και χωρίς καμιά νέα συμφωνία που θα φέρει την υπογραφή της παρούσας κυβέρνησης που πνέει τα λοίσθια.

Γιατί είναι φανερό πως δανειστές και αγορές προσπαθούν να ευθυγραμμίσουν, να πλανάρουν (κατά την ξυλουργική ορολογία) να πειθαναγκάσουν ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και φυσικά τις αντιμνημονιακές δυνάμεις, ώστε να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους και να αποκλείσουν κάθε δυνατότητα άσκησης άλλης πολιτικής από μια νέα κυβέρνηση. Είναι, δηλαδή, σίγουρο ότι χαλκεύονται αυτές τις μέρες, αυτές τις ώρες, τα νέα δεσμά με τα οποία θέλουν να κατοχυρώσουν τα τοκογλυφικά τους συμφέροντα.

Για να «πέσει» η τελευταία δόση πρέπει «και εσείς (κυβέρνηση) και οι επόμενοι (αντιπολίτευση) να αποδεχτείτε μεταρρυθμίσεις-δεσμά που θα κατοχυρώνουν τα συμφέροντα δανειστών και αγορών». Για να μη συμβεί αυτό είναι επιτακτικό τώρα -και όχι όταν θα έχουν υπογραφεί νέες συμφωνίες- να υπάρξει ένα κατηγορηματικό «όχι» στο νέο αλυσοδέσιμο της κοινωνίας και την περαιτέρω διάλυση της χώρας. Ιδιαίτερα για τις δυνάμεις που φιλοδοξούν να ανασυγκροτήσουν τη χώρα, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν γίνεται ανασυγκρότηση με εξουθενωμένη τη χώρα και την κοινωνία.

Ορισμένες βαθύτερες τάσεις και διεργασίες

Μπορεί στα τηλεπαράθυρα να χτυπιούνται οι γνωστοί αστέρες Ντινόπουλος, Γιακουμάτος ή οι ομάδες του ΠΑΣΟΚ, μπορεί να μοστράρονται αυτάρεσκα οι Βορίδης και Γεωργιάδης, αλλά πραγματικά κανείς δεν τους υπολογίζει. Υπάρχουν σημαντικότερες τάσεις και διεργασίες και σε αυτές πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας.

Ό,τι ορίζεται ως «μεταμνημόνιο» συναντιέται και διαπλέκεται με συνολικές γεωπολιτικές διευθετήσεις, επιδιώξεις και συγκρούσεις. Το Κυπριακό, τα ελληνοτουρκικά, ο πόλεμος στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή, η βαθύτατη κρίση εντός της Ευρώπης, η συγκρότηση του ευρωατλαντικού άξονα, αυτά αποτελούν ένα περιβάλλον που επιδρά στις αποφάσεις των βασικών κέντρων και ανασυντάσσει προτεραιότητες, συμμαχίες και επιλογές κάθε είδους.

Το «μεταμνημόνιο» συναντιέται με την απαίτηση και επιβολή αυστηρότερων, σκληρότερων, ίσως και πρωτοφανών μέτρων και πλαισίων από μεριάς των δανειστών προς μια χώρα-αποικία χρέους όπως είναι η Ελλάδα. Επιζητούν άμεσα την ευθυγράμμιση, τη μονοδρόμηση του ταραγμένου πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα, επιδιώκουν την επιβολή της «μεγάλης σύγκλισης» όλων των πολιτικών δυνάμεων γύρω από το δικό τους πλαίσιο.

Γι’ αυτό επανέρχεται στη φόρα το περίφημο σενάριο για Grexit. Ο εκβιασμός του οικονομικού στραγγαλισμού, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, επανέρχεται απειλητικά. Με την έννοια αυτή, μοιάζουν να μην πολυνοιάζονται για την τύχη της υποτακτικής κυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ αλλά να επιζητούν τον πλήρη πειθαναγκασμό όλων των πολιτικών δυνάμεων, παίζοντας ακόμα και με σενάρια που μπροστά τους το πείραμα με το πειραματόζωο του 2010 θα μοιάζει παράδεισος.

Είναι απαραίτητο να καταλάβουμε πως βρισκόμαστε στον προθάλαμο μιας νέας περιόδου, μιας νέας καθεστωτικής φάσης, μπροστά σε ένα νέο στάτους σχέσης με τους δανειστές και σε μια παρόξυνση όλων των αντιθέσεων που προκαλεί, εκτός των άλλων, και η κατάρρευση των πολιτικών δυνάμεων που στήριξαν το Μνημόνιο.

Είναι λάθος να νομίζουμε πως νοιάζονται για τη σταθερότητα στη χώρα μας. Πρωτίστως ενδιαφέρονται για τον πειθαναγκασμό ολόκληρου του πολιτικού συστήματος. Η Ελλάδα αποτελεί ένα νέο πεδίο παραδειγματισμού για ολόκληρη την Ευρώπη. Ή θα αναγκαστεί -κι άρα δεν αστειεύονται- με όλα τα μέσα ή κινδυνεύει να γίνει ένα παράδειγμα που θα το ακολουθήσουν κι άλλες χώρες, διαρρηγνύοντας την μερκελική σκληρή γραμμή.

Η Γερμανία βρίσκει σύμμαχο το ΔΝΤ (που ορισμένοι το νόμιζαν ακόμα και… σύμμαχο του ΣΥΡΙΖΑ στη μάχη για το χρέος ή άλλοι έτοιμο να εγκαταλείψει τα Παρίσια και εν γένει τον ευρωπαϊκό χώρο) και επιβάλλει τους όρους προς όλους τις ευρωπαϊκές χώρες και ιδιαίτερα στον Νότο. Το Βερολίνο εμφανίζεται να μη θέλει να χαλαρώσει κανέναν όρο αυτήν την στιγμή αλλά ακόμα και να προχωρήσει σε κινήσεις παραδειγματισμού. Χώρες σαν την Κύπρο και την Ελλάδα προσφέρονται για οικονομικό στραγγαλισμό.

Είναι τόση, μάλιστα, η φόρα που η Ντόρα Μπακογιάννη έκανε μια σιβυλλική δήλωση που αξίζει της προσοχής μας:

«Αν για οποιονδήποτε λόγο οι Ευρωπαίοι έχουν αποφασίσει ότι μπορούν να εξυπηρετήσουν τις πολιτικές τους σκοπιμότητες, ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί, καίγοντας τον Τσίπρα και μετατρέποντας τη χώρα σε σκιάχτρο, για να αποδυναμώσουν τα λαϊκιστικά ακραία κόμματα που σήμερα ταλανίζουν την Ευρώπη από την Ισπανία ώς την Αγγλία και από την Ολλανδία μέχρι την Ιταλία, τότε πρέπει να μας το πουν. Να κάνουμε κι εμείς τα κουμάντα μας».

Έτσι, ξανά μετά από ένα δίχρονο διάλειμμα, η Ελλάδα μετατρέπεται σε σημαντικό επίκεντρο με διεθνείς διαστάσεις, ένα πεδίο επίδειξης εκδικητικής, τιμωρητικής πολιτικής.

Υπάρχει άλλος δρόμος

Οι απειλές, λοιπόν, πέφτουν σαν το χαλάζι και είναι εν πολλοίς πραγματικές, με στόχο να πετύχουν τον πειθαναγκασμό. Από κοντά και ο ντόπιος ευρωραγιαδισμός που τσιρίζει αδιάκοπα: «Συνεννοηθείτε, καθίστε όλοι σε ένα τραπέζι, βρείτε τα, η χώρα δεν αντέχει το τσακωμό σας».

Σε αυτές τις συνθήκες, μια πολιτική καθησυχαστικής προσαρμογής προς δανειστές, αγορές και εγχώριους οικονομικούς παίκτες, η τακτική μιας εύκολης είσπραξης της φθοράς των μνημονιακών κομμάτων που καταρρέουν, δεν απομακρύνουν το κακό που με δρασκελιές έρχεται. Το φέρνουν πιο κοντά.

Στο Παρίσι αναγγέλθηκαν τα τελεσίγραφα προς όλους. Στο Λονδίνο, στο Σίτι, φάνηκε η ιερή συμμαχία δανειστών και αγορών. Δεν υπάρχει πλέον κανένα φύλο συκής. Διατάζουν: Παραδοθείτε, ψυχή τε και σώματι!

Υπάρχει άλλος δρόμος: Καμιά υπογραφή συμφωνίας προτού μιλήσει ο λαός. Προσφυγή στις κάλπες, εδώ και τώρα. Καμιά ανάσα στους υποτακτικούς του Μνημονίου. Πρωτοβουλίες άμεσες σε όλα τα επίπεδα. Μια αποφασισμένη δύναμη μπορεί να πετύχει πολλά. Το κυριότερο: Να προετοιμαστεί ο λαός πολιτικά, ηθικά και πνευματικά για έναν αγώνα αξιοπρέπειας και ανόρθωσης της χώρας, σπάζοντας τα διπλά και τριπλά δεσμά. Εκτός αν περιμένουμε τις γιορτές, να στολίσουμε το δέντρο, να ανταλλάξουμε ευχές και να περιμένουμε τι θα βγάλει η «παράταση για τεχνικούς λόγους»…

Tagged : / /

Eκδήλωση του Δρόμου της Αριστεράς με θέμα «Τα «Όχι» που πρέπει να ακουστούν – Χώρα ή χώρος στο γεωπολιτικό χάος;» 28/10/14

Δείτε το βίντεο από την εκδήλωση του Δρόμου της Αριστεράς με θέμα «Τα «Όχι» που πρέπει να ακουστούν – Χώρα ή χώρος στο γεωπολιτικό χάος;». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2014 στο Στέκι του Δρόμου στην Αθήνα.

Στο βίντεο μπορείτε να παρακολουθήσετε τις ομιλίες των Στ. Λυγερού, Απ. Αποστολόπουλου, Ρ. Ρινάλντι, καθώς και τη σύντομη παρέμβαση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Β. Χατζηλάμπρου.

 

oxi 1

Δείτε εδώ και το σχετικό ρεπορτάζ του Δρόμου :

http://www.e-dromos.gr/reportaz_ekdhlwsh_oxi/

 

 

 

Tagged : /

Η «αποικία-χρέους» Ελλάδα και τα βήματα για τη μεγάλη αλλαγή και την ουσιαστική διέξοδο, άρθρο στο Δρόμο της Αριστεράς (φ.233, 18/10/2014)

Τον Μάιο του 2010, στα πρώτα βήματα αυτής της εφημερίδας και μόλις μπαίναμε στη μνημονιακή εποχή, μιλήσαμε -σχεδόν οι μόνοι στο χώρο της Aριστεράς- για είσοδο σε μια «νέα καθεστωτική φάση». Τέσσερα χρόνια μετά, χρόνια έντονων αλλαγών, ανατροπών, αγώνων, ανακατατάξεων, ανατινάξεων τομέων της οικονομίας και καταστροφής κοινωνικών στρωμάτων και τάξεων, παρεμβάσεων και τελεσιγράφων από μεριάς των «δανειστών» – κλεπτοκρατών, έχουμε φθάσει σε ένα νέο ποιοτικό στοιχείο που χαρακτηρίζει συνολικά τη χώρα μας.

Είμαστε, πλέον, όχι μια χώρα του Ευρωπαϊκού Νότου, όχι απλά μέλος της Ε.Ε., αλλά κάτι άλλο που πρέπει να οριστεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια.

Δεν είμαστε «Νότος», όπως θα ορίζονταν η Ισπανία, η Πορτογαλία ή η Ιταλία. Είμαστε κάτι πιο… παρακατιανό. Να το αποκαλέσουμε «νότο του Νότου»; Κάτι περισσότερο λέει επί της ουσίας. Ορισμένοι αναλυτές ονομάζουν κάποιες χώρες ως «σκουπίδια» και σ’ αυτές περιλαμβάνουν περιπτώσεις χωρών όπως Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Μολδαβία κ.λπ. Με αυτόν τον προσδιορισμό πλησιάζουμε περισσότερο την πραγματικότητα και τη διαβάθμιση που γίνεται από τους μεγαπαίκτες όταν ατενίζουν τη Βαλκανική, τη νοτιοανατολική πτέρυγα της Ευρώπης ή την περιοχή που πλησιάζει περισσότερο προς τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή.

Άλλοι έχουν χρησιμοποιήσει τον όρο «αποικία-χρέους» και πλησιάζουν ακόμα περισσότερο την πραγματική υπόσταση της χώρας μας στο σύγχρονο κόσμο.

Και, πρόσφατα, με όσα γίνονται μπροστά στα μάτια μας, έχουμε το πλευροκόπημα της «αποικίας-χρέους» από δύο μεγάλους περιφερειακούς πολέμους (Ουκρανία-Συρία/Ιράκ) και τα βαθύτατα ανησυχητικά σημάδια αναφλέξεων στον Βαλκανικό χώρο, όπως έδειξαν πρόσφατα γεγονότα σε γήπεδα και μειονοτικούς χώρους.


Έτσι, λοιπόν, το πείραμα που ξεκίνησε το 2010 με μνημόνια και τρόικες ως ειδικές μορφές καθεστώτων σε «άρρωστα» μέλη της Ε.Ε., φτάνει σήμερα να έχει δώσει τόσα πολλά αποτελέσματα, που εισάγει τη χώρα μας σε μια νέα ποιοτική κατάσταση, αυτήν της αποικίας-χρέους.

Παράλληλα, έχουμε -πάλι μπροστά στα μάτια μας- τη μετατροπή μιας χώρας (με όσα γενικά χαρακτηριστικά είχε μια χώρα μέχρι το 2010 και με όσα ειδικά χαρακτηριστικά είχε η Ελλάδα) σε χώρο γεωπολιτικών αναδιατάξεων και ρυθμίσεων. Δεν πρόκειται μόνο για τις καταστροφές ενός πολέμου (όπως συνηθίζεται να λέγεται για τα δεινά που επισώρευσαν μνημόνια και τρόικες επί 4 έτη) αλλά για ταυτόχρονο σχεδιασμένο και επιβαλλόμενο «άδειασμα» των χαρακτηριστικών που συγκροτούν τη λαϊκή και εθνική κυριαρχία και την κρατική συγκρότηση, τη διοικητική δομή, την κοινωνική συνοχή, τα πολιτισμικά στοιχεία.



Κρίσιμες παραδοχές

Δεν είναι εφικτή η επιστροφή στην κατάσταση που βρισκόταν η χώρα πριν από το 2008. Η καταστροφή είναι τέτοια και τόση που η χώρα χρειάζεται γενική ανάταξη. Ούτε το ζήτημα-πρόβλημα της χώρας είναι απλά η οικονομική κρίση. Είναι καθολική κρίση. Κρίση θεσμών, πολιτικού συστήματος, παραγωγικού ιστού, κρατικού συστήματος, πολιτισμού, κοινωνικής συνοχής, γενικευμένης υπόστασης ως κρατικής οντότητας και χώρας.

Ελάχιστοι από το χώρο της διανόησης έχουν την τόλμη να συγκρίνουν την καταστροφή που έχει επέλθει με αυτήν του 1922. Είναι τόσο μεγάλη και τόσο βαθιά η καταστροφή που προκαλεί ανησυχίες για την ίδια την ύπαρξη της Ελλάδας ως χώρας, ενώ έχουν προταθεί και χαρακτηρισμοί όπως «προτεκτοράτο», «χώρα υπό κατοχή», «μετανεωτερική αποικία» ή «καθεστώς μετανεωτερικής υποτέλειας».

Όλες αυτές οι προσεγγίσεις, είναι κοντύτερα στην πραγματικότητα της χώρας, παρά οι αναλύσεις των πολιτικών υπαλλήλων της τρόικας ή τα σχήματα που κυριαρχούν στην αριστερή διανόηση. Για την τελευταία, όλα αυτά δεν τους λένε τίποτα και ακόμα δεν έχουν συνέλθει από την προηγούμενη ανάλυση που είχαν, ότι τάχα η Ελλάδα είναι μια ιμπεριαλιστική χώρα που μετέχει διά της άρχουσας τάξης της στην εσωτερική υπερεκμετάλλευση και την ιμπεριαλιστική λεία. Πόσο μάλλον να δεχθούν την έννοια «αποικία-χρέους» και τα καθήκοντα που αυτή θέτει.

Επομένως, ας εξετάσουμε έστω συνοπτικά αυτήν την έννοια.



Η έννοια «αποικία-χρέους»

Η Ελλάδα δεν είναι μια κλασική αποικία όπως κάποτε θεωρούντο χώρες της Αφρικής, της Ασίας ή της Λατινικής Αμερικής. Ήταν μια χώρα στο μέσο επίπεδο ανάπτυξης του καπιταλισμού (συγκρινόμενη με άλλες χώρες της καπιταλιστικής μητρόπολης), διαμετακομιστικό κέντρο μεταπρατικών υπηρεσιών και εκδουλεύσεων και με ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την ειδική ανάπτυξη των εμπορευματικών-καπιταλιστικών σχέσεων και τομέων. Τα οποία, με τη σειρά τους, συνδέονται με τα ειδικά καθεστώτα που γνωρίσαμε ως χώρα-πεδίο ανταγωνισμού και περασμάτων μεγάλων δυνάμεων (γεωπολιτική θέση της χώρας) αλλά και αποτέλεσμα της λαϊκής πάλης και των εποικοδομημάτων που έπαιξαν ιδιαίτερο ρόλο στις υποτελείς τάξεις -τόσο στην αντίστασή τους όσο και στην ενσωμάτωσή τους. Δεν μιλάμε επομένως για την Λιβερία ή κάποια άλλη χώρα.

Η έννοια δεν είναι απλά «αποικία» αλλά «αποικία- χρέους» και αφορά σύγχρονες συνθήκες μετατροπής μιας χώρας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε μια χώρα υπό επιτήρηση, διεθνή έλεγχο, με παραδομένα όλα τα εργαλεία άσκησης οικονομικής πολιτικής και με επιτόπιους τοποτηρητές δανειστών που αντιμετωπίζουν τη χώρα όχι ως κυρίαρχη, αλλά κάτι παραπάνω από εξαρτημένη ή κυριαρχούμενη πολιτικώς.

Αποικία χρέους είναι μια χώρα που:

α) Βρίσκεται στο κάτω μέρος της αλυσίδας των κρίκων της Ε.Ε.

β) Στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, έχει περιοριστεί δραστικά η κυριαρχία της και έχει γίνει πλέον μόνο τυπική.

γ) Υπόκειται στην άμεση εποπτεία τρίτων δυνάμεων (τρόικα-Φούχτελ-Ραϊχεμνμπάχ κ.λπ.).

δ) Οι αποφάσεις που την αφορούν λαμβάνονται εκτός των νόμιμων εσωτερικών διαδικασιών και οι εσωτερικοί θεσμοί απλά καλούνται να επικυρώσουν τις αποφάσεις που λήφθηκαν από τρίτα μέρη, τα οποία δρουν διεθνώς (γερμανικό κράτος, ευρωενωσιακή γραφειοκρατία, «αγορές», δηλαδή, χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο) και

ε) στην ουσία αυτά τα τρίτα μέρη συνδιαμορφώνουν ή επιβάλουν την εσωτερική πολιτική και την ημερήσια διάταξη.

στ) Ολόκληρη η οικονομία της βρίσκεται υπό τον άμεσο έλεγχο τρίτων, οι δε λειτουργίες της γίνονται με τρόπο που να συμπληρώνουν τις ανάγκες τους κι όχι τις δυνατότητες ανάπτυξής της.

ζ) Βασικοί τομείς της αγοράς, του τραπεζικού συστήματος και του δημοσίου ελέγχονται και εποπτεύονται από τους δανειστές.

η) Τα δάνεια, η τοκογλυφία, οι όροι των μνημονίων και οι ειδικού τύπου δανειακές συμβάσεις λειτουργούν στην κατεύθυνση της μετάπτωσής της από κυρίαρχη σε «αποικία-χρέους», είναι δηλαδή πολιορκητικοί κριοί, μηχανισμοί άλωσης και υποδούλωσης, απονέκρωσης της κυριαρχίας, μετάπτωσης από την τυπική κατάσταση ενός ισότιμου μέλους της Ε.Ε., σε κάτι άλλο: αμνηστεύονται όλες οι πράξεις διαφθοράς και χρηματισμού ιδιαίτερα από ομίλους της Ε.Ε. και ιδιαίτερα από γερμανικές εταιρίες, δίνεται άμεση πρόσβαση και έλεγχος του ορυκτού πλούτου και προτιμησιακό καθεστώς στις αποκρατικοποιήσεις, όπως και προετοιμάζεται συστηματικά η δημιουργία ειδικών ζωνών στα εδάφη.

θ) Επαναφέρονται μέθοδοι εκμετάλλευσης, κοινωνικών σχέσεων και συσσώρευσης που χαρακτήριζαν τον καπιταλισμό της πρωταρχικής συσσώρευσης.

(Για όλα τα παραπάνω ο αναγνώστης μπορεί να βρει πλήθος από στοιχεία και επιχειρηματολογία στην άκρως ενδιαφέρουσα εργασία του Νίκου Κοτζιά με τον τίτλο Ελλάδα αποικία χρέους, ευρωπαϊκή αυτοκρατορία και γερμανική πρωτοκαθεδρία)

Παλιά αυτό που μας επισυμβαίνει θα το έλεγαν με την ακόλουθη γλώσσα: «Το χρηματιστικό κεφάλαιο, θα μπορούσαμε να πούμε, σε όλες τις οικονομικές και διεθνείς σχέσεις είναι μια δύναμη τόσο ισχυρή, τόσο αποφασιστική, ώστε να υποτάσσει, ακόμα και τα κράτη εκείνα που έχουν μια πλήρη πολιτική ανεξαρτησία».

Οι περίφημες «αγορές», λοιπόν, υποβάλλουν όρους και δημιουργούν νέα ποιοτικά στοιχεία με τη δράση τους και τη συνύφανσή τους με τα κράτη-μεγάλες δυνάμεις, τη γραφειοκρατία που οι ίδιες αναπτύσσουν, με τη διεθνοποιημένη κρατικότητα που δημιουργούν σε ένα βαθμό και με την εξελισσόμενη γεωπολιτική χαοτική κατάσταση που δημιουργείται από το φαινόμενο «δύση της Δύσης» ιστορικά, παγκόσμια και μέσα σε μια πρωτόγνωρη κρίση.



Ποια καθήκοντα προκύπτουν;

Πρώτο που πρέπει να αναρωτηθούμε είναι αν, πράγματι, συνειδητοποιείται η κατάσταση κι αν γίνεται κατανοητό ότι δεν αντιμετωπίζουμε ένα σύνηθες οικονομικό φαινόμενο (π.χ. κάθε 10 χρόνια έχουμε ύφεση-κρίση, γίνεται υποτίμηση κεφαλαίου και εργατικής δύναμης και ο κύκλος κερδοφορίας ξαναρχίζει βγαίνοντας από την κρίση ή κάτι παρόμοιο και λίγο πιο σύνθετο).

Βρισκόμαστε σε μια νέα ποιοτική κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε τεράστιες περιπέτειες ή και καταστροφές αν δεν γίνει αντιληπτή κι αν δεν χαραχθεί μια στρατηγική διεξόδου της χώρας από το ειδικό καθεστώς στο οποίο την έχουν υποβιβάσει ή έχει υποβιβαστεί. Το κρίσιμο είναι πώς θα μετατραπεί από μια «αποικία-χρέους» σε μια ανεξάρτητη βιώσιμη χώρα.

Δεύτερο, πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά πώς αντιλαμβάνονται και πώς θα συμπεριφερθούν σε μια αποικία χρέους τα τρίτα μέρη. Θέλουν πράγματι την οικονομική ανάκαμψη και τη σταθερότητα της χώρας ή την βλέπουν ως χώρο που πρέπει να οικοπεδοποιηθεί με τρόπο που να ευνοεί ιδιαίτερα συμφέροντα και σύμφωνα με τη δύναμη ή την ιεραρχία των τρίτων μερών;

Μια «αποικία χρέους» μέσα σε μια γεωπολιτική δίνη που πλησιάζει επικίνδυνα μπορεί να οδηγηθεί και ώς το διαμελισμό και αυτό θα έχει τεράστιες συνέπειες σε όλες τις σφαίρες της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.

Η Αριστερά και ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ, σε διάφορες εκφωνήσεις του, καλά κάνει και ομιλεί περί «αποικίας-χρέους». Η εφαρμοστέα πολιτική του, όμως, μοιάζει να ξεχνά αυτήν την ποιότητα, και αυτό το κενό -που δεν είναι μικρό- επείγει να καλυφθεί τάχιστα με παρεμβάσεις της ηγεσίας του.

Ο στόχος, ο στρατηγικός στόχος, δεν είναι απλά «να κυβερνήσουμε» αλλά να συμβάλλουμε -και με την διακυβέρνηση- για να μπει ένα στοπ στο καθεστώς «αποικίας-χρέους». Οι προϋποθέσεις ενός τέτοιου στόχου είναι πάμπολλες, δύσκολες και σύνθετες. Δεν επιτυγχάνονται με εξυπνακισμούς και με τετριμμένα αριστερά στερεότυπα και λεονταρισμούς (πολιτικές και σχήματα των ΚΚΕ, εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς κ.λπ.). Δεν λύνονται και χωρίς ενεργοποιημένο το μεγάλο όπλο, το όπλο της πολιτικής και του λαϊκού κινήματος. Μόνο με ενεργοποιημένο το όπλο της πολιτικής (πολιτικός αγώνας ενάντια στο καθεστώς της «αποικίας-χρέους») και λαϊκό κίνημα που λαμβάνει την ευθύνη μαζί με την Αριστερά να ανατάξει τη χώρα και την κοινωνία από τη διάλυση και να τις ξαναδώσει υπόσταση.

Εδώ δύο σημαντικές υποσημειώσεις:

α) Η χώρα δεν διαθέτει πολιτικές ή διανοητικές ελίτ που να θέτουν τέτοιους στόχους και να νοιάζονται για την αναγέννηση της χώρας. Η εθελοδουλία και ο ραγιαδισμός του πολιτικού κόσμου και ο κοσμοπολιτισμός-ευρωπαϊσμός της διανόησης, σε γενικές γραμμές, έχουν αφήσει ένα τεράστιο κενό που πρέπει κι αυτό να καλυφθεί.

β) Τα γεωπολιτικά σύννεφα δεν επιτρέπουν «ανέσεις» που υπήρξαν ακόμα και στα μνημονιακά χρόνια. Έρχονται τεκτονικοί σεισμοί και όλες οι γραμμές μοιάζουν ανοχύρωτες…

Πόσο καλό μπορεί να επιφέρει το γκραμσιανό και πολυφορεμένο «απαισιοδοξία της σκέψης, αισιοδοξία της θέλησης»; Αισιοδοξία μπορεί να προκύψει αν ψάξουμε καλά σε αυτό που τόνιζε ένας σημαντικός διανοητής, ο Κωστής Μοσκώφ, ως εποικοδημήματα των υποτελών τάξεων και στρωμάτων στη χώρα.

Έχουμε περισσότερο από ποτέ ανάγκη από μια «πραγματικότητα εννοιών» που θα αντικαταστήσει την «πραγματικότητα παραστάσεων» που έχουν στήσει οι μνημονιακές εσωτερικές και τρίτες δυνάμεις.
Tagged : / /

Εποχή πολέμων; άρθρο στο Δρόμο της Αριστεράς (φ.230, 27/9/2014)

Η παρακμή της Δύσης, οι σύγχρονες σταυροφορίες και η θέση της Ελλάδας 
 
Το ερώτημα έχει μια ιδιαίτερη σημασία. Η εποχή που ζούμε θα είναι μια εποχή πολέμων, δηλαδή κυριαρχίας της πολιτικής της εξάλειψης των αντιπάλων διά της αιματοχυσίας; Διότι, το γνωστό «ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα» διακρίνει σαφώς την εποχή της «ειρήνης» από την εποχή του «πολέμου».
 
Συνηθίσαμε στην ιδέα ότι ο πόλεμος είναι εξαίρεση, ενώ ο «ειρηνικός» οικονομικός ανταγωνισμός ο κανόνας. Πόλεμος και ειρήνη, πράγματι, διαπλέκονται αλλά καλό είναι οι «ηρωικές» στερεοτυπικές διατυπώσεις («ταξικός πόλεμος», «κοινωνικός πόλεμος» κ.λπ.) να μη συσκοτίζουν τη διαφορά ανάμεσα στις δύο καταστάσεις. Ο πόλεμος ως ειδική κατάσταση (για άλλους «τέχνη», «επιστήμη» ή «πατήρ πάντων») είναι η συνέχιση της πολιτικής με βίαια μέσα που αποσκοπεί στην συντριβή ή την εξουδετέρωση της αντίπαλης δύναμης.
 
Ο φιλόσοφος Κ. Πρέβε, έθεσε με σαφήνεια το ερώτημα: «Το να φτάνουμε στη ρίζα των ζητημάτων, το να είμαστε δηλαδή ριζοσπάστες, σημαίνει να μπορούμε να ερμηνεύσουμε το ουσιώδες της ιστορικής εποχής που ζούμε». Ποιο είναι, λοιπόν, το ειδικό, κεντρικό χαρακτηριστικό της εποχής μας; Ο Πρέβε απαντά: Ο σύγχρονος κόσμος συνίσταται σε μια εποχή πολέμων για τη Νέα Τάξη Πραγμάτων. Δεν πρόκειται για μια απλή περιγραφή δίπλα σε άλλες που θα μπορούσαν να γίνουν, αλλά για σαφή ορισμό της ιστορικής εποχής που είναι σε εξέλιξη.

 
Δεν είναι λίγοι όσοι μιλούν για τους πολέμους στην εποχή της Νέας Τάξης και εξετάζουν τα ειδικά τους χαρακτηριστικά, υποστηρίζοντας ότι έχει ήδη αρχίσει ο Δ’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, σύμφωνα με αυτή την ανάγνωση, λίγο μετά τη λήξη του Τρίτου και επονομαζόμενου ψυχρού πόλεμου, σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας μεγάλης σύγκρουσης που θα χρωματίσει την παγκόσμια πραγματικότητα αποφασιστικά. Για να μιλήσουμε με πιο προσγειωμένους όρους, ας θεωρήσουμε τον πόλεμο ως μια από τις μεγάλες ροπές του 21ου αιώνα. Με πιο «ξύλινη» γλώσσα, η «τάση προς τον πόλεμο» μεγαλώνει εκθετικά.
 
Διεξάγονται, τώρα, δύο ταυτόχρονα διεθνοποιημένοι πόλεμοι. Ο πόλεμος της Ουκρανίας και αυτός ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος στις περιοχές του Ιράκ και της Συρίας. Η εμπλοκή δυνάμεων στους πολέμους αυτούς μεγαλύτερη και ευρύτερη, το θέατρο των επιχειρήσεων αφορά μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα -μεγαλύτερης σημασίας από τη Σερβία του Μιλόσεβιτς- και μια εκτεταμένη περιοχή στη Μέση Ανατολή. Ο πόλεμος της Γάζας μόλις έχει κοπάσει προς το παρόν, στις περιοχές του Αφγανιστάν και του Πακιστάν συνεχίζεται, ενώ γίνεται φανερό πως οι διευθετήσεις που έφεραν οι χθεσινοί πόλεμοι (Ιράκ, Αφγανιστάν) έχουν προ πολλού αμφισβητηθεί.
 
 
Ιστορική παρακμή της Δύσης, στρατηγική του χάους
 
Η ροπή προς τον πόλεμο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο ως κλασική μέθοδος ξεπεράσματος της οικονομικής κρίσης, μέσω της καταστροφής παραγωγικών δυνάμεων για να ξαναρχίσει ο κύκλος της κερδοφορίας. Σωστό και ιστορικά επαληθεύσιμο, αλλά ταυτόχρονα πολύ γενικό, τόσο που δεν συλλαμβάνει το ιδιαίτερο της ιστορικής φάσης, των ειδικών τρόπων διεξαγωγής των πολέμων, της στρατηγικής κάθε εμπλεκόμενης δύναμης, των συνεπειών στο σύνολο των κοινωνικών σχέσεων.
 
Ζούμε σήμερα την πολύμορφη ιστορικής σημασίας παρακμή της Δύσης και την υποχώρηση των ΗΠΑ, ηγέτιδας δύναμης του δυτικού κόσμου. Η σχετική παρακμή της Δύσης σχετίζεται με την πορεία της «παγκοσμιοποίησης» και κυρίως με μια συνέπειά της, την ανάδυση άλλων κέντρων (π.χ. Κίνα, Ρωσία, Ινδία).
 
Η περαιτέρω ισχυροποίηση ή συνεργασία των κέντρων αυτών μπορεί να αποτελέσει τεράστιο πονοκέφαλο για το δυτικό κόσμο και τη δύουσα κυριαρχία των ΗΠΑ. Η εξαπόλυση χαοτικών καταστάσεων, μέσω πολέμων, είναι ο κύριος τρόπος αντιμετώπισης της απειλής που συνιστά η ανάδυση των νέων κέντρων. Οι σταυροφορίες, που η Ουάσιγκτον εξαγγέλλει, οδηγούν σε πολυδιάσπαση μετώπων και επιβράδυνση ή ακύρωση κινήσεων προσέγγισης (π.χ. το πλησίασμα Ρωσίας, Γερμανίας). Οι χαοτικές καταστάσεις λειτουργούν και «προβοκατόρικα», στοχεύοντας στη δημιουργία τετελεσμένων προς όφελος, κυρίως, των ΗΠΑ.
 
Με μια έννοια, ο σύγχρονος κόσμος ήταν κυρίως «δυτικοκεντρικός» και αυτό αρχίζει για πρώτη φορά να θεωρείται περιοριστικό. Η παγκοσμιοποίηση ρηγμάτωσε την ηγεμονία του «δυτικοκεντρισμού» που εμφανίστηκε στα μάτια ζωτικών αστικών δυνάμεων της Περιφέρειας, ως αναχρονισμός, έτσι που επιζητούν κι αυτές μια «νέα τάξη πραγμάτων». Η δική τους υπό διαμόρφωση στρατηγική δεν εδράζεται στην κατάργηση κάθε έννοιας Διεθνούς Δικαίου ή εθνικής κυριαρχίας αλλά μάλλον προσβλέπει σε έναν πολυπολικό κόσμο, όπου οι ίδιες θα είχαν δραστήριο ρόλο.
 
Οι δύο, σε εξέλιξη, διεθνοποιημένοι πόλεμοι που αναφέρθηκαν, πρέπει να ειδωθούν ως άμυνα, θωράκιση και πρωτοβουλία της Δύσης για την ανακοπή αυτών των τάσεων. Ο δρόμος του πολέμου καθίσταται ο «καθαρός» τρόπος επίλυσης γεωπολιτικών ανταγωνισμών που ακόμα δεν έχουν πλήρως διαφανεί.
 
Το ιδεολογικό προκάλυμμα των νέων σταυροφοριών δεν θα είναι ίδιο όπως στις περιπτώσεις των πολέμων της Γιουγκοσλαβίας ή του Ιράκ. Ούτε θα είναι απλά η «σύγκρουση των πολιτισμών» αλά Χάντιγκτον. Θα ζήσουμε, ήδη ζούμε, ένα υβρίδιο πολέμου εναντίον της τρομοκρατίας (γενικά), της βαρβαρότητας (ιδιαίτερα της τζιχαντιστικής), του Πούτιν που θέλει να αναβιώσει την «αυτοκρατορία του κακού» (χριστιανός και όχι τζιχαντιστής βέβαια αυτός, αλλά πάντως σκοτεινός…). Ενώ βεβαίως, θα αποθεωθούν τα «ιδεώδη» και ο «πολιτισμός» της Δύσης ως πανανθρώπινες αξίες που όλοι θα πρέπει να υπερασπιστούν απέναντι στην «απειλή του χάους».
 
Οργανωτής των νέων σταυροφοριών οι ΗΠΑ και ομπρέλα ολόκληρη η Ευρώπη, αλλά και χώρες όπως η Αυστραλία ή η Ιαπωνία που εξοπλίζεται ταχύτατα και δείχνει τα δόντια της προς τη Ρωσία και την Κίνα. Μέσα στην Ευρώπη, χώρες όπως οι Βαλτικές, η Πολωνία, η Ουκρανία (η όποια Ουκρανία μέσα από ή μετά τον πόλεμο) θα είναι οι κράχτες της αντιρωσικής πλευράς.
 
Στον αραβικό κόσμο, η κατάσταση θα είναι πιο σύνθετη καθώς ο ενισχυμένος (αλλά διασπασμένος) σουνιτισμός στοχοποιείται σήμερα αλλά δεν θα εγκαταλειφθεί η προσπάθεια στραγγαλισμού του σιίτικου στοιχείου (Ιράν, Χεζμπολάχ κ.λπ.). Το χάος όμως στην περιοχή μπορεί να βοηθά για γενικότερες διευθετήσεις σε όλα τα θέατρα της άμυνας που προβάλλει η Δύση.
 
 
Ένα αφελές ερώτημα
 
Έχει σχέση το αντικειμενικό γεγονός των δύο σε εξέλιξη πολέμων με την κατάσταση στη χώρα μας και τον αγώνα για μια διαφορετική διέξοδο; Γιατί καμιά φορά η πολιτική συζήτηση στην Ελλάδα διεξάγεται σαν να βρισκόμαστε κάπου μακριά και όχι ακριβώς ανάμεσα στις ζώνες των δύο πολέμων. Σαν να είμαστε μια χώρα σαν τη Νέα Ζηλανδία ή την Ελβετία, κάπως μακριά και χωρίς υποχρεώσεις απέναντι σε συνασπισμούς, όπως η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, δηλαδή δύο βασικές ενώσεις της υπαρκτής Δύσης. Σαν να μην αντιλαμβανόμαστε ότι η σύγχρονη ροπή στον πόλεμο οδηγεί στην καταναγκαστική επιλογή αναβίωσης του «ευρωατλαντισμού» που ακυρώνει την όποια αυτονομία της Ευρώπης από τις ΗΠΑ. Αφήνοντας, βέβαια, τον ηγεμόνα (Γερμανία) να κάνει ΠΑΙΧΝΙΔΙ χωρίς όμως να εγκαταλείπει την αγκαλιά των αμερικανικών προτεραιοτήτων. Έτσι, ακόμα και ο βαθμός αυτονομίας της Γερμανίας καθορίζεται από τις τάσεις αυτές.
 
Οι πόλεμοι με το γεωπολιτικό χαρακτήρα που περιγράφτηκε, εμπλέκουν όλες τις δυνάμεις στην τροχιά της αντιπαράθεσης. Η κυβέρνηση, βέβαια, διά της κυρίας… Βούλτεψη, εξηγεί την υποτελή της στάση με την περίφημη φράση «η τήρηση των συμμαχικών δεσμεύσεων είναι υπεράνω των συμφερόντων των ροδακινοπαραγωγών», χωρίς να αναρωτιέται καθόλου τι θα ζητηθεί στην πορεία από τους «συμμάχους» και τι προετοιμάζουν για μια αποικία χρέους στον Ευρωπαϊκό Νότο. Φυσικά οι πολιτικές ελίτ δεν διατυπώνουν καμιά σκέψη για το τι θα γίνει αν η κλιμάκωση της γεωπολιτικής κρίσης απαιτήσει άνοιγμα μετώπων και στα Βαλκάνια.
 
Ήδη, έχουμε «υποδεχτεί» τα χημικά της Συρίας στις θάλασσές μας, έχουμε πληρώσει το εμπάργκο προς τη Ρωσία, δίνουμε ό,τι ζητούν οι Αμερικανοί στη Σούδα και την Καλαμάτα, συρόμαστε σε διάλογο για την αποδοχή μιας νέας εκδοχής Σχεδίου Ανάν στην Κύπρο, ενώ είμαστε θεατές των όσων διαδραματίζονται στα Βαλκάνια.
 
Ακόμα χειρότερα, σφυρίζουμε αδιάφορα, κάνοντας πως δεν καταλαβαίνουμε πως η Τουρκία, χώρα του G20 με βλέψεις για ευρύτερο ρόλο στην περιοχή, προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο να αποδεχθεί κουρδικό κράτος, ζητώντας «οικόπεδα» προς Δυσμάς (Κύπρος, Αιγαίο, Βαλκάνια). Ενώ αφήνει να διαρρεύσει ότι διαθέτει πυρηνικό πρόγραμμα μεγάλων βλέψεων. Ερντογάν και Νταβούτογλου θέτουν σε ΕΦΑΡΜΟΓΗ από καλύτερες θέσεις, και με ανανεωμένη τη λαϊκή εντολή, την πολιτική του νέο-οθωμανισμού.
 
Άφωνοι, συρόμενοι από ΗΠΑ και Γερμανία, απόντες σαν χώρα στα γεωπολιτικά τεκταινόμενα. Εθελόδουλοι, σε πλήρη ευθυγράμμιση με τους δυνάστες και εμπρηστές. Αλλά και με ένα λαό απροετοίμαστο απέναντι σε όσα εξελίσσονται σήμερα και προδιαγράφονται για αύριο.
 
Τα γεωπολιτικά κύματα, λοιπόν, εμπλέκουν και απειλούν με ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους τη δοκιμαζόμενη από τα μνημόνια και την τρόικα χώρα μας. Τα σενάρια διάλυσης, διαμελισμού και οικοπεδοποίησης δεν είναι φανταστικά μέσα από τις νέες παγκόσμιες μοιρασιές που αργά ή γρήγορα θα προκύψουν. Η παραμονή στο έδαφος του οικονομισμού, παραβλέποντας αυτά τα γεωπολιτικά κρίσιμα ζητήματα, λειτουργεί αφοπλιστικά. Το ζητούμενο παραμένει μια εθνική, πολιτική, οικονομική, κοινωνική διέξοδος σε πολύ δύσκολες και όχι ευνοϊκές γεωπολιτικές συνθήκες. Για να γίνει πραγματικότητα χρειάζεται ένα μεγάλο λαϊκό ρεύμα, ένα πολιτικό κίνημα που θα βάθαινε την πολιτικοποίησή του, δοκιμάζοντας να ανακαλύψει και να στερεώσει τους όρους μιας τέτοιας Διεξόδου.
Tagged : / /